متفرقه افراد ایکس و فلسفه | قسمت اول: خودکشی جین‌گری از نظرگاه اخلاق

[Amin]

عنوان «حماسه‌ی ققنوس سیاه» گل سرسبد داستان‎‌هایی است که در رانِ کلاسیک «کریس کلرمونت» و «جان برن» خلق شدند، ران موفقی که در دهه‌ی هفتاد و هشتاد میلادی، «افراد ایکس» را به یکی از موفق‌ترین فرنچایز‌های تاریخ کمیک‌بوک بدل کرد. می‌گوییم گل سرسبد، زیرا این کمیک، جدا از اینکه یکی از بهترین داستان‌های تاریخ افراد ایکس است، دو تن از مهم‌ترین شخصیت‌های این فرنچایز، «کیتی پراید» و «اما فراست»، را نیز برای نخستین بار به طرفدارن معرفی کرد. این خط داستانی به دگرگونی و خودکشی یکی از اعضای اصلی این گروه، «جین گری»، می‌پردازد. بیشتر ما، به دلایل مختلف، خودکشی را عملی اخلاقاً بد پنداشته و آن را نکوهش می‌کنیم. فرض را بر این بگذاریم که خودکشی، ‌به‌واقع، عملی ناپسندیده است، اما آیا در هر شرایطی می‌توان این...

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.

 

[Amin]

نگاهی به فلسفه‌ی اخلاق​

در فلسفه‌ی اخلاق، سه رهیافت اصلی ما را در تشخیص درستی و نادرستی یک عمل یاری می‌رسانند: «وظیفه‌گرایی اخلاقی،» «پیامدگرایی،» و «اخلاق فضیلت‌مدار». اخلاق فضیلت‌مدار، که خاستگاهش به یونان باستان برمی‌گردد، از ما می‌خواهد هنگام قضاوت درباره‌ی اخلاقی بودن یک عمل، این سوال را از خود بپرسیم که اگر انسانی فضیلت‌مند در موقعیت ما بود، چه می‌کرد؟ برای مثال، می‌توانید هنگام به دام افتادن در یک دوراهی اخلاقی، از خود بپرسید که اگر پروفسور ایکس (چارلز اگزاویر) جای من بود، چه تصمیمی می‌گرفت. البته، بهتر می‌بود پیش از پاسخ دادن به سوال مزبور، این را هم می‌دانستیم که...

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.

 

[Amin]

پس در برابر این معضل چه باید کرد؟​

صبر کنید. هنوز برای قضاوت زود است. مکتب دیگری در فلسفه‌ی اخلاق است که هنوز به آن نپرداخته‌ایم: وظیفه‌گرایی اخلاقی. این مکتب بیان دارد که ذات یک عملْ اخلاقی بودن یا غیراخلاقی بودن آن را مشخص می‌کند. کردار انسان فضیلت‌مدار و پیامد یک عمل، هیچکدام، قادر به تغییر ذات عمل نیستند. مشهورترین وظیفه‌گرای تاریخ امانوئل کانتِ آلمانی (۱۷۲۴-۱۸۰۴) است که شرافت ذاتی انسانِ عقل‌بنیاد‌ را خشت‌بنای نظام‌اخلاقی‌اش قرار داد. از دیدگاه کانت، انجام دادن کار درست یعنی پیروی از «امر مطلق»، موازین اخلاقیِ جهان‌شمولی که درباره‌ی همه‌ی افراد،...

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.

 

[Amin]

عمیق‌تر شدن در فلسفه‌ی پروفسور کِی (کانت)​

نظام اخلاقی کانت بایدها و نباید‌های زیادی را جلوی راهمان قرار می‌دهد: «خودت را نکش»، «دروغ نگو»، «خ**یا*نت نکن» و… . اما اخلاق کانتی عمیق‌تر و مفصل‌تر از چیزیست که به‌نظر می‌رسد. برای مثال، وقتی کانت می‌گوید «دروغ نگو»، لزوماً منظورش این نیست که در هر شرایطی ملزم به گفتن حقیقت هستی. گاه، تا زمانی که دروغ نگفته‌ای، این امکان برایت وجود دارد که ساکت بمانی، از پاسخ دادن طفره بروی، و یا موضوع بحث را عوض کنی. اما خودکشی چطور؟ چگونه می‌توان از آن طفره رفت یا راهی برای فرار کردن از بار اخلاقی‌اش پیدا کرد؟ کانت در «اخلاق مابعد‌الطبیعه» چندین...

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.

 

[Amin]

آخرین حرف‌های جین به اسکات​

نمی‌دانم آیا کریس کلرمونت مطالعه‌ی فلسفه داشته است یا خیر، اما گفت‌و‌گوی میان جین گری و اسکات سامرز در صفحات پایانی حماسه‌ی ققنوس شباهت زیادی به بحث کنونی ما دارد. جین گری به‌خوبی از عواقب تسخیر شدنش آگاه است و شرایط خود را درک می‌کند.

جین: تا زمانی که زنده‌ام، ققنوس ازم استفاده می‌کنه تا خودش رو بروز بده. و هر بار که این اتفاق می‌افته، در نهایت، من هم به‌ناچار به ققنوس سیاه تبدیل می‌شم.​

اسکات: اما تو از خودت اراده داری. روح داری. عقل داری. ازشون استفاده کن. با وجه تاریک...​

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.

 

[Amin]

داستان زندگی جین گری​

می‌دانم که جین گری تاکنون چندین بار از مرگ بازگشته است و دوباره مرده است، اما این موضوع ذره‌ای از اهمیت فداکاری‌اش نمی‌کاهد. درست است که از منظر اخلاق، به راحتی می‌توان از خودشکی فداکارانه دفاع کرد، امری که در انواع دیگر خودکشی ناممکن یا بسیار سخت است، اما فراموش نکنیم که شیوه‌ی بیان دفاعیه‌ی اخلاقی نیز اهمیت دارد. اخلاق فضیلت‌مدار، در بیشتر موارد، خودکشی را جایز نمی‌داند. اما، به احتمال، برای خودکشی فداکارانه استثنا قائل شود. به هر حال، هر شخصِ فضیلت‌مندی، در این موقعیت خاص، جان خودش را برای نجات دیگران فدا می‌کرد...

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.