معماری معماری ایرانی و سیر تحول آن در دوره های تاریخی گوناگون

[Raha~]

تجلی معماری ایرانی در پل خواجو پیش از غروب آفتاب

معماری ایرانی می تواند موضوعی بسیار طولانی برای پرداختن به آن باشد. در نتیجه، در این مطلب سعی داریم تا نگاهی سریع به جنبه ‌های مهم این موضوع داشته باشیم. معماری ایرانی با تاریخی چند هزار ساله و به قدمت بخش بزرگی از تاریخ ایران به شکل های مختلفی پدیدار شده است، از انواع کلبه های روستایی، چایخانه ها و عمارت های فرنگی‌ باغ گرفته تا زیباترین و باشکوه ترین سازه هایی که در جهان وجود دارد.
​

 

[Raha~]

پیشینه معماری ایرانی​

مصالح موجود در کشور اکثر فرم های معماری را دیکته کرده است. از دوران باستان، ایرانیان گل های قالب گیری شده ابتدایی را به سفت ترین حالت ممکن در می آوردند و می گذاشتند تا گل سفت، ملات گچ سفت، آجر، سنگ و … خشک شوند. آن ها تل های بزرگ و زیبایی می ساختند که سطح هموار و گسترده آن معمار را به تزئین فرا می خواند.

حتی بعد از ۳۰۰۰ سال، برخی عناصر طراحی معماری ایرانی در آن باقی مانده است. این عناصر عبارتند از: درهای ورودی با طاق های بلند که داخل فرورفتگی قرار دارند، ستون هایی با سرستون های دیوارکوب، تالار، گنبد چهار طاقی، طاق وسیع بیضی شکل، حیاط چهار ایوانی، برج های ابتدایی که تا آسمانی کشیده شده بود، حیاط داخلی و استخر، ورودی زاویه دار و تزئینات وسیع...

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.

 

[Raha~]

پیشرفت معماری ایرانی​

دهکده های زراعی مکشوفه با قدمت بین ۶۰۰۰ تا ۸۰۰۰ سال پیش از میلاد، به عنوان پیشینه های معماری ایرانی قلمداد می شوند. از هزاره پنجم، در تپه های تاریخی سیلک، ساخت کلبه ها آغاز شد. در مرحله بعد، آجر و ملات و نقاشی اتاق ها پدیدار شد. موزائیک های مخروطی و آجرهای رنگی و لعاب دار بعدها در زیگورات های عظیم استفاده شد.

معماری عیلامی به طور کلی شامل آجر خام می شد و از آجرهای قرمز برای دیوارچینی استفاده می شد. چند قرن پیش از مادها در شمال غربی شهرها دو و یا حتی سه دیوار سنگی ساخته می شد. ساختمان ها ضخیم تر و بلندتر ظاهراً سازه های چوبی، مربعی، برج شکل و ستون دار داشتند که احتمالاً از تنه درخت ساخته شده بود.

معماری هخامنشیان

در معماری هخامنشیان...

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.

 

[Raha~]

معماری سلوکیان

در دوران سلوکیان، طرح های یونانی در معماری ایرانی مبدل به طرح های غالب شدند اما هرگز به طور کامل فراگیر نشدند. در مناطقی که یونانی ها و مقدونیه ای ها تجمع بیشتری داشتند، شهرها بر اساس نقشه های هندسی یونانی طراحی می شدند، معابد به مدل های یونانی ساخته می شد و عناصر خاص طراحی یونانی برای تزئین به کار گرفته می شد.

معماری اشکانیان و ساسانیان

در زمان اشکانیان (پارتیان) عنصری به نام ایوان در معماری ایرانی پدیدار شد. تحول تکنیک ساخت گنبد با آجرهای گلی (اگرچه از دوران عیلامی ها وجود داشت)، و همچنین آجرهای پخته، ویژگی خاص این دوران بود. دیوارها و سقف ها با گچ کاری تزئین می شدند.

​

ایوان بسیار بزرگی بود که بازدیدکنندگان را به اتاقهای گنبد داری هدایت...

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.

 

[Raha~]

معماری ایرانی پس از اسلام​

​

در دوران پس از اسلام بود که اشکال قدرتمند معماری اسلامی پالایش شد و پیشرفت کرد. در نتیجه، پتانسیل های معماری ایرانی به قدری پیشرفت کرد که زیبایی از معماری پیشی گرفت. حاصل امر این بود که بناهای پس از آن بلندتر، حساس تر، متنوع تر و مشخص تر از بناهای پیش از خود شدند.

اولویت در معماری ایرانی پس از اسلام به سوی ساختمان های مسجد رفت. مسجدها باید به گونه ای مستحکم ساخته می شدند که سال های سال پایدار باقی بمانند. به همین دلیل بود که این بناها در معماری اسلامی مستحکم ترین بناها بودند.

ساخت مساجد به دو شکل عمده آغاز شد:

1. مساجدی با نمازخانه های پر از ستون (شبستان)
2. مساجد کوچک تر متشکل از اتاق گنبد دار

ایرانی ها...

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.

 

[Raha~]

معماری ایلخانی

حدود ۹۰ درصد بناهای باقی مانده از دوران ایلخانی از نوع دینی و مابقی آن ها بناهای آرامگاهی هستند. شاید برجسته ترین ویژگی معماری ایلخانیان آمادگی آن در پیروی از نمونه های رایج دوران سلجوقی بود.

معماری ایرانی در دوران ایلخانیان از موزائیک کاری با کاشی های با رنگ های روشن جدید و کاشی های براق برای پوشاندن قسمت های پایین دیوار استفاده زیادی می کرد.

معماری تیموری

در زمان حکومت تیموریان، معماری ایرانی این ویژگی های خاص را داشت:

• ترکیبی از کاشی های لعاب دار تیره و روشن و تک رنگ که برای نما استفاده می شد،
• طاق نوک تیز برجسته در ترکیبات موزائیکی،
• انواع مختلف گنبدسازی و محاسبه دقیق اندازه و ابعاد بسیار بزرگ که به عنوان بخش جدایی ناپذیر بناهای ملّی...

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.

 

[Raha~]

معماری صفوی

​

در دوران صفویه، شبکه های کاروانسراها در کشور ساخته شد تا حمل و نقل آسان تر صورت بگیرد و تجارت افزایش یابد. معماری صفوی به طور موثری بر فعالیت های ساخت و ساز سایر کشورها تاثیر گذاشت. تاکید بر بزرگی ساختمان ها از زمان تیموریان آغاز شد و در بسیاری از کارها نیز به عنوان یک اصل ادامه یافت. تقارن شعاعی به شیوه ای رسمی و چشمگیر اجرا شد.

در میان معماران تمایل شدیدی به ساخت سازه های گود، مانند طاقچه یا حتی ورودی گود به وجود آمده بود. تضاد غیرمنتظره در مقیاس یا نور، عکس العمل های متقابل میان فضاهای کوچک و بزرگ یا باز و بسته به وجود آورد. بی شک رنگ، نقش اصلی را در معماری دوران صفویه ایفا می کرد.

کاشی ها در مقایسه با دوران قبلی، سطوح بیشتری را پوشش می دادند...

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.

 

[Raha~]

معماری قاجاری

​

مسجدهای زیادی در دوران سلسله قاجار ساخته شد که فضایی وسیع را با نقشه چهار ایوانی خود اشغال می کردند و از شبکه ای از قبه و پنجره برای نورگیری ساختمان استفاده می شد و بسیاری از کارهای سلسله صفوی در زیر بازسازی های قاجار مدفون شده اند. برخی اشکال جدید توسط معماران آن دوره وارد معماری ایرانی شد. مانند حیاط های کاملاً عمیق، گنبدهای پیازی شکل اغراق شده و دروازه های ورودی تزئین شده در شهرهای بزرگ.

​

ساختمان های قاجار، کاخ های مختلف، عمارت ها، کوشک ها، تفرجگاه های تابستانی، تفرجگاه های شکار و همچنین ساختمان های کاربردی بودند. در دوران قاجار، معماری نظامی مورد توجه بسیاری قرار گرفت. تزئینات، دارای هارمونی و بدون خطا باقی ماندند. آن ها تحت...

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.