متفرقه متفرقه | سیلاب نشانه وفور آب نیست!

[Anoosh.]

مشکل آب ایران زمینی است نه آسمانی؛

اشتباه نکنید! سیلاب نشانه وفور آب نیست!​

بارش‌های شدید روز‌های اخیر در غرب ایران، از جمله استان‌های ایلام و آذربایجان غربی، و پیش‌بینی باران‌های سنگین و حتی سیلاب در جنوب کشور مانند فارس، بوشهر و هرمزگان، بار دیگر این تصور را در میان مردم و مسئولان تقویت کرده است که شاید بخشی از مشکلات کمبود آب جبران شود اما این واقعیت ندارد!

به گزارش تابناک، بسیاری از مردم و حتی نخبگان فکر می کنند با این بارش های اخیر، سد‌های کشور که در ماه‌های گذشته به سطوح بحرانی رسیده بودند، نفسی می کشند و آبخوان‌ها که سال‌ها زیر فشار...

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.

 

[Anoosh.]

در چنین شرایطی، بارش‌های شدید و کوتاه‌مدت الزاماً به افزایش ذخایر آب منجر نمی‌شوند. خاکی که در اثر برداشت بی‌رویه، تخریب پوشش گیاهی و فشردگی مداوم ناشی از کشاورزی ناپایدار، نفوذپذیری خود را از دست داده، باران را به رواناب و سیلاب تبدیل می‌کند، نه به تغذیه پایدار آبخوان‌ها.

متاسفانه حتی بارش‌های ۱۵ تا ۲۰ میلی‌متری در مناطق کوهستانی می‌تواند به سیلاب منجر شود، زیرا زمین ظرفیت جذب ندارد.

آبخوان‌های ایران نیز صرفاً «کم‌سطح» نیستند. بسیاری از آنها طی دهه‌ها دچار افت چند ده‌متری (در برخی دشت‌ها تا ۵۰ متر)، نشست زمین و از دست رفتن بخشی از ظرفیت ذخیره شده‌اند. گزارش‌های سال ۲۰۲۵ نشان می‌دهد که ۴۲۲ دشت در وضعیت محدود یا بحرانی قرار دارند و ۳۵۹ مورد از آنها با فرونشست شدید زمین رو‌به‌رو...

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.

 

[Anoosh.]

آمار وزارت نیرو نشان می‌دهد که ذخایر سد‌های کشور در پایان آبان ۲۰۲۵ به ۳۲ درصد ظرفیت رسیده، با کاهش ۲۶ درصدی نسبت به سال قبل، و تعداد سد‌های با ذخیره کمتر از ۵ درصد از ۸ به ۳۲ مورد در تنها ۲۰ روز افزایش یافته است. برای مثال، ۱۹ سد اصلی کشور – حدود ۱۰ درصد کل مخازن – عملاً خشک شده‌اند، و سد‌هایی مانند لار در تهران تنها ۱ درصد پر هستند. این وضعیت در حالی است که ششمین سال خشکسالی متوالی ایران را تهدید می‌کند و ۲۰ استان بدون بارش پاییزی مانده‌اند.

فرونشست زمین در نقش رستم کرمانشاه
سیلاب در ایران امروز نشانه وفور آب نیست؛ نشانه ناتوانی ما در تبدیل باران به امنیت...

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.

 

[Anoosh.]

چه باید کرد؟ مسئولان وزارت نیرو و جهاد کشاورزی چه باید بکنند؟

فرونشست زمین یکی از جدی‌ترین چالش‌های زیست‌محیطی ناشی از برداشت بی‌رویه آب‌های زیرزمینی است. این پدیده، که اغلب در مناطق خشک و نیمه‌خشک رخ می‌دهد، منجر به آسیب به زیرساخت‌ها، کاهش ظرفیت ذخیره آبخوان‌ها و تهدید امنیت غذایی می‌شود.
خوشبختانه، فناوری‌های مدرن و استراتژی‌های پایدار می‌توانند این مشکل را کاهش دهند ، یکی از مؤثرترین راه‌حل‌های مدرن، مدیریت شارژ مصنوعی آبخوان‌ها (Managed Aquifer Recharge - MAR) است. این روش شامل تزریق عمدی آب سطحی، باران جمع‌آوری‌شده یا فاضلاب تصفیه‌شده به لایه‌های زیرزمینی برای بازسازی ذخایر آب و جلوگیری از فرونشست است.

MAR می‌تواند با استفاده از حوضچه‌های نفوذ، چاه‌های تزریقی یا...

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.

 

[Anoosh.]

ایجاد تالاب‌های مصنوعی و سیستم‌های مدیریت stormwater می‌تواند آب باران را به جای هدررفت، به آبخوان‌ها هدایت کند. در کشاورزی، که بیش از ۷۰ درصد آب جهانی را مصرف می‌کند، انتقال به آبیاری قطره‌ای، کشت محصولات کم‌آب‌بر و استفاده از سنسور‌های IoT برای بهینه‌سازی مصرف، برداشت زیرزمینی را کاهش می‌دهد.

سیاست‌های دولتی مانند قیمت‌گذاری واقعی آب، اعمال سهمیه‌بندی و برنامه‌ریزی فضایی – مانند محدودیت ساخت‌وساز در مناطق فرونشسته – نیز مؤثرند. در ایالات متحده، پس از اجرای سیاست‌های groundwater، نرخ کاهش آب در برخی آبخوان‌ها معکوس شده است.

به ایران عزیز و تشنه کام برگردیم: شکل کلی بحران روشن و آشکار است:

تا زمانی که برداشت آب به‌طور واقعی کاهش پیدا نکند – مثلاً با اعمال قیمت واقعی آب و تشویق به...

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.