خزندگان خزندگان | بزمجه بنگالی

[Vana~]

بُزمَجّه یا بُزمَجه، در زبان بلوچی "بزمِچ" (یعنی مکنده ی بز) که با نام‌های بزمک، بزدوش، بزچوش و بزغاله‌مار نیز شناخته می‌شود، نام گروهی از خزندگانِ عمدتاً بزرگ‌جثه است که عضو سَردهٔ بزمجه‌ها (نام علمی: Varanus) به‌شمار می‌روند. امروزه نزدیک به ۷۳ گونه بزمجه شناخته شده‌است؛ اگرچه جایگاه اصلی آن‌ها در این سرده و احتمال تعلقشان به سرده‌های مختلف نیاز به بررسی بیشتر دارد. آن‌ها از تیرهٔ بزمجه‌ایان هستند؛ تیره‌ای که شامل بزرگترین مارمولک زنده یعنی اژدهای کومودو است.

 

[Vana~]

بزمجه‌ها گردن‌دراز، دُم و پنجه‌های قوی، و پاهای عقبی به‌خوبی شکل‌گرفته دارند. بیشتر آن‌ها بر روی خاک زندگی می‌کنند، اما تعدادی از آن‌ها نیز درخت‌پیما و دوزیست هستند. اکثر بزمجه‌ها گوشت‌خوار هستند، ولی سه گونه از بزمجه‌های ساکن فیلیپین از میوهٔ درختان تغذیه می‌کنند. آن‌ها تخم‌گذار هستند و هر بار از ۷ تا ۳۷ تخم در سوراخی که روی آن با خاک پوشانده می‌شود یا تنهٔ خالی درختان، می‌گذارند. بیشتر گونه‌های بزمجه از تخم دیگر جانوران، سوسمارهای کوچک‌تر، ماهی، و پستانداران ریزجثه تغذیه می‌کنند.

 

[Vana~]

به‌نظر می‌رسد که بزمجه‌ها از فرگشت‌یافته‌ترین مارمولک‌ها باشند. آن‌ها دگرگشت نسبتاً بیشتری نسبت به دیگر خزندگان دارند. سامانه‌های حسیِ مختلفی دارند که در شکار طعمه تأثیر بسزایی دارند و فک پایینی که ممکن است نتواند خوردن شکارهای خیلی بزرگ را به‌راحتی انجام دهد. تحقیقات اخیر نشان داده‌است که بعضی بزمجه‌ها، همانند اژدهای کومودو، زهردار هستند و برخلاف آنچه در گذشته تصور می‌شد باکتری‌های کشنده تولید نمی‌کنند.[۱] گرچه به‌جای تزریق کردن سم به بدن طعمه از طریق دندان‌های نیش ـ مانند آنچه در مورد مارها پدید می‌آید ـ سم در اطراف دندان بزمجه می‌ماند و تزریق نمی‌شود، ولی بر اثر تماس جای زخم طعمه ناشی از گازگرفتگی با سم، طعمه از پای درمی‌آید.[۲]

 

[Vana~]

بزمجه‌ها طولی میان ۲۰۰ تا ۳۰۰ سانتی‌متر دارند. غیر از گونهٔ استرالیایی این جانور، دیگر گونه‌ها دارای اندازه‌ای بزرگ هستند. اندازهٔ بزمجهٔ استرالیایی (V. brevicaudatus) به حدود ۲۰۰ سانتیمتر می‌رسد و اژدهای کومودو (V. komodoensis)، دیگر عضو این خانواده، طول تقریبیِ ۳۶۰ سانتیمتر دارد. در اعضای این خانواده استخوان‌های جلدی کم شده یا وجود ندارند، پوزه دراز و باریک است، دُم و گردن به‌نسبت بلند شده‌اند و نای تقریباً حلقه‌حلقه است. به‌دلیل وجود چین‌خوردگی در هریک از مجاری بینی، سطح پوششیِ بویایی آن‌ها افزایش یافته‌است. بینی به‌دلیل پیدایش استخوان کام فرعی، بزرگ و طویل شده‌است. زبان دوشاخه و بسیار توسعه‌یافته‌است و هنگام بلعیدن غذا در غلاف قاعده‌ای‌شکلی جای می‌گیرد و مانند مارها طعمه را...

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.