کاخ عالی قاپو در اصفهان | شاهکاری در میدان نقش جهان

[♡ATENA]

تزیینات کاخ
آنچه که به عالی قاپو جلوه خاص بخشیده، زیبایی تزیینات آن است که نمی توان به راحتی از کنارشان گذشت. تزیینات خارجی در این بنا با آجر شکل گرفته است. این ساختار آجری در قسمت های هلالی در بالای هر ورودی یا همان لچک ها با کاشی هفت رنگ و تزیینات و خطوط اسلیمی زینت یافته اند. نقوش زیبای گل و بته و شکارگاه، حیوانات، پرندگان و ... بر روی گچ، بخشی از تزیینات درونی هستند که در آنها هنر لایه چینی و کُشته بری مشهود است؛ هنرهایی که در ادامه از آنها سخن خواهیم گفت:
1- کُشته بری
در دوران صفوی هنر گچ بری شکل تازه ای به خود گرفت و به دلیل وقت گیر بودن شیوه های موجود آن، شیوه تازه ای به نام کشته بری مرسوم شد. وجه تمایز این نوع گچ بری در اختلافِ سطحِ بسیار کمِ آن است و برجستگی سطوح...

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.

 

[♡ATENA]

2- تنگ بری

در عالی قاپو از نوعی گچ بری به نام تنگ بری نیز استفاده شده است که باعث می شود عالی قاپو نسبت به سایر کاخ های هم دوره و پس از خودش شاخص تر شود. در بخشی از بنا، قسمت خارجی اجزای تزیینی به شکل بطری، گلدان، صراحی (1) و ظروف دیگر ساخته شده اند؛ این طرح را در چینی‌خانه اردبیل نیز می توان دید که به شاه اسماعیل اول نسبت داده می شود و در عالی قاپو هم نمود پیدا کرده است.

3- مقرنس

مقرنس ها از مهمترین جنبه های تزیین معماری اسلامی ایران به شمار می روند. آنها یکی از عناصر تزیینی معماری هستند که در زیباسازی بناهای ایرانی به ویژه مساجد و آرامگاه ها بسیار به کار رفته اند. مقرنس‌ها به شکل طبقاتی هستند که روی هم ساخته شده اند و در زیر درگاه ها یا در گنبدها به وفور دیده می...

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.

 

[♡ATENA]

1- نوعی از ظروف شیشه ای یا بلوری با شکمی نه بزرگ و نه کوچک و گلوگاهی تنگ و دراز.
https://www.karnaval.ir/uploads/2018/08/4nYrRvgSooYCHyGU-1534142330259.jpg
https://www.karnaval.ir/uploads/2018/08/ytTeQZbi0gpnCFpg-1534142342466.jpg
4- نگارگری و نقاشی
پادشاهان صفوی به هنر و نگارگری توجه بسیار داشتند و همین امر منجر به رشد و تعالی نسخ خطی و انتقال آنها به دیوارها شد. به همین دلیل است که بسیاری از کارشناسان با ارزش ترین دیوارنگاره ها و رواج آنها را مربوط به دوره صفویه می دانند. دیوارنگاره های عالی قاپو به سبک نگارگری صفوی هستند و با اندازه های بزرگ بر دیوارها تصویر شده اند. بر طبق بررسی ها، پس از انجام تزیینات نقاشی در زمان شاه عباس دوم زلزله ای بزرگ رخ...

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.

 

[♡ATENA]

5- کاشی کاری
کاشی کاری در دوران اسلامی به دو منظور مورد استفاده قرار گرفت؛ تزیین بنا در زیباترین رنگ و نگاره و استحکام بخشی و مقاوم کردن بنا در مقابل پدیده های جوی همچون باد و باران و سرما.
جلوه های کاشی کاری را بارها و بارها در بناهای مذهبی دیده اید. کاشی کاری در دوره صفویه به بناهای غیر مذهبی هم راه یافت و عالی قاپو هم از این قاعده مستثنا نبود. دیواره های کاشی کاری عالی قاپو در مسیرهای داخلی و خارجی بنا قرار گرفته اند و همخوانی خوبی با معماری آن دارند. هر یک از این سطوح تزیینی در یک قاب قرار دارند که از دو رشته کاشی موازی به رنگ سیاه و فیروزه ای تشکیل شده است. در کاشی کاری عالی قاپو نقوش هندسی و تزیینات گل و برگی دیده می شود. پله های عمارت با کاشی هفت رنگ زینت یافته و نقش گل...

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.

 

[♡ATENA]

7- لایه چینی و طلاکاری
لایه چینی تزیینی است که در دوره صفویه رواج پیدا کرد و به نحوی شایسته در عالی قاپو پیاده سازی شد. از نوشته های جهانگردان چنین بر می آید که دیوارها، طاق ها و سقف، همگی دارای تزیینات طلا بوده و ارزش بسیاری داشته اند. در لایه چینی بعد از سوزنی کردن طرح مورد نظر، آن را به کمک پودر زغال روی دیوار می اندازند. این طرح با وسیله قلم مو و آب مرکب رقیق ثبیت می شود. در مرحله بعد نوبت به لایه چینی و طلاکاری می رسد که طی آن، حاشیه ۳ سانتی متری اطراف نقاشی و قسمت هایی از تاج و سربند و ... به وجود می آید. طلاچسبانی بر روی اثر مرحله ای حساس در کار به شمار می رود و جلوه ای خاص به تزیینات می بخشد...

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.

 

[♡ATENA]

8- نوشته های دیوار عمارت
اشعار و نوشته های زیادی بر دیوار بنا نقش شده بودند که امروزه تنها کلمات و مصرع هایى از آنها قابل خواندن است. این نوشته از تعمیرات با اضافات دوره شاه سلطان حسین سخن می گوید:

یا الله (شهنشاه دین) یا محمد (داور دین پرور ایران زمین) یا على مدد
کلب درگاه على فخر شهان (یا الله) حامى دین نبى…(یا محمد) آنکه ز آب، رحمت و خاک بهشت (یا على مدد) دست قدرت طینت گردون سرشت (یا الله) پایه، ایوان قدرش بى حجاب (یا محمد) باشد آنجاییکه سر زد آفتاب (یا على مدد)، منتظم باشد از آن گردون مآب -یا الله.
ملت همچون آن جناب (یا محمد) – (یا على مدد) شاه دین شاه زمان سلطان حسین (یا الله) بن سلیمان این سلطان بارگاه. اشعار دین شاه زمان سلطان حسین...​

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.

 

[♡ATENA]

بخش های دیدنی کاخ عالی قاپو

به طور کلی می توان دو قسمت متمایز را برای عالی قاپو در نظر گرفت؛ قسمت جلویى و مدخل عمارت و ساختمان اصلى کاخ.

طبقه اول | ورودی و کریاس

در گذشته کاخ عالی قاپو پنج در ورودی داشت که مهمترین آنها مشرف به میدان نقش جهان بود و امروزه بازدیدکنندگان از همین در وارد می شوند. سایر درهای بنا نیز عبارت بودند از:

درِ چهار حوض در قسمت شمال، درِ شاهی مشرف به دروازه شهر معروف به دروازه دولت در غرب، درِ حرمسرا و درِ جبه‌خانه موسوم به در مطبخ.

برای ورود به کاخ باید از سردر بلندی عبور کنیم که با سنگ سماق ساخته شده و در مرحله دوم ساخت بنا به شکل کنونی در آمده است. سنگ سماق سنگی سخت است که رنگی متمایل به صورتی یا سبز دارد. به دلیل استقامت و سختی این سنگ، از آن در...

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.

 

[♡ATENA]

طبقه دوم | جایگاه سیستم آبرسانی
گنبد ۱۱ متری طبقه اول، اولین نیم طبقه ساختمان یا طبقه دوم را هم در بر می گیرد. در طرفین این فضا اتاق ها و راهروهایی وجود دارند که با هم قرینه اند. در ضلع شمالی این بخش، سیستم آبرسانی و حوض و منبع آب قرار دارد و به همین دلیل از آن به عنوان اصلی ترین بخش سیستم آبرسانی به حوض مسی ایوان ستوندار یاد می کنند. ایوان ستوندار بخشی است که در ادامه به طور مفصل از آن سخن خواهیم گفت.

 

[♡ATENA]

طبقه سوم | یکی از بخش های جذاب بنا
در این طبقه با دو قسمت مواجهیم: ایوان ستوندار و سالن مرکزی یا شاه نشین و بارعام
ایوان ستوندار
بعد از پشت سر گذاشتن 45 پله شاهی، در طبقه سوم و در ارتفاع 28 متری به یکی از بخش های زیبای کاخ بر می خوریم؛ ایوان بزرگی با 10 متر ارتفاع و 18 ستون چوبی بلند که به تالار یا ایوان ستوندار معروف است. ستون ها در 6 ردیف 3 تایی قرار دارند که از یک تنه درخت چنار برای هر یک استفاده شده است و به تازگی برای استحکام بخشی، آهن گذاری شده اند.
به نقل از قصص الخاقانى، در سال ۱۰۵۳ هجرى، شاه عباس دوم به میرزا تقى الدین محمد -وزیر اعظم- دستور ساخت تالاری در عمارت عالی قاپو و رو به میدان نقش جهان را داد. روز پنجشنبه بیست و چهارم ماه ذى القعده سال ۱۰۵۳ ساخت این تالار...

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.

 

[♡ATENA]

طبقه ششم | اتاق موسیقی

بزرگترین اتاق های کاخ در آخرین طبقه عمارت وجود دارند و شاه عباس در آنها از مهمانان ویژه اش پذیرایی می کرده است. در این طبقه به یکی از شاهکارهای معماران ایرانی می رسیم؛ اتاق موسیقی یا اتاق صوت یا طاق صوت که بخش مرکزی آن به شکل چلیپا طراحی شده است و حدود ۶۳ مترمربع وسعت دارد. دو سالن جانبی کوچکتر و چند اتاق با فضاهای متفاوت در گوشه ها ایجاد شده اند که از نظر سازه و معماری تفاوت های فاحشی با دیگر قسمت های ساختمان دارند.

نقاشی و گچ بری از نوع تنگ بری تزییناتی هستند که در این فضا شاهد آن هستیم. نقاشی های تصویری وپرده سازی و نقاشی تزیینی از نوع لایه چینی تمام دیوارها تا زیر سقف را پوشانده اند. در اینجا می توان نقاشی های بسیاری را دید که بر سطح دیوارها، تاقچه ها...

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.