سبک معماری در اصفهان

[13.1.20]

دوران صفویه را یکی از درخشان ترین اعصار هنر و معماری ایران می دانند چرا که در تمامی زمینه ها از جمله معماری و تزئینات آن گرفته تا منوسیقی و فلسفه، ایران شاهد رشد و شکوفایی چشمگیری بوده است.
اما آنچه در معماری ایران به نام سبک یا شیوه اصفهانی معروف است و در متون غربی تحت عناوینی چون: معماری صفوی، قاجاری، افشاری و زند-قاجار شناخته می شود، به اندک زمانی قبل از پیدایش سلسله صفویه باز می گردد لذا خواستگاه آن اصفهان نبوده و اولین بناهای این شیوه از معماری مربوط به دوران حکومت ترکمانان قره قویونلو است، قومی که هرج و مرج اواخر دوره تیموری قدرت در غرب و شمال غرب ایران به دست گرفته بود.
سرانجام با به قدرت رسیدن فردی به نام اسماعیل از نوادگان شیخ صفی ،عارف قرن 8، در سال 907 هجری قمری سلسله صفویه...

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.

 

[13.1.20]

ویژگی های معماری اصفهانی:
در شیوه اصفهانی برخلاف پیچیدگی و هندسه قوی طرح های سبک آذری، پلان ها عمدتا ساده، مربع و یا مستطیل اند. نماها نیز ساده و یکدست و بدون برجستگی می باشند و سراسر با کاشی های معرق و هفت رنگ، انواع گچبری ها وآرایه های آجری معقلی تزئین شده اند.
به علاوه استفاده از گنبدهای دوپوسته پیوسته و گسسته و میان تهی و پوشش هایی چون طاق و تویزه، کاربندی و یزدی بندی نیز در این دوره رایج بوده است.
بناهای شیوه اصفهانی کم نیستند و در تمام ایران پراکنده اند لذا ذیلا به معرفی معروف ترین بناهای معماری اصفهانی در هر سه دوره آن می پردازیم.

 

[13.1.20]

کاخ عالی قاپو
مجموعه میدان نقش جهان اصفهان با ابعاد 500*150 متر یکی از بزرگترین میدان های جهان است و تعدادی از مهم ترین بناهای معماری شیوه اصفهان را حول خود جمع کرده است من جمله کاخ عالی قاپو که در اوایل قرن 11 هجری قمری به فرمان شاه عباس اول ساخته شده و جایگاه اداره امور کشور بوده است و آن را "دولتخانه مبارکه نقش جهان" نیز گفته اند. این کاخ عظیم که در ضلع غربی میدان نقش جهان و در مقابل مسجد شیخ لطف الله واقع شده است بر شالوده بنایی متعلق به دوره تیموریان ساخته شده است، در کل 6 طبقه و 48 متر ارتفاع دارد. کل بنا از سنگ سماق ساخته شده و هر طبقه آن آرایه های ویژه خود را دارد که شامل دیوارنگاره های رضا عباسی و شاگردانش نیز می باشد.

 

[13.1.20]

مسجد امام اصفهان (مسجد شاه):
یکی از بناهای بسیار زیبای معماری اصفهانی در دوره صفویه، مسجد امام اصفهان است که در ضلع جنوبی میدان نقش جهان واقع است. این مسجد به دست استاد علی اکبر اصفهانی ساخته شده است. این مسجد دارای میانسرای 6 ضلعی منتظم بوده و در گوشه جنوبی آن دو مدرسه نیز وجود دارد: مدرسه سلیمانی و مدرسه ناصری که هر دو در زمان شاه سلیمان ساخته شده اند.
گنبد مسجد به صورت دوپوسته گسسته ساخته شده است و سراسر دیوارها، گنبد و مناره ها نیز با کاشی معرق و هفت رنگ تزئین شده است که از جمله زیباترین آثار کاشی کاری ایران می باشد.

 

[13.1.20]

مسجد شیخ لطف الله
این مسجد که در ضلع شرقی میدان نقش جهان قرار گرفته در مقایسه به با شالوده وسیع و تناسبات شاهانه مسجد امام به یک نمازخانه خصوصی شباهت بیشتری دارد.
ساخت این مسجد نیز در زمان شاه عباس بوده که به افتخار روحانی زمان شیخ لطف الله توسط استاد محمدرضا اصفهانی ساخته شده است.
گنبد این مسجد ارتفاعی 12متری دارد که بردیوارهای قطور بنا قرار گرفته است. کاشی کاری زیبای این مسجد و اسلیمی های آبی و سفید بر زمینه کرم- قهوه ای به همراه نورگیرهای گنبد آن جلوه ای خاص به مسجد بخشیده است.

 

[13.1.20]

مجموعه وکیل شیراز
این مجموعه شامل بازار، مسجد، حمام و... استکه در سال1187 هجری قمری احداث آن آغاز شده است. طرح بازار وکیل برگرفته از قیصریه لار است، بزرگتر از آن بوده و دارای دو راسته شمالی-جنوبی و شرقی-غربی می باشد.
این بازار با 5 در بزرگ و ارتفاع بیش از 10 متر ازجمله بازارهای بزرگ ایران است.
مسجد وکیل نیز با مساحتی در حدود 20 هزار مترمربع، شبستانی با 48 ستون و ابعاد 100*50 بسیار شکوهمند جلوه می کند.

 

[13.1.20]

مسجد و مدرسه آقا بزرگ کاشان
این دو بنا در سال 1268 هجری قمری ساخته شده و علاوه بر کاربندی ها و یزدی بندی های بسیار زیبا دارای چند ویژگی حائز اهمیت می باشد:
اول اینکه گنبد آن روی مجموعه ستون هایی قرار دارد که از 3 طرف دیوار ندارد لذا گنبدخانه آن فضایی بسیار باز را شامل می شود.
دوم اینکه مدرسه آقابزرگ به اندازه نیم طبقه بالاتر از باغچال (گودال باغچه که حجره ها گرداگرد آن را فرا گرفته اند) قرار گرفته است و به این ترتیب سه بخش اصلی بنا یعنی مسجد، مدرسه و شبستان های آن بهم مرتبط و در عین حال مجزا می باشند.