تاریخ جهان اسلام در محدوده‌ی آسیای صغیر

[Raha~]

در قرن اولیه《بلاد روم》اصطلاح عمومی بود که بر کشورهای مسیحی که مجاور و نزدیک‌ سرزمینهای اسلامی بودند، اطلاق می گردید. بعد از فتح ملازگرد و پیروزی سلجوقیان بر امپراتوری روم شرقی، عملاً سرزمین های پهناور آسیای صغیر به حوزه ممالک اسلامی اضافه گردید و از آن پس در آثار جغرافیایی مسلمانان اصطلاح روم صرفاً به سرزمین آسیای صغیر اطلاق گردید.[۱]
سلجوقیان روم
آلب ارسلان، فاتح ملازگرد، پسر عم خود سلیمان بن قتلمش، را به آسیای صغیر فرستاد. وی قونیه را به عنوان مرکز حکومت خود برگزید. حکومت سلجوقیان در روم بیش از دو قرن پایید و شاخه‌ای از خاندان سلجوقی حتی تا مدتها بعد از فروپاشی پیکره اصلی امپراتوری سلجوقیان بر آسیای صغیر فرمانروایی کردند.
همزمان با حمله مغولان به ممالک اسلامی در سال ۶۱۶ هجری سلطان...

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.

 

[Raha~]

مرگ کیخسرو و رقابت و دسیسه کاری سیاستمداران جاه طلب دولت سلجوقی زمینه را برای دخالت مغولان و اشغال نظامی آناطولی هموار ساخت. در این دوره برجسته ترین سیاستمدار آنآناطولی معین الدین سلیمان پروانه بود. که توانسته بود نظر مغولان را به خود جلب کند. سلاطین بعدی سلجوقی عمدتاً دست‌نشانده او محسوب می شدند. در سایه درایت معین‌الدین برای مدتی آرامش نسبی در آناطولی برقرار شد. ترکان مسلمان که فرصت مناسبی برای مقابله با مغولان مشرک به دست آورده بودند با سلطان مسلمان مصر علیه مغولان متحد شدند. کار تا جایی پیش رفت که بنا به دعوت معین الدین، بایبرس در سال ۶۷۵ هجری به آناطولی آمد و بعد از اخراج مغولان بر تخت سلطنت آناطولی جلوس کرد. اما مصریان بعد از مدت کوتاهی آناطولی را ترک کردند. پس از این حادثه در سال...

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.

 

[Raha~]

اکثر شهرهای آناطولی در کنار جاده‌های اصلی تجاری قرار داشتند که به بنادر مهمی در دریای سیاه یا دریای مدیترانه منتهی می شد. علاوه بر این رشد تجارت باعث ایجاد و توسعه صنایع و تولیدات کالایی شهرهای این ایالت شده و جریان زندگی مدنی رونقی تمام بخشید. به طوری که مهمترین مشخصه شهرهای آناطولی در قرون هفتم و هشتم هجری قوت تشکیلات اصناف در این شهرها می‌باشد که غالباً در جماعت های فتیان و اخیان و فرق مختلف صوفیه بروز یافته بود. در همه شهرهای آناطولی بدون استثنا چنین گروه‌های فعال بودند و قدرتی تمام یافته بودند. اداره امور اکثر شهرهای آناطولی در دست این گروه ها بود و حتی در برخی از شهرها و حکومت شهر نیز در اختیار رهبران این گروه ها قرار داشت.
با این همه عواملی هم موجبات اختلال حیات شهری را در آناطولی...

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.

 

[Raha~]

از طرف دیگر عشایر و طوایف بخش عمده‌ای از ساکنان آناطولی را تشکیل می‌دادند. این طوایف گروه‌های نظامی پرقدرتی را تشکیل می دادند و همه آنها مدعی کسب قدرت و حکومت در نواحی مختلف این ایالت بودند. گذشته از ضربات و صدماتی که حضور این طوایف به مناطق مسکونی و شهرها وارد می آورد؛ رقابت ها و درگیری های نظامی بین طوایف مدعی قدرت باعث ایجاد آشفتگی های دائمی در این ایالت می‌شد و جریان عادی تجارت و زندگی شهری را به ویژه در مناطق غربی این ایالت مختل می‌کرد. با این حال حیات شهری در منطقه آناطولی رشد چشمگیری کرد.
آناتولی بعد از برچیده شدن بساط حکومت سلاجقه به وسیله یک خط فرضی از مجرای رود قزل ایرماق از شمال به جنوب به دو بخش شرقی و غربی تقسیم شد. بخش شرقی مستقیماً زیر سلطه ایلخانان باقی ماند. در حالی که...

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.

 

[Raha~]

در ابتدای قرن هشتم هجری و با فروپاشی قطعی دولت سلاجقه روم، ده امیرنشین مستقل ترکمن در آناطولی تشکیل شد‌.
امیرنشین قرامان
ایالات قرامان بزرگترین و قویترین و بادوام ترین امارت از امیرنشین های دهگانه آسیای صغیر بود. قلع شهر لارنده کرسی این ایالت به مناسبت نام ایالت بود که به مناسبت نام ایالت قرارمان نیز نامیده می‌شد.[۷]
بنیانگذار این دودمان کریم الدین قرامان بن نوره یا《نور صوفی》بود. وی که در سال ۶۲۵ هجری توسط سلطان سلجوقی، علاءالدین کیقباد اول، به حکومت سرزمین‌های تازه تسخیر شده گماشته شده بود.پس از در گذشت قره مان در سال ۶۶۰ هجری پسرش محمد بای جانشین او شد. محمد بای علیه سلاجقه روم طغیان کرد و موفق شد در سال ۶۷۵ هجری قونیه را تصرف نماید. در زمان تسلط وی زبان ترکی به جای زبان فارسی برای...

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.

 

[Raha~]

شکست عثمانی در نبرد آنکارا به دست تیمور باعث احیای مجدد سلسله قره مانیان گردید. تیمور در سال ۸۰۵ هجری محمد قره مانی را از زندان بروسه آزاد کرد و به قلمرو پیشین بازگرداند. از این زمان به بعد تاریخ این سلسله مشحون از یک سلسله اتحادها و درگیری‌های نظامی بین این امیرنشین با دولت عثمانی، مصر و امیرنشین های همجوار است. در این دوره قره مانیان جدی ترین رقیب عثمانی ها در آناطولی محسوب می شدند. آخرین حکمران بزرگ قره مانی تاج الدین ابراهیم دوم، به جرگه قدرت‌های مخالف توسعه‌طلبی دولت عثمانی پیوست. بدین ترتیب اتحادیه ای متشکل از پاپ، اوزون حسن آق قویونلو و امیر قره مان علیه دولت عثمانی به وجود آمد. بعد از مرگ ابراهیم و با شیوع منازعات داخلی در درون حکومت قره مانی قدرت این امیرنشین رو به افول گذاشت...

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.

 

[Raha~]

امیر نشین حمید یا بنی حمید
امیر نشین حمید در شمال امارات تکه قرار داشت. شهر اگریدور مرکز آن و شهرهای انطاکیه، بقشهر، بردور، آق شهر از دیگر شهرهای آن محسوب می شدند.[۱۷] حمید بک موسس این سلسله، رئیس یکی از قبایل ترکمان بود که بعد از انقراض سلجوقیان روم اعلام استقلال کرد. پس از مرگ وی پسرش فلک الدین دنداربک توانست حوزه قلمرو خود را توسعه بخشیده، شهر اگریدور را فتح نماید. وی این شهر را به عنوان مرکز حکومت خود نوسازی و تجدید عمارت نمود. به طوری که بعد ها این شهر به فلک آباد مشهور گردید. تاریخ این سلسله همانند دیگر امیرنشین های درجه دوم آناطولی آشفته و مبهم است گویا تیمورتاش چوپانی والی آناطولی در زمان ایلخانان برای مدتی این امیر نشین را متصرف شده است، اما بعد از شورش تیمورتاش و فرار او به...

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.

 

[Raha~]

گرمیان در اصل نام یک قبیله ترک بود که در خدمت سلجوقیان روم بودند. اعضای این قبیله در اواخر قرن هفتم به غرب آناطولی مهاجرت کرده در کوتاهیه یا حکومت مستقلی را تشکیل دادند. زوال سلجوقیان روم به موسس این سلسله یعقوب بیگ فرصت داد تا وسیع ترین و قدرتمندترین امیرنشین ترک را در این زمان، در آناطولی به وجود آورد. یعقوب موفقیت‌هایی نظامی زیادی به دست آورد. وی بر امیران مجاور، مانند بنی آیدین سلطه داشت و امپراتور بیزانس به وی خراج می‌داد. اما بعد از مرگ وی دست بنی گرمیان از سواحل دریای اژه کوتاه شد و قلمرو آنها محدود گردید. سلیمان شاه نوه یعقوب دختر خود دولت خاتون را به ازدواج این ایلدرم بایزید عثمانی درآورد و مجبور شد شهر کوتاهیه را به عنوان جهاز دخترش به عثمانیان ببخشد. جانشین سلیمان، یعقوب دوم...

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.

 

[Raha~]

یکی از امرای این خاندان به نام الیاس در سال ۷۹۱ هجری به حکومت رسید. هنگامی که منتشا مورد تهاجم ایلدرم بایزید عثمانی قرار گرفت. الیاس مجبور به فرار شد. اما با شکست ایلدرم بایزید از تیمور، الیاس بک مجدداً به حکومت بازگشت‌. وی تا زمانی که زنده بود در حکومت منتشا باقی ماند. پس از وفات الیاس در سال ۸۲۴ هجری پسران او به حکومت رسیدند. عاقبت در سال ۸۲۹ هجری سلطان مراد دوم عثمانی، پسران الیاس را شکست داد و آنها را اسیر کرد. بدین ترتیب خاک منتشا ضمیمه قلمرو عثمانی می گردد.

امیر نشین آیدین
در شمال منتشا امیرنشین آیدین قرار داشت. شهر آیدین که به گوزل حصار معروف بود، از حیث اهمیت شهری درجه دوم محسوب می‌شد دو بندر ازمیر و ایاسلوق همان افسوس باستانی – از بنادر مهم این امیرنشین محسوب می‌شدند.[۲۶]
محمد...

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.

 

[Raha~]

عیسی بیگ در برابر حمله عثمانی ها، ترجیح داد که تسلیم شود و اراضی آیدین را به ایلدرم بایزید عثمانی واگذار نماید. اما پس از شکست عثمانی از تیمور در نبرد آنکارا سلسله آیدین مجدداً احیا شد. امور بیگ دوم آخرین امیر آیدین قدرت دفاع از مستملکات خود را در برابر تهاجم دیگر امیرنشین ها نداشت. در دوره حکومت او بسیاری از اراضی این امیرنشین به تصرف دولت های همجوار درآمد. با مرگ او در سال ۸۰۶ هجری این سلسله منقرض شد.

امیر نشین صاروخان
در شمال ازمیر شهر بزرگ مغنیسه قرار داشت. این شهر در سال ۷۱۳ هجری به تصرف امیر صاروخان درآمد. و به عنوان مقر او مرکز امیرنشین صاروخان گردید.[۲۸]
امیر صاروخان توانست یک نیروی عظیم دریایی تشکیل دهد و با شکست دادن دوک نشین های مسیحی که تابع ونیزیها بودند، آنها را وادار به...

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.