آموزشی آموزشی | کاربرد لوله گسترش یا اکستنشن تیوب

[وانیا؛]

لوله گسترش یا اکستنشن تیوب (Extension Tube) که در فارسی به آن لوله الحاقی ، حلقه الحاقی و لوله افزایش دهنده هم می گویند ، قطعه ای لوله ای شکل و توخالی است که بین بدنه دوربین و لنز قرار می گیرد. لوله گسترش، لنز را از بدنه دوربین دور می کند و اجازه می دهد که نسبت به قبل در فاصله کمتری از سوژه فوکوس نماید. به عبارتی در هنگام فوکوس، امکان نزدیک کردن لنز به سوژه بیشتر می شود.
با لوله گسترش می توانید بدون استفاده از لنز ماکرو، تصاویر ماکرو ایجاد کنید، به همین دلیل گاهی آن را به نام لوله ماکرو (Macro Tube) نیز می نامند.

 

[وانیا؛]

یکی از موضوعات مورد بحث در آموزش عکاسی ماکرو، نحوه استفاده و کاربرد لنزهای ماکرو، لوله های گسترش (Extension Tube) و فانوسی یا لوله مبدل آکاردئونی (Extension Bellow) می باشد. در این مقاله به نحوه عملکرد، انواع مختلف و کاربردهای لوله گسترش یا اکستنشن تیوب پرداخته می شود.

 

[وانیا؛]

نحوه عملکرد لوله گسترش (اکستنشن تیوب)

لنزها طوری طراحی شده اند که پرتوهای ورودی نور را بر روی سنسور متمرکز (فوکوس) می کنند که اصطلاحا به آن سطح فوکوس (Focus Plane) گفته می شود. هر لنزی دارای یک حداقل فاصله فوکوس (Minimum focus distance) یا (MFD) است بطوریکه به شما اجازه نمی دهد از یک فاصله مشخصی به سوژه بیشتر نزدیک شوید، و اگر از آن فاصله، به سوژه نزدیک تر شوید، سطح فوکوس به ناحیه پشت سنسور منتقل می شود و در نتیجه تصویر سوژه بطور واضح بر روی سنسور نمی افتد و تار می گردد.

 

[وانیا؛]

بنابراین وقتی که قصد دارید از یک لنز معمول (غیر از لنزهای ماکرو) برای ماکروگرافی و عکاسی از اجسام کوچک استفاده کنید، یکی از محدودیت هایی که وجود دارد، اندازه فاصله ای است که شما می توانید به سوژه نزدیک شوید.
با قرار دادن لوله گسترش (Extension Tube) در بین لنز و بدنه دوربین، لنز و عناصر اپتیک داخل آن از سنسور دورتر شده و سطح فوکوس لنز به سمت جلو جابجا می شود. در نتیجه عملا حداقل فاصله فوکوس لنز کاهش می یابد و این امکان فراهم می شود که در فاصله نزدیک تری بر روی سوژه فوکوس کنید. فوکوس در فاصله نزدیک تر به سوژه باعث می شود که بزرگنمایی بیشتری بدست آورید.

 

[وانیا؛]

جابجایی سطح فوکوس همانطور که موجب کاهش MFD می شود، همچنین باعث می شود که حداکثر فاصله فوکوس لنز (Farthest focus distance) نیز کاهش یابد و به لنز نزدیک تر شود. بنابراین فوکوس در فواصل دور دچار محدودیت می گردد. همراه با لوله گسترش، امکان فوکوس لنز در فواصل دور و نیز در فاصله بینهایت از بین خواهد رفت.
بنابراین توجه داشته باشید که لوله گسترش (اکستنشن تیوب) هم حداقل فاصله فوکوس و هم حداکثر فاصله فوکوس لنز را کاهش می دهد.

 

[وانیا؛]

تاثیر لوله گسترش بر لنزهای مختلف

لوله گسترش (اکستنشن تیوب) با بسیاری از لنز ها قابل استفاده است. آنها را می توان با انواع لنزهای تک کانونی یا پرایم (Prime) و نیز لنزهای زوم (Zoom) بکار برد. همچنین می توان از آنها همراه با لنزهای ماکرو نیز استفاده کرد و بزرگنمایی بیشتری بدست آورد.
لوله گسترش با لنزهای با فاصله کانونی کوتاه و متوسط بهتر کار می کند. فاصله کانونی مناسب برای استفاده از لوله گسترش معمولا در حدود 24-100mm است. هر چه فاصله کانونی لنز بیشتر شود، اثربخشی لوله گسترش کاهش می یابد.

 

[وانیا؛]

این وسیله عموما برای لنزهای تله فوتو با فواصل کانونی بلندتر مناسب نمی باشد. به همین علت معمولا در لنزهای تله فوتو به جای لوله گسترش از لنزهای کلوزآپ (Close-up Lens) برای عکاسی نزدیک از اشیاء استفاده می شود.

 

[وانیا؛]

لوله گسترش (Extension Tube) در چندین طول مختلف ارائه می شود. فاصله کانونی لنزهایی که قصد استفاده از آنها در عکاسی کلوزآپ یا ماکرو دارید، معمولا تعیین می کنند که چه لوله گسترشی مناسب تر است.

با استفاده از یک لوله گسترش، اندازه فاصله ای که می توانید به سوژه نزدیک شوید، هم به اندازه لوله گسترش بستگی دارد و هم به لنزی که مورد استفاده قرار می دهید.

 

[وانیا؛]

به عنوان مثال با استفاده از یک لنز با فاصله کانونی حدود 50mm و بکاربردن لوله گسترش می توان به میزان زیادی به سوژه نزدیک شد. با انتخاب یک لنز با فاصله کانونی بلندتر مثلا 85mm یا لنزهای زوم استاندارد معمول با همان لوله گسترش، امکان فوکوس در فاصله دورتری نسبت به سوژه ممکن می گردد.
هر چه از لوله گسترش بلندتری استفاده کنید، می توانید به سوژه نزدیک تر شوید. البته به دلیل ساختار اپتیکی لنزهای مختلف، برای این موضوع محدودیت هایی در هر لنز وجود خواهد داشت.

 

[وانیا؛]

بزرگنمایی با استفاده از لوله گسترش (Extension Tube)

وقتی از لوله گسترش استفاده کنیم، اندازه MFD کاهش یافته و امکان نزدیک شدن به سوژه فراهم می شود. بنابراین تصویر سوژه با بزرگنمایی بیشتری بر روی سنسور ثبت می گردد. برای محاسبه مقدار تقریبی این بزرگنمایی، می توان از فرمول زیر استفاده نمود: