متفرقه صفت اشاره و صفت شمارشی

[sogol~R]

ادبیات...

درسی که بسی بسیار از آن زده هستند و آن را لوس می‌دانند. (مثل من:/)

اما این درسِ چرت و پرت قراره دهنمون رو صاف کنه پس باید یادش بگیریم.


با دوتا از صفت‌ها شروع می‌کنیم... فقط دوتاش... چون اون‌یکی تو امتحانِ من نمیاد! p:

پ‌ن: به اشتباهات تایپی توجه نکنید.

 

[sogol~R]

«صفت اشاره»​

صفت اشاره یکی از انواع وابسته‌های پیشین که قبل از اسم(هسته)می‌آیند. (این، آن، همین، همان) این کلمه‌ها هرگاه در جمله قبل از اسم بیایند و به اسم بعد از خود وابسته باشند، تشکیل گروه اسمی می‌دهند که در یک گروه اسمی، اسم به عنوان هسته و صفت اشاره، وابستهٔ پیشین اسم است.

باید توجه داشته باشیم رسم نمودار بیکانی این گروه اسمی همیشه وابسته از زیر به صورت پیکانی منحنی به زیر هسته که زیر پابستهٔ پیشین و پسین خط کشیده شده وصل می‌شود. مانند:

آن متصل به کار گر شده و وابسته و نوع آن و هسته را مشخص می کنیم و بقیه هم همین طور.

 

[sogol~R]

صفت اشاره:


این دسته از صفت‌ها، از وابسته های پیشین هستند.
یعنی پیش از هسته قرار می‌گیرند.
صفت‌های پیشین، « این و آن » و مشتقات
آنها هستند؛ مانند:

همین، همان، چنین، چنان، این‌چنین، آن‌چنان
ترکیب این صفت‌ها در گروه اسمی،

به این صورت است:
صفت اشاره+ هسته

مانند:
این کلاس
آن برگه
همین لباس
همان لیوان
چنین اخلاقی
چنان موهبتی
این‌چنین کاری
آن‌چنان کرداری

 

[sogol~R]

در جمله‌ی:

این دستگیره، باید عوض شود.
در این جمله، « این دستگیره » گروه اسمی است و نقش نهادی دارد:

این: ( وابسته‌ی پیشین ) صفت اشاره

دستگیره: هسته و موصوفِ « این »



مادرت ، همان کتاب ها را به سمیه داده بود .

همان کتاب‌ها: گروه اسمی، نقش مفعولی هم دارد .

همان: ( وابسته‌ی پیشین ) صفت اشاره

کتاب‌ها: هسته و موصوفِ « همان »

 

[sogol~R]

توجه :



این ، آن ، همین ، همان ، چنین ، چنان ،



اینچنین و آنچنان ، اگر به تنهایی به کار



بروند و پس از آنها اسم به کار نرود ، یعنی



به اسمی اشاره نکند ، ضمیر اشاره هستند ،



نه صفت اشاره ؛ چون هر صفتی ، به موصوف



نیاز دارد و بدون موصوف ، صفت معنی ندارد .



مثال :



این داستان ، از آن داستان ، جالب تر است .



« این داستان » و « آن داستان » هر یک



گروه اسمی هستند و « این » و « آن » هر



یک صفت اشاره اند و « داستان » در هر دو



گروه اسمی موصوف و هسته ی گروه هستند .



اما در جمله ی :



این ، از آن جالب تر است .



« این » و « آن » هریک ضمیر و گروه اسمی هستند .

 

[sogol~R]

صفت شمارشی:

الف) صفت شمارشی اصلی: هر گاه اعداد یک تا بی‌نهایت با اسم یا جانشینان اسم همراه گردند، «صفت شمارشی» اصلی‌اند و اگر به تنهایی ذکر شوند «ضمیر شمارشی»اند.

مثال: یک روز پیشت می‌آیم

ب) صفت شمارشی ترتیبی: صفتی است که با لفظ «-مین» یا «-م» همراه است. صفتی که با «_مین» همراه می‌شود وابسته پیشین و صفتی که با « -م» همراه می‌شود وابسته پسین است.

مثال: چهارمین ماه از آشنایی ما فرا رسید.

ماه چهارم فرا رسید.

 

[sogol~R]

صفت شمارشی :



گروهی از این صفت ها ، وابسته های پیشین هستند و



گروهی وابسته های پسین .



این صفت ها به دو دسته ی :



الف - اعداد اصلی :



یک میز



دو سی دی



سه پنجره



ده دانش آموز



هزار و دویست صندلی



هفت هزار گوسفند

 

[sogol~R]

ب - اعداد ترتیبی : این اعداد ، با « ــُـ م » و



« ــُ مین » به کار می روند .



اعدادی که با « ــُمین » به کار می روند ، وابسته ی



پیشین هستند . مانند :



هفتمین کتاب : هفتـ + ــُمین



دوازدهمین نوه : دوازدهـ + ــُمین



هفتاد و سومین سال : هفتاد و سومـ + ــُمین



اعدادی که با « ــُم » به کار می روند ، وابسته های



پسین هستند . مانند :



پنجره ی دوم : دو + ــُم



طبقه ی هشتم : هشت + ــُم



بند نهم : نهـ + ــُم



پاکت شانزدهم : شانزدهـ + ــُم



سبد هفدهم : هفدهـ + ــُم