صمصامی: علت اصلی تورم «نرخ ارز» است، نه نقدینگی

[Hope]

*به نام خداوند بخشنده و مهربان*​

​

«پدیدارشناسی تورم» ـ ۵| صمصامی: علت اصلی تورم «نرخ ارز» است، نه نقدینگی/ دلار باید زیر ۲۰هزار تومان باشد​

رئیس دانشکده علوم اقتصادی و سیاسی دانشگاه شهید بهشتی گفت: محال است بدون اجرای یک پکیج سیاستی بتوانیم تورم را کنترل کنیم!​

خبرگزاری تسنیم؛ گروه اندیشه اقتصاد؛...​

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.

 

[Hope]

می‌گویند "این قیمت چرا افزایش پیدا کرد؟!"، خب، ارز 4200 حذف شد. در اردیبهشت 98 یک‌دفعه کاغذ و لاستیک و برنج خارجی زیاد شد و رفت روی 20هزار تومان چون ارز 4200 حذف شد، یا در بهمن 98 ارز 4200 مربوط به قند و شکر حذف شد، و شکر کیلویی 6هزار تومان ناگهان رفت روی 18هزار تومان؛ و تیر خلاص به ارز 4200 در 19 اردیبهشت 1401 زده شد؛ ما همه دیدیم در اردیبهشت ماه بعد از حذف ارز 4200 قیمت مرغ رفت روی 60 هزار تومان، روغن هر بطری 800گرمی از حدود 20 هزار تومان رفت روی 60 هزار تومان، و بعد یک موج تورمی شدیدی در جامعه ایجاد کرد و به موج انتظارات تورمی شدیدی دامن زد‌، این یک واقعیتی هست که نه نیاز به دانش خاص اقتصادی دارد و نه خیلی پیچیده است و مردم به‌عینه در زندگی خودشان دیده‌اند و این واقعیت را حس کرده‌اند...

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.

 

[Hope]

."، یعنی این استدلال بود که "چیز ایده‌آلی برای ما نیست اما چاره‌ای نداریم، ارز را از کجا بیاوریم؟ و همین ارز 4200 درگیر رانت و دلال‌بازی است، و این افرادی که به‌عنوان واسطه می‌گیرند در جای دیگر خرج می‌کنند و از آن طرف قیمت‌ها افزایش پیدا می‌کند".

صمصامی: در سال 1400 خدمت شما بودیم و با یکی از نماینده‌های محترم مجلس مناظره‌ای انجام شد و در برابر همین استدلال من عرض کردم که این‌طور نیست. این بحث رانت فراگیر یک اشتباه تحلیلی بزرگ بود و بعضاً که عمد داشتند یک دروغ بزرگ بود! ببینید، اگر واقعاً ارز 4200 رانت بود، چرا ما وقتی حذفش کردیم قیمت شکر 6هزارتومانی، برای مصرف‌کننده شد 18هزار تومان؟! رانت یعنی منِ واردکننده ارز 4200 می‌گیرم، با آن شکر و روغن وارد می‌کنم، و بعد با قیمت آزاد به...

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.

 

[Hope]

صمصامی: مثلاً در روغن 100درصد به هدف زده بود، معاون محترم وزارت رفاه و افراد دیگر که در این بحث وارد شده بودند، در بعضی از این اقلام تحلیل کردند که 100درصد به هدف خورده بود، مثل برنج و روغن.

مجری: یعنی شما می‌گویید ادامه آن سیاست به‌نفع کشور بوده ولو اینکه رانتی هم بوده باشد؟

صمصامی: قطعاً هر سیاستی که اجرا می‌کنید یک سری منافعی دارد و یک سری هزینه‌هایی؛ ما در اقتصاد تحلیل هزینه فایده می‌کنیم، چنانچه فایده آن سیاست از هزینه بیشتر باشد، آن سیاست توجیه می‌شود. ببینید، یک‌وقت این سیاست اجرا نشده بود مردم هیچ احساسی به این موضوع نداشتند، وقتی بحث رانت می‌شد می‌گفتند "بله، دولت راست می‌گوید که رانت است"؛ ولی وقتی حذف شد و این سیاست اجرا شد همه مردم با گوشت و پوست خودشان...

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.

 

[Hope]

صمصامی: این نکته‌ای بود که در همان جلسه من پاسخش را دادم، در مناظره گفتم که "ببینید، این‌که ما می‌گوییم منابع ارزی نداریم یعنی چه؟ آیا در کشور ارز نداریم یا نه ارز نفتی که بخواهیم به 4200 تومان تبدیل بشود و بخواهیم آن کالاهای اساسی را بخریم کمیاب است؟ گفتم ارز در کشور که هست، دولت و بانک مرکزی از نیما ارز می‌خرد و می‌دهد به واردکننده؛ و مابه‌التفاوتش با 4200 پایه پولی را بالا می‌برد، البته رئیس اسبق بانک مرکزی این را رد کرد، اما حالا به‌فرض اینکه این حرف درست باشد، ما در یک بررسی علمی نشان دادیم حتی اگر دولت ارز نفت نداشته باشد و بیاید ارز نیما را بخرد، مابه‌التفاوتش پایه پولی را بالا ببرد بالا و باعث ایجاد نقدینگی بشود، این یک تورم و یک آثار منفی رشد دارد، و اگر ارز را ببرد بالا...

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.

 

[Hope]

من می‌خواهم به شما بگویم اولاً عامل اصلی این تورمی که در جامعه امروزمان می‌بینیم سیاست‌های غلط ارزی است و دوم اینکه سیاست‌های ارزی دولت از سال 90 تا الآن هیچ تغییری نکرده است؛ سیاست اصلاً عوض نشده است، این سیاست چیست؟

ببینید سیاست این است: «بازار آزاد» هدف دولت در سیاست‌گذاری ارزی است، یعنی نرخ بازار آزاد که بالا می‌رود دولت هم نرخ‌هایی را که به‌عنوان نرخ رسمی تعیین می‌کند، بالا می‌برد(!) از آن بازار آزاد تبعیت می‌کند. ما در بیست فروردین سال 1397 که اطلاعیه شماره یک بانک مرکزی آمد و ارز 4200 مطرح شد، بعد از مدتی بازار ثانویه درست شد، چرا بازار ثانویه درست شد؟ چون نرخ ارز در بازار آزاد شروع به افزایش پیداکرد، به صادرکننده ارز گفتند "چرا ارز صادراتی را نمی‌آورید؟" گفت "چون می‌خواهم آزاد...

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.

 

[Hope]

و دوم این‌که این بازار آزاد بخش قابل‌توجهش بازار قاچاق است، منابع قاچاق از همین بازار تأمین می‌شود، حالا مفصل خواهم گفت وقتی قیمت کالا‌ها برود بالا قیمت کالای قاچاق هم می‌رود بالا و برای قاچاقچی ارزش دارد بیاید دوباره در بازار ارز و ارز بخرد ودوباره برود قاچاق کند و دوباره تقاضا در بازار ارز می‌رود بالا، و همین تقاضا باعث می‌شود دوباره قیمت ارز برود بالا، و این چرخه معیوب ادامه پیدا می‌کند و همین طور می‌رود بالا. یک‌زمانی می‌گفتند "مگر می‌شود دلار بشود 30هزار تومان؟! اصلاً امکان‌پذیر نیست".

مجری: پس با این وضعیت شما خیلی بدبین هستید! یعنی می‌گویید اتفاق خاصی نیفتاده است و ریل غلطی است که این وضعیت معیوب ادامه دارد، اما سؤالی اینجا پیش می‌آید؛ چرا در همین وضعیت که شما می‌گویید،...

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.

 

[Hope]

مجری: زمانی که قیمت ارز شد 60 هزار تومان یکی از چهره‌های مطرح آمریکایی توییت زد که "قیمت ارز خیلی زودتر از آنچه ما فکر می‌کردیم به این نقطه رسید".

صمصامی: بحث این است که ما باور نکردیم در جنگ اقتصادی هستیم، ما در اقتصاد آرایش جنگی نگرفتیم، این دقیقاً چیزی است که آنها می‌خواهند، ما با دست خودمان سیاست‌هایی را اجرا می‌کنیم که آن‌ها به‌دنبال تحققش در جامعه ما هستند!

من اشاره‌ای کنم به سیاست‌های اخیر بانک مرکزی که چقدر سیاست‌های متناقضی اجرا کرده است، و دقیقاً این سیاست‌ها دنباله‌روی سیاست‌های قبلی است، یعنی هیچ تغییری در این سیاست‌ها اعمال نشده است. رئیس محترم بانک مرکزی عوض شد، چرا عوض شد؟ چون ارز بالا رفته بود، رئیس قبلی نمی‌توانست کنترل کند، گفتیم "شما بروید، و شما بیایید...

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.

 

[Hope]

مجری: پس شما می‌گویید مبنای مشخصی ندارد.

صمصامی: البته نرخ 4200 براساس محاسبات علمی که من انجام دادم اتفاقاً نرخ درستی بود، محاسبات من 4300 بوده است، من از «عدد 4200» دفاع می‌کنم، مبنای محاسباتی دارد.

خب، گفت "من با این نرخ 28500 ارز را می‌دهم به همه صادرکننده‌ها."، بعداز یک مدتی گفت "فروش 2000 دلار متوقف شود."، که البته فروش 2000 دلار سیاست غلطی بود، چرا ما باید به مردم 2000 دلار بفروشیم؟ منطق چیست؟

مجری: چون اگر ما نفروشیم مردم می‌روند سراغ بازارهای غیررسمی‌تر و بازار بیشتر به‌هم می‌ریزد، به‌نظرم می‌رسد استدلال غلطی نیست.

صمصامی: مشکل همین جاست که آن بازارهای غیررسمی را به‌رسمیت می‌شناسیم!

مجری: اینجا یک بحثی مهمتر از اینکه ما به‌رسمیت بشناسیم یا...

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.

 

[Hope]

صمصامی: بله، دقیقاً! ما داریم به آن‌ها ضریب می‌دهیم، ما با سیاست‌های ارزی که اتخاذ کردیم آمدیم به آن بازار ضریب دادیم وگرنه وفق بند پ ماده 2مکرر «قانون اصلاح مبارزه با قاچاق کالا و ارز» که مصوب 20 فروردین 1401 است هرنوع معامله ارزی که طرفش بانک مرکزی و بانک‌ها و صرافی‌های مجاز نباشد قاچاق است، مثل مواد مخدر است که شما می‌خرید و می‌فروشید و قاچاق است! چطور می‌شود که ما اجازه می‌دهیم این فعالیت‌های قاچاق در اقتصاد رواج پیدا کند و راحت خرید و فروش کنند؟ و حتی به‌تبعیت از نرخی که آنها تعیین می‌کنند ما نرخ‌گذاری کالاهای خودمان را براساس آن انجام می‌دهیم؟ این معلوم است که وقتی ما آن را به‌رسمیت می‌شناسیم مردم به این ضریب می‌دهند، چون مردم می‌بینند که چنین بازاری مهم است.

آقایان گفتند...

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.