مدنی تحلیل معیار «مدت زمان متعارف» درنظام حل‌وفصل اختلافات سازمان تجارت جهانی

[AVA_SEY]

در صورت بروز اختلاف بین اعضای سازمان تجارت جهانی، عضو شاکی باید بر اساس تفاهم‌نامه راجع‌به قواعد و رویه‌های حاکم بر حل اختلاف، پایبندی عضو خاطی را به رعایت قواعد و مقررات از رکن حل‌وفصل دعاوی خواستار گردد. در صورت احراز نقض قواعد توسط این رکن، عضو متخلف باید فوراً نسبت به رعایت قوانین و مقررات اقدام کرده و درصورتی‌که اجرای فوری ممکن نباشد، در «مدت زمان متعارف» اقدام نماید. از آن‌جا که تفاهم‌نامه معیاری جهت متعارف بودن این مدت ارائه نکرده و همین امر موجب آشفتگی و تشتت آرا گردیده است، این مقاله بر آن است تا ضمن بررسی چگونگی تعیین این مدت، معیارهایی که می‌تواند مخصوصاً به داوران در تعیین عنصر متعارف بودن کمک کند معرفی نماید. نظر به ایرادات زیادی که در مقررات فعلی سازمان در خصوص این مدت وجود...

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.

 

[AVA_SEY]

۱- تعیین مدت زمان متعارف

در خصوص تعیین مدت زمان متعارف دو نکته باید موردتوجه قرار گیرد. نکته اول چگونگی تعیین این مدت و نکته دوم، متعارف بودن آن است. در زیر این دو موضوع موردبررسی قرار می‌گیرد.

۱-۱- مواد تفاهم‌نامه در خصوص مدت زمان متعارف

اجرای عدالت هرچند با تأخیر بهتر از عدم اجرای آن است، منتها این تأخیر نیز باید معقول و موجه باشد. به‌منظور تضمین این امر که اجرای تعهدات و توصیه‌های رکن حل‌وفصل توسط اعضا با اطاله مواجه نشده و فرایند رسیدگی و حل‌وفصل اختلاف همواره مفتوح باقی نمانده و در مهلتی متعارف پایان پذیرد، تفاهم‌نامه مهلت‌هایی را برای انجام تعهدات پیش‌بینی نموده است. در خصوص تعیین مهلت معقول، ماده ۳-۲۱ تفاهم‌نامه سه راهکار پیش‌بینی کرده است:

راهکار نخست آن که این مدت توسط عضو...

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.

 

[AVA_SEY]

۳-۱- معیارهای تعیین‌کننده متعارف در اعطای مدت

هرچند مدت زمان متعارف نباید بیشتر از پانزده ماه از زمان پذیرش گزارش هیات‌ها یا رکن استیناف به طول انجامد؛ اما بسته به اوضاعواحوال خاص اختلاف، این مدت می‌تواند کوتاهتر یا طولانی‌تر پیش‌بینی شود. از آنجا که تفاهم‌نامه، معیاری جهت تعیین مدت زمان متعارف پیش‌بینی نکرده است، حل‌وفصل موضوعات اختلافی معمولاً به میزان این مدت اعطایی وابسته می‌شود .

زبان دوپهلو و مبهم ماده ۳-۲۱ تفاهم‌نامه نیز موجب آشفتگی بیشتر در تعیین مدت زمان متعارف شده است. در زیر مهم‌ترین دفاعیاتی که کشورهای خاطی و شاکی در جهت اعطای مهلت بیشتر یا کمتر بدان توسل جسته‌اند مطرح می‌شود و سپس نظریه منتخب ارائه می‌شود.

۱-۳-۱- پیچیدگی‌های ساختاری و تشریفات قانونی

سادگی یا پیچیدگی...

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.

 

[AVA_SEY]

تغییر شرایط سیاسی و بهطور خاص برگزاری انتخابات و به‌تبع آن تغییر رئیس جمهور و دیگر مقامات اجرائی از دیگر دفاعیاتی است که کشورهای خاطی جهت تحصیل مهلت بیشتر از داور بدان توسل جسته‌اند. در اختلافات افست، کپی‌رایت و قانون ۱۹۱۶ ایالات متحده آمریکا، این کشور برگزاری انتخابات ریاست جمهوری را دلیل اعطای مهلت بیشتر عنوان کرده و از داور درخواست تعیین مهلت حداقل ۱۵ ماه را نموده است. آمریکا بیان داشته با برگزاری انتخابات، رئیس جمهور و سایر مقامات اجرائی تغییر میکنند و عمل به توصیه‌ها مستلزم هماهنگی با رئیس جمهور جدید و دیگر مقامات اداری خواهد بود. شایان ذکر است داور به این دفاع توجه نکرده و مهلت ۱۰ ماه را مقرر نمود.

۳-۳-۱- وضعیت اقتصادی

موقعیت اقتصادی کشور مجری تعهدات از دیگر معیارهای مهم و...

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.

 

[AVA_SEY]

مولفه دیگری که بهویژه از سوی داوران باید در تعیین مهلت در نظر گرفته شود، حسن نیت یا سوءنیت عضو خاطی در نقض قوانین و مقررات است. گاهی اوقات، عضو خاطی تعمدی در نقض قوانین و مقررات نداشته و چهبسا اقدامات طرف مقابل و یا ثالث موجب نقض قواعد گردیده است. در این موارد، اعطای مهلت بیشتر، متناسب با درجه تقصیر عضو خاطی است و بالعکس چنانچه عضو خاطی تعمداً مبادرت به نقض مقررات نموده باشد، تعیین مهلت کوتاه‌تر یکی از اهرم‌های مناسبی است که داور با به‌کارگیری آن می‌تواند موجب بازدارندگی عضو خاطی از ارتکاب دیگر اقدامات ناقض تعهدات گردد.

از حیث بار اثبات نیز، ذکر این نکته ضروری است که داوران در تعیین مهلت متعارف به مدارک، دلایل، ادعاها و اظهارات هر یک از طرفین توجه کرده و سپس به قضاوت می‌نشیند. لذا...

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.

 

[AVA_SEY]

۲- انعطاف پذیری بیش از حد در تعیین مدت زمان متعارف

آزادی عمل در تعیین مدت زمان متعارف نهتنها زمانی که طرفین از طریق مذاکره این مدت را تعیین می‌کنند، بلکه در موردی هم که این مدت توسط داور تعیین می‌شود قابل اعمال است .

درحالیکه ماده ۲۱ (۳)(ب) تفاهم‌نامه مقرر می‌دارد طرفین ۴۵ روز فرصت دارند تا در خصوص تعیین مدت زمان متعارف با یکدیگر مذاکره نمایند، ماده ۲۱ (۳)(ج) آن، این مدت را برای داور به ۹۰ روز افزایش داده است. ماده ۴-۲۱ نیز اظهار میدارد جز در مواردی که طرفین به گونه دیگری توافق کرده باشند این مدت از روزی که هیات تشکیل می‌شود تا روز تعیین مدت زمان متعارف نباید بیشتر از ۱۵ و نهایتاً ۱۸ ماه در تحت هر شرایطی باشد؛ اما در عمل مدت ۴۵ یا ۹۰ روزه جهت تعیین مدت زمان متعارف در بسیاری از دعاوی،...

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.

 

[AVA_SEY]

۳ جدیت بخشی در مرحله شروع اجرای تعهدات

به‌موجب مقررات فعلی تفاهم‌نامه، شروع به اجرای تعهدات منوط به آن است که از زمان پذیرش گزارش هیات‌های رسیدگی یا رکن استیناف تا زمان تشکیل جلسه رکن حل‌وفصل دعاوی که در آن، عضو خاطی قصد خود مبنی بر اجرای تعهدات را اطلاع داده ۳۰ روز گذشته باشد. در جولای ۲۰۰۲، کره پیشنهادی را به رکن حل اختلاف ارائه کرد و ضمن تجزیه و تحلیل عوامل تأخیر در مرحله شروع به اجرای تعهدات، پیشنهاد کرد به‌جای مهلت ۳۰ روزه، یک مهلت فوری و سریع در نظر گرفته شود و به عضو زیان‌دیده اختیار داده شود تا با عضو خاطی در خصوص مدت زمان متعارف بلافاصله پس از پذیرش گزارش هیات‌ها وارد مذاکره شود.

درصورتی‌که طرفین نتوانند در خصوص مدت زمان متعارف یا تعیین داور در مهلت ۳۰ روزه که جلسه رکن حل‌وفصل...

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.

 

[AVA_SEY]

هرچند پیشنهادهای متعددی در جهت حمایت از منافع کشورهای در حال توسعه مطرح شده اما این پیشنهادها با اقبال کشورهای توسعه‌یافته مواجه نشده و چه‌بسا می‌تواند منجر به تعارض بیشتر بین این دسته از کشورها با یک‌دیگر گردد. بدیهی است با توجه به عدم وجود ضمانت اجرای مؤثر علیه نقض‌کنندگان مقررات سازمان تجارت جهانی، عمدتاً کشورها در جدال با نقض‌کنندگان تنها می‌مانند و درنتیجه کشورهایی که از نظر اقتصادی و سیاسی ضعیف هستند، در این نظام در عدم مزیت قرار میگیرند. لذا شایسته است ضمن اشاره کلی به‌ ضرورت رفتار ویژه و متفاوت با کشورهای در حال توسعه، موضوعات جزئی به داوران واگذار شود تا بسته به اوضاع‌واحوال خاص هر اختلاف، مدت زمان متعارف را کاهش داده و یا طولانی‌تر پیش‌بینی نمایند.

۳-۳- پیش‌بینی قوه اجرائی و...

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.