بالینی فهرست خطاهای شناختی و راه درمان!

RiRa-M · 15/10/21

خطاهای شناختی یا Cognitive Errors از جمله بحث‌های مهم در علم روانشناسی محسوب می‌شوند.

وقتی به دنیا نگاه می‌کنیم گاهی آنچه واقعا هست را نمی‌بینیم. گویی عینکی رنگی به چشم داریم که اجازه نمی‌دهد واقعیت زندگی به درستی در ذهن ما منعکس شود.

از دیدگاه روانشناسی، بسیاری از مشکلات روانی ما ریشه در شیوه تفکر ما دارد. یعنی به بیان ساده تر اینکه چه مشکلی داریم به صورت مستقیم به این حقیقت ارتباط دارد که چگونه می بینیم؟ چگونه برداشت می کنیم؟ و چگونه تحلیل می کنیم؟

حال اگر در هر کدام از این مراحل دچار خطا و اشتباهی شویم، تاثیر مستقیم و غیرمستقیم آن در زندگی، حالمان و روابطمان نمایان می شود!

RiRa-M · 15/10/21

تعریف خطاها یا تحریفات شناختی
خطاهای شناختی، الگوهای تفکر اغراق شده یا غیر منطقی هستند که برای فرد نهادینه شده‌اند و باعث وضعیت ناخوشایند روانی فرد مخصوصا افسردگی، اضطراب و ... می‌شوند. به عبارت دیگر تحریفات شناختی افکاری هستند که باعث می‌شوند که فرد درک درست و منطقی از مسائل نداشته باشد. این الگوهای تفکر، اغلب افکار و احساسات منفی را تقویت کرده و مداومت در داشتن این نگرش منفی نسبت به خود، آینده و دنیا باعث اضطراب و افسردگی و بیماری‌های روانی می‌شود.

تحریفات شناختی احساسات منفی را در فرد تقویت می‌کند. این تحریفات شناختی می‌توانند موجب افسردگی شده یا به روابط مان صدمه بزنند.

خطاهای شناختی در تصمیم گیری و قضاوت افراد از موقعیت‌ها تأثیر می‌گذارند. خطاهای شناختی بر روابط زناشویی،...

RiRa-M · 15/10/21

فهرست برخی از انواع خطاهای شناختی از نوع سوگیری:
اعتماد به نفس بیش از حد (Overconfidence Bias)
خطای تایید خود (Confirmation Bias)
تمرکز بر آخرین اطلاعات (Recency Bias)
خطای تمرکز بر اطلاعات در دسترس یا Availability Bias
اجتناب از تعارض شناختی (Cognitive Dissonance)
تفکر کلیشه ای یا استریوتایپ Stereotype

فهرست برخی از انواع خطاهای شناختی از نوع تحریف:
تفکر همه یا هیچ یا All or nothing
تعمیم دادن یا Over-generalization
بایدها یا Should Statements (درس جبر محیطی در گفتگو)
برچسب گذاری بر روی خود و دیگران یا Labeling
بزرگنمایی و کوچکنمایی یا Magnification / Minimization
حذف رویدادها و اطلاعات مثبت یا Disqualifying Positives
پریدن به نتیجه بدون طی شدن مسیر Jumping to Conclusions...

RiRa-M · 15/10/21

انواع سوگیری‌های شناختی
سوگیری داشتن باعث خطاهای شناختی می‌شوند که برخی از آن‌ها عبارتند از:

1. تأیید خود
مردم معمولا تمایلی به تغییر نظر خود و پذیرش اشتباه بودن عقاید خود ندارند. بازسازی و تغییر نظام اعتقادی فرد معمولا دشوار است. بنابراین وقتی اطلاعاتی مخالف نظام اعتقادی فرد به او می‌رسد ممکن است آن را نادیده بگیرد یا بدون داشتن دلیلی رد کند. داشتن بیش از حد این خصلت باعث می‌شود اطرافیان فرد را خودشیفته و از خود راضی بدانند. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه اختلال شخصیت خودشیفته کلیک کنید.

2. تمرکز بر اطلاعات در دسترس
مغز ما برای تصمیم گیری درباره یک موقعیت از اطلاعاتی که قبل از آن در ذهن داشته استفاده می‌کند. خاطرات روشنی که از شرایط مشابه وجود داشته را در نظر...

RiRa-M · 15/10/21

روانشناسان با بررسی دقیق هزاران مراجع، فهرستی از 17 نوع خطای شناختی مختلف را جمع آوری کرده اند که هر کدام از آنها به نوعی در زندگی آدمی تاثیر فراوانی دارد.

1. ذهن خوانی mind reading:
فکر می کنید، بدون شواهد کافی می دانید که دیگران به چه چیزی فکر می کنند. مثل : ” جواب سلامم را نداد ، پس حتما از دست من ناراحت است.

2. پیش گویی furtune telling:
پیش بینی می کنید که حوادث آینده ، بد از آب در می آیند یا این که خطرات زیادی شما را تهدید می کند. مثل : ”در امتحان شکست می خورم” یا ”کاری گیر من نخواهد آمد”.

3. فاجعه سازی catastrophizing:
معتقدید هر چه اتفاق افتاده یا خواهد افتاد به شدت افتضاح ،...

RiRa-M · 15/10/21

11. سرزنش گری blaming:
دیگران را علت مشکلات و احساسات منفی خود می دانید و از طرفی مسئولیت تغییر رفتارتان را نیز فراموش می کنید. مثل : ”دیگران باعث عصبانیت من می شوند” یا ”والدینم باعث و بانی همه مشکلات من هستند”.

12. مقایسه های نا عادلانه unfair comparisons:
حوادث را طبق معیار های ناعادلانه تفسیر می کنید. خودتان را با کسانی مقایسه می کنید که از شما برترند و به این نتیجه می رسید که آدم حقیری هستید. مثل : ”او خیلی موفق تر از من است” یا ”شاگرد اول کلاس در امتحان خیلی بهتر از من عمل کرد”.

13. تاسف گرایی regret orientation (کشکول ای کاش):
به جای این که در حال حاضر به کاری فکر کنید که از دستتان بر می آید، بیشتر به این مسئله می اندیشید که ای کاش در گذشته بهتر عمل می...

RiRa-M · 15/10/21

**علاوه بر تحریفات شناختی اصلی که در بالا به آنها اشاره شد می‌توان به خطاهای زیر نیز اشاره کرد:

نیاز برای کنترل: اگر به اوضاع کنترل نداشته باشم راحت نیستم و باید بتوانم همه چیز را کنترل کنم.

مقایسه‌های منفی: حالتی از باید بهتر می‌بود ولی بهتر نیست. برای مثال اگرچه بقیه هم کارشان خوب نیست اما ما باید بهتر باشیم، من نسبت به برادرم ماشین سطح پایین‌تری دارم…

کمال گرایی: اگر من این کار را به این شکال انجام ندهم خیلی بد و ناراحت کننده است.

انتزاع انتخابی: فرد آن چیزی را که دوست دارد انتزاع می‌کند مثلا درست است که کارم را خوب انجام می‌دهم ولی بازهم فکر می‌کنم آدم با کفایتی نیستم.

بیرون سازی ارزش خود: فرد برای ارزیابی خود به نظر دیگران تکیه می‌کند...

RiRa-M · 15/10/21

اصلاح خطاهای شناختی (اصلاح افکار اتوماتیک)

۱. شناسایی خطاهای شناختی (افکار اتوماتیک): برای تغییر خطاهای شناختی (افکار اتوماتیک) باید بدانیم این افکار برای فرد لزوماً شناخته شده نمی‌باشد، بلکه ما تنها پس از صرف وقت و دقت بسیار درک می‌کنیم که چنین افکاری در درون ما جریان دارد. برای شناخت این خطاهای شناختی لازم است تا هر زمان که احساس‌های منفی مانند غم، اضطراب، نارضایتی و … داریم، با خود فکر کنیم که الان و یا پیش از به‌وجود آمدن این احساس خاص، چه فکری در ذهن من وجود داشت؟ چه تصویر یا خاطره‌ای در ذهن من وجود داشت؟ معنای آن موقعیت برای من چه بود؟ در صورتیکه فکری که در ذهن شما بود اتفاق بیفتد، چه معنایی برای شما دارد؟...

RiRa-M · 15/10/21

چگونه احساس خود را تغییر دهیم؟
چگونه خطاهای شناختی را از بین ببریم؟

*شناسایی خطاهای شناختی
برای اصلاح و تغییر خطاهای شناختی لازم است در ابتدا آن‌‌ها را در خود شناسایی کنید. البته این خطاها به سادگی قابل مشاهده نیستند بلکه برای شناسایی آن‌ها نیاز به صرف وقت و دقت دارید. برای شناسایی این خطاها به احساسات خود توجه کنید. زمانی که دچار احساس غم، اضطراب و نارضایتی می‌شوید، بیاندیشید که قبل از آن چه افکاری داشته‌اید. چه خاطره‌ای در ذهنتان تداعی شده؟

بنابراین:
قدم اول در جهت تصحیح شناختها، آگاهی از افکار خود و تحریف های شناختی است. تحریفات شناختی هسته اصلی تلاش‌‌های بسیاری از روانشناسان و روان درمانگران با رویکرد شناختی-رفتاری و سایر متخصصین است و به فرد کمک می‌کند تغییر کردن را...

RiRa-M · 15/10/21

خطاهای شناختی هر یک از این افکار را شناسایی کنید:

مرحله چهارم: نتیجه گیری شدت باور خود را به هریک از افکار اتوماتیک به کمک اعداد از صفر تا 100 مشخص نمایید.
در صورتی که از اعتقاد شما به این باورها تا حدود زیاد کاسته شده باشد، شدت احساس بهتر خود را مشخص سازید:
بهتر نشدم
کمی بهتر شدم
بهتر شدم
خیلی بهتر شدم

یادداشت کردن هیجانات درست بعد از وقوع حادثه حتی اگر دلیل نامعقول آن را درک نکنیم، در کنترل خشم و استرس به ما کمک می‌کند. اما گاهی میزان خشم آن‌قدر زیاد و افکار اتوماتیک آن‌قدر آنی و سریع به سراغ ما می‌آیند که فرصتی برای تفکر منطقی نیست. برای این مشکل نباید توقع داشته...

بالینی فهرست خطاهای شناختی و راه درمان!

گزینه‌های بیشتر

RiRa-M

امضا : RiRa-M

RiRa-M

امضا : RiRa-M

RiRa-M

امضا : RiRa-M

RiRa-M

امضا : RiRa-M

RiRa-M

امضا : RiRa-M

RiRa-M

امضا : RiRa-M

RiRa-M

امضا : RiRa-M

RiRa-M

امضا : RiRa-M

RiRa-M

امضا : RiRa-M

RiRa-M

امضا : RiRa-M

موضوعات مشابه