البرز طالقان

[Dilan]

شهرستان طالقان به مرکزیت شهرک، یکی از شهرستانهای استان البرز ایران است. شهرستان طالقان از شمال با مازندران و الموت، و از جنوب با ساوجبلاغ و فشگلدره همسایه است.[۴]
ناحیه طالقان زیستگاه حیات وحش وگونه‌های متنوع گیاهی است که واجد ارزشهای تفرجگاهی هستند ناحیه طالقان به غیر از آثار ارزشمند طبیعی که درخود جای داده‌است، اماکن زیارتی و تاریخی ارزشمندی نیز داردکه بر جاذبه‌های آن می‌افزایند. منطقه کوهستانی طالقان در ۹۰ کیلومتری از شهر کرج قرار گرفته‌است.[۵]

 

[Dilan]

شاه رود:

شاه‌رود رگ حیاتی این سرزمین دیر زمان است که از کوهپایه‌های شرقی آغاز و با طولی نزدیک به ۱۰۵ کیلومتر به غرب می‌رود این شریان آبی بیش از ۱۵ رودخانه کوچک و بزرگ منطقه را که از چشمه سارها و برفاب‌ها سرچشمه می‌گیرند، همراه خود تا سپید رود می‌برد تا با آبهای قزل اوزن آمیخته و راهی دریای خزر شود. دو آبشار در روستاهای اوچان و جوستان و همچنین در هرکدام از روستاهای اورازان، کرکبود، آسکان، عسلک آبشارهایی جریان دارند، دوچشمه آب معدنی در روستاهای عسلک و لمبران (بنام سه کوچ) و یک چشمه آب معدنی شرب در جوستان قرار دارد که دوچشمه معدنی ذکرشده یکی از نقاط تفرجی طالقان محسوب می‌شود.

 

[Dilan]

شاه البرز:

شاه البرز، نام رشته‌کوه و قله‌ای است در البرز به ارتفاع حدود ۴۲۰۰ متر. این رشته‌کوه، مرز طبیعی استان‌های البرز و قزوین را تشکیل می‌دهد. دامنهٔ جنوبی آن به طالقان و دامنهٔ شمالی آن به درهٔ الموتاز استان قزوین مشرف است.

 

[Dilan]

علم کوه:

از دیگر آثار طبیعی ارزشمندی که درطالقان مشاهد می‌شود می‌توان به کوه‌های بلند و صخره‌ای و یخچالهای طبیعی درعلم کوه نزدیک روستای پراچان اشاره کرد که هرساله کوهنوردان بسیاری برای صعود به ارتفاعات آن به آن نواحی رهسپار می‌شوند.

علم‌کوه -واقع در در منطقهٔ تخت سلیمان در استان مازندران-، نامکوهی با ارتفاع قله ۴۸۵۰ متر بوده و از جبهه جنوبی مشرف به شهرستان طالقان است. قلّهٔ علم کوه پس از دماوند دوّمین قلهٔ مرتفع ایران به شمار می‌رود. بیشتر شهرت این قله به خاطر دیواره‌ایست که در دامنهٔ شمالی آن واقع است و دارای فنّی‌ترین و سخت‌ترین مسیرهای سنگ‌نوردی و دیواره‌نوردی در ایران است. این دیواره در ایران، جایگاهی مانند کی۲ در جهان را داراست. روستای پراچان...

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.

 

[Dilan]

گسل طالقان:

گسل طالقان با درازایی نزدیک به ۷۰ کیلومتر در دامنه جنوبی دره طالقان و دره آزاد بر، در فاصله ۵۰ کیلومتری تهران قرار دارد. زمین لرزه ویرانگر ۷/۷ ریشتری سال ۹۵۸ میلادی که منجر به ویرانی گسترده نواحی ری و طالقان شد به گسل طالقان نسبت داده شده است. همچنین زلزله‌های سال‌های ۱۴۲۸، ۱۶۰۸، ۱۸۰۸ و ۱۹۶۶ میلادی نیز به گسل طالقان نسبت داده شده‌اند.

 

[Dilan]

جمعیت:

بنابر سرشماری مرکز آمار ایران، جمعیت شهرستان طالقان در سال ۱۳۸۵ برابر با ۲۵٬۷۸۱ نفر بوده‌است.[۷] اما در سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال ۱۳۹۰ به آمار قبلی حدود هزار نفر اضافه شد و به تعداد ۲۶۹۷۶ نفر رسید.[۸] طالقان از حدود ۸۶ روستا تشکیل شده‌است. مساحت منطقه طالقان حدود ۱۲۰۰ کیلومتر مربع است ودر ۳۶ درجه و ۱۲ دقیقه عرض شمالی و ۵۰ درجه و ۴۷ دقیقه طول شرقی، در شمال غرب شهر تهران قرار دارد.

 

[Dilan]

دین:

آیین مردم طالقان تا قرن سوم هجری، دین زرتشتی بود. پس از آن پیرو زید بن علی بن حسین بن علی بن ابی‌طالب یا زیدیه شدند. با روی‌کارآمدن صفویه از نفوذ آیین زیدیه کاسته شد و بیشتر مردم طالقان شیعه دوازده‌امامی شدند.[۹] گرچه تا قرن دهم هجری و مصادف با زمان سلطنت شاه طهماسب صفوی هم نشانه‌هایی از وجود زرتشتیان در طالقان گزارش شده است.[۱۰]

 

[Dilan]

ریشه لغوی طالقان:

دهخدا ریشه طالقان را تالکان دانسته، وی می‌نویسد: صاحب انجمن آرا و به تبعیت او مؤلف آنندراج، طالقان را معرب این کلمه دانسته‌اند: «تالکان و تلکان، نام دو ولایت است یکی در خراسان و دیگری در حوالی شهر قزوین که نخست تلک، که سنگی است سفید و براق و معرب آن طلق، در آنجا یافته شد، بنابراین، این نام یافت و طالقان معرب آن است کذا فی القاموس».[۱۱] تالگان= طالقان: تات و تال نام ویس (طایفه و قوم) ایرانی ساکن در کرانه‌های دریای کاسپیان (مازندران) و کوهستان‌های پیرامونی ایران و جمهوری خودخوانده آران (آذربایجان) است و پسوند «گان» در پارسی بمعنای جا و سرزمین می‌باشد که رویهم بمعنای سرزمین تال و تازی آن (معرب) طالقان شده است.

 

[Dilan]

زبان:

گویش‌های زبان تاتی از دستهٔ زبان‌های ایرانی شاخه شمال‌باختری و بازماندهٔ یکی از گویش‌های مادی هستند و به زبان‌های تالشی،مازندرانی و گیلکی بسیار شبیه است. گویش‌های این زبان روزگاری از قفقاز تا شمال خراسان گسترده بود ولی امروزه با ترک‌زبان و فارسی‌زبان شدن بخشی از شمال‌باختری ایران تنها جزیره‌هایی از گویش‌های تاتی در منطقه به جا مانده‌است. بزرگ‌ترین این جزیره‌ها در شهر اشتهارد استان البرز، تاکستان، بوئین‌زهرا، استان قزوین و شهرستان طالقان دیده می‌شوند.

 

[Dilan]

سد مخزنی:

سد مخزنی طالقان که در تاریخ یکشنبه پنجم شهریورماه ۱۳۸۵ افتتاح شده‌است با ظرفیت ۴۲۰ میلیون متر مکعب که بر روی شاهرود ساخته شده، نقطه عطف مهمی در تاریخ، جغرافیا و محیط زیست منطقه محسوب می‌شود و تحولات و آثار عظیمی را از خود بر جای خواهد گذاشت.[۱۳]

نزدیک به ۹۰۰ لیتر بر ثانیه آب برای مصارف شرب شهر کرج از طریق انتقال ثقلی آب سد طالقان به تصفیه خانه محمودآباد کرج انجام می‌شود.[۱۴] اما استفاده از آب سد طالقان برای آب شرب شهر طالقانهنوز محقق نشده است.[۱۵] در سد طالقان ۱۰۰ میلیون مترمکعب حجم مرده است که نمی‌توان از آب آن استفاده کرد.[۱۶]