نویسندگان، مهندسان روح بشریت هستند.

صنایع دستی ایران زربفت | هرمزگان

  • نویسنده موضوع Roshanak_QW
  • تاریخ شروع
  • پاسخ‌ها 11
  • بازدیدها 124
  • کاربران تگ شده هیچ

Roshanak_QW

کاربر قابل احترام
سطح
34
 
ارسالی‌ها
10,051
پسندها
23,237
امتیازها
78,373
مدال‌ها
55
  • نویسنده موضوع
  • #1
زَربَفْت یا زَری‌بافی یکی از رشته‌های صنایع دستی است.

در فرهنگ دکتر معین آمده‌است: زری یعنی پارچهٔ ساخته شده از زر (طلا). پارچه‌ای که پودهای آن از طلا است. زربفت. زری یا زربفت پارچه‌ای ظریف و بسیار گران بهاست که چله یا تار آن از ابریشم خالص است و پودهای آن ابریشم رنگی و یکی از پودها، نخ گلابتون است که می‌تواند زرین یا سیمین باشد.

زری نفیس‌ترین و افسانه‌ای‌ترین منسوج ایرانی که در روزگار رونق و رواج خود شهرتی عالمگیر داشته و هم‌اکنون نمونه‌هایی از آن زینت‌بخش موزه‌ها و سایر مراکز هنری ایران و دیگر کشورهای جهان است و دارای سابقه‌ای طولانی از لحاظ بافت و تولید می‌باشد.[۱]
 

Roshanak_QW

کاربر قابل احترام
سطح
34
 
ارسالی‌ها
10,051
پسندها
23,237
امتیازها
78,373
مدال‌ها
55
  • نویسنده موضوع
  • #2
تاریخچه
300px-Relief_spinner_Louvre_Sb2834.jpg

سنگ‌نگاره زن ایلامی و ندیمه. سده هفتم و هشتم پیش از میلاد. شوش. دورهٔ عیلامی. موزه لوور
بافت پارچه‌هایی که در متن و نقوش آن‌ها، نخ‌های گلابتون به کار گرفته شده بنا به روایات تاریخی به هفت هزار سال پیش می‌رسد. هرودودت مورخ مشهور یونانی نوشته‌است: «رومیان به خاطر زیبائی و اشتهار زربفت‌های سنتی ایران همه ساله مبالغ هنگفتی می‌پرداختند.» فیلوسترات نیز گفته‌است: «اشکانیان، خانه‌های خود را با پرده‌های زری یراق‌دار که از پولک‌های نقره و نقوش زرین، تزئین شده بود می‌آراستند.»

بدون شک بافتن پارچه‌های زربفت، مانند قالی و گلیم از زمان هخامنشیان...
لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.
 

Roshanak_QW

کاربر قابل احترام
سطح
34
 
ارسالی‌ها
10,051
پسندها
23,237
امتیازها
78,373
مدال‌ها
55
  • نویسنده موضوع
  • #3
مواد اولیه

نخ‌های زرین گلابتون


پیله‌های ابریشم
مواد اولیه پارچه‌های زربفت، از بهترین نوع ابریشم طبیعی ایران انتخاب می‌شود. همچنین یکی از مهم‌ترین مواد اولیه، گلابتون است. از گلابتون بیشتر در بافت پارچه‌های زربفت استفاده می‌شود. آن چیزی که باعث درخشش و گران‌بهایی ویژهٔ پارچه‌های زربفت می‌شود، گلابتون است.[۸]

گلابتون

گُلابِتون رشته‌ای سیمی بسیار نازک است که درون آن یک رشته نخ ابریشم قرار دارد و بر روی آن، لایه‌ای از زر (طلا) کشیده شده‌است.

گلابتون دو نوع است:

گلابتون خارجی
گلابتون ایرانی
گلابتون خارجی از هند می‌آید و بسیار ظریف است. اصفهان و تبریز از اصلی‌ترین مراکز گلابتون ایرانی به‌شمار می‌روند. کاشان، زنجان، هرات، رشت، مشهد، قم، ساوه از دیگر مکانهایی هستند که در آن‌ها...
لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.
 

Roshanak_QW

کاربر قابل احترام
سطح
34
 
ارسالی‌ها
10,051
پسندها
23,237
امتیازها
78,373
مدال‌ها
55
  • نویسنده موضوع
  • #4
دستگاه‌های بافندگی
در کارگاه زری‌بافی دو نوع دستگاه بافندگی وجود دارد:

دستگاه‌های بافندگی جعبه‌ای (ژاکارد)
دستگاه‌های بافندگی بدون جعبه (دستوری یا گوشواره‌ای)
با استفاده از این دو دستگاه سه نوع پارچهٔ زربفت تهیه و تولید می‌شود:

پارچه‌های زربفت اطلسی
پارچه‌های زربفت دارایی
پارچه‌های زربفت اطلسی و دارایی[۱۰]
 

Roshanak_QW

کاربر قابل احترام
سطح
34
 
ارسالی‌ها
10,051
پسندها
23,237
امتیازها
78,373
مدال‌ها
55
  • نویسنده موضوع
  • #5
رنگ‌ها و نقش‌ها
رنگ‌ها و نقش‌های دورهٔ هخامنشی معمولاً در رنگ آبی، سرخ، قهوه‌ای، سفید، ارغوانی، زرد روشن و بنفش در زمینه‌های طلا، نقره و آبی روشن با نقش‌هایی از اشکال دایره، مثلث و انواع گل و برگ‌ها و خطوط‌های متوازی و شیرهای بالدار و عقاب بوده‌است.[۲]
در دورهٔ اشکانی رنگ‌های سرخ، بنفش و ارغوانی معمول بوده‌است. تقلید در این دوره بیشتر در قالب، اندازه یا شکل جامگان بوده نه رنگ و نقش پارچهٔ آن.[۳]
نقوش پارچه‌های ساسانی در تناسب و هماهنگی طرح و رنگ به نهایت درجة هنری رسیده بود. پارچه‌ها مجموعه‌ای از دوایر، رنگ‌ها، نقش‌ها، اشکال هندسی، تصاویری از حیوانات، پرندگان و سواران در حال شکار، نقش شیر، فیل، شتر، عقاب و طاووس است… رنگ‌ها رنگ آسمانی، آبی لاجوردی و سبزو بعدها سفید، مشکی و زرد نیز...
لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.
 

Roshanak_QW

کاربر قابل احترام
سطح
34
 
ارسالی‌ها
10,051
پسندها
23,237
امتیازها
78,373
مدال‌ها
55
  • نویسنده موضوع
  • #6
کاربرد پارچه‌های زربفت
این پارچه‌ها، برای تن‌پوش پادشاهان، وزیران، بزرگان، درباریان به کار می‌رفت. همچنین به عنوان یک هدیه ارزشمند در دربار شاهان ایران برای هدیه دادن به شاهان بیگانه به حساب می‌آمد.
 

Roshanak_QW

کاربر قابل احترام
سطح
34
 
ارسالی‌ها
10,051
پسندها
23,237
امتیازها
78,373
مدال‌ها
55
  • نویسنده موضوع
  • #7
بافندگان مشهور دوران صفوی
نساجان و بافندگان مشهور این عهد، عبارت بودند از:

عبدالله بن غیاث (زری‌باف و مخمل‌باف)
ابن محمد (مخمل‌باف)
ابن غیاث (مخمل‌باف)
سیفی عباسی (مخمل‌باف)
خواجه غیاث الدین علی نقشبند (زری‌باف و مخمل‌باف)
حسن بن غیاث (زری‌باف)
یحیی بن غیاث (زری‌باف)
معز الدین غیاث (زری‌باف و مخمل‌باف)
آبان محمد (زری‌باف)
محمد خان کاشی (زری‌باف)
علی خان کاشی (زری‌باف)
اسماعیل کاشی (زری‌باف)
آقا محمود اصفهانی (زری‌باف)[۱۳]
 

Roshanak_QW

کاربر قابل احترام
سطح
34
 
ارسالی‌ها
10,051
پسندها
23,237
امتیازها
78,373
مدال‌ها
55
  • نویسنده موضوع
  • #8
مشهورترین هنرمندان معاصر
نام حدود پنجاه نفر از استادان بزرگ کارگاه زری‌بافی تهران از سال ۱۳۰۹ خورشیدی تا ۱۳۷۵.

حبیب‌الله طریقی (سرپرست کارگاه در سال، استاد ۱۳۰۹، استاد هنرمند)
محمد طریقی (استاد و سرپرست)
عباسعلی حقیقی (استادهنرمند)
عباس طریقتی کاشانی (استادهنرمند)
محمد فرزاد (استادهنرمند)
محمد دهقانی (استادهنرمند)
حسن درویش (استادهنرمند)
سید عبدالله سلامی (استادهنرمند)
سید مهدی آشفته (استادهنرمند)
حبیب‌الله واقفی (استادهنرمند)
محمد مفتخری‌نژاد (استادهنرمند) (مخمل‌باف)
اسلام رحیمی (استادگوشواره‌کش)
عباس نوایی مقدم (استاداِشتی‌بُر)
سید رحیم حسینی (استادگوشواره‌کش)
عبدالله پورکاشانی (استاداِشتی‌بُر)
سید قدیر صفوی ساوجی (استادنَقشبَند)
حسین سمنانی زاده (استادهنرمند)
رضا الهامی...
لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.
 

Roshanak_QW

کاربر قابل احترام
سطح
34
 
ارسالی‌ها
10,051
پسندها
23,237
امتیازها
78,373
مدال‌ها
55
  • نویسنده موضوع
  • #9
زربفت چگونه به خارج رفت
این پارچه‌ها از چند راه به غرب راه پیدا کرد. نخست همان راه تجارت و داد و ستد بود. دیگر راه هم جنگ‌های صلیبی بود که باعث شناخته شد. سپاهیان مسیحی در همین جنگ‌ها پارچه‌های ایرانی را از فلسطین با خود به اروپا بردند و این پارچه‌ها آنقدر در نظر آن‌ها ارزشمند بود که اشیای گرانبهای کلیسا را در آن می‌پیچیدند. حتی برخی از مسیحیان از پارچه‌های زربفت به عنوان کفن استفاده می‌کردند. برخی دیگر با فروش این غنیمت‌ها پس از پایان جنگ به ثروت و مکنت بسیاری رسیدند. اروپاییان در آغاز نمی‌دانستند این پارچه‌های افسانه‌ای بافتهٔ کدام کشور است و تنها شنیده بودند که از شرق می‌آید. اما به مرور دریافتند اینها مربوط به سرزمین ایران و دوران ساسانی است. هیوان تسانگ که یک مسافر چینی است و...
لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.
 

Roshanak_QW

کاربر قابل احترام
سطح
34
 
ارسالی‌ها
10,051
پسندها
23,237
امتیازها
78,373
مدال‌ها
55
  • نویسنده موضوع
  • #10
مهم‌ترین مراکز بافت
مشهورترین مراکز نساجی در دوره صفویه، شهرهای کاشان، اصفهان، یزد، هرات، تبریز، رشت، مشهد، قم، ساوه و… بوده‌است. اما بافندگان شهرهای کاشان، یزد و اصفهان در بافتن پارچه‌های نقش‌دار شهرهٔ آفاق بودند.[۱۳] ولتر نویسنده و فیلسوف فرانسوی در یکی از آثار خود، شهر کاشان را به‌دلیل مخمل و زری‌های زیبا و کم‌نظیرش با شهر لیون فرانسه که مرکز صنایع ابریشم اروپاست هم‌ارز و برابر می‌داند.[۱۵]
 

موضوعات مشابه

عقب
بالا