تاریخ ایران سلسله ساسانی

[آتابای]

نارضایتی از دولت اشکانی
در اواخر عمر سلسله اشکانی ،ادامه کشمکش میان بزرگان کشور ، موجب نارضایتی دو گروه از آنان از دولت اشکانی گردید . گروه اول موبدان بودند که از سیایت آزادی دینی شاهان اشکانی برای دین زرتشتی احساس نگرانی می کردند . از یک سو آزادی عمل ادیان مسیحی و بودائی تهدیدی علیه دین زرتش تلقی کی گردید و از سوی دیگر فقدان اتحاد موبدان توان زرتشتیان را کاهش می داد . فقدان اتحاد میان موبدان در اصل ناشی از عدم در پیش گرفتن یک مشی سیاسی و دینی واحد و متمرکز در کشور از طرف دولت اشکانی بود .
گروه دوم ، اسواران یعنی هسته اصلی سپاه بودند . اسواران که راه اصلی پیشرفت اقتصادی آنان در فتح سرزمینهای جدید قرار داشت سیایت دفاعی اشکانیان در برابر رومیان و به خصوص شکست هایی را که در اواخر کار متحمل...

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.

 

[آتابای]

اردشیر و تاسیس دولت ساسانی
اردشیر با توسل به نیروی نظامی حکومت پارس را در دست گرفت و بدین ترتیب طغیان خویش را علیه اردوان پادشاه اشکانی را آشکار ساخت . اردوان کوشید تا اورا به وسیله بزرگان متحد خود در هم بکوبد لیکن پیشدسی اردشیر پیروزی بزرگی برای او به دنبال آورد . در نتیجه اردوان خود به مقابله اردشیر شتافت ، اما او نیز شکست خورد و در میدان جنگ کشته شد . با قتل اردوان دولت اشکانی به پایان رسید و دولت ساسانی تاسیس گردید . بدین ترتیب اردشیر از پادشاهی پارس به شاهی ایران رسید و با کمک بزرگان متحد خود بقایای قدرت خانواده های متحد اشکانی را در هم شکست . اردشیر در فتوحات خود در داخل ایران قدرت ملوک الطوایف را از میان برداشت و آن دسته از ملوک الطوایف را که با او همراهی نمودند در دربار دولت...

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.

 

[آتابای]

پادشاهی شاپور اول
بیشتر ایام پادشاهی اردشیر صرف امور داخلی کشور شد و فقط یکبار فرصت یافت توانایی دولت جدید را در جنگ با رومیان به نمایش گذارد . اما پسر و جانشین او شاپور اول بیشتر وقت خود را صرف فتوحات و کشور گشایی کرد . جنگهای شاپور در نواحی شرقی و غربی کشور بر وسعت قلمرو او افزود و شکست هاسس قاطع بر رومیان وارد ساخت . چنانکه والرین امپراتور روم نیز به اسارت در آمد .
فتوحات و به دست آوردن زمین های تازه خشنودی اسواران را به دنبال داشت زیرا این اراضی برای معیشت آنان بهره گرفته می شد . به علاوه تشکیلات اداری جدید ساسانیان می توانست از غنایم و منافع آن برای رونق خویش استفاده نماید . لیکن این فتوحات نتایج دیگری را نیز به دنبال داشت . تعداد زیادی از مردمی که پی فتوحات به قلمرو ساسانیان افزوده...

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.

 

[آتابای]

رسمیت یافتن دین زرتشت
اقدامات و اندیشه های مانی ، موبدان را به تکاپوی بیشتری واداشت . از جمله یکی از آنان به نام کرتیر کوشید تا موقعیت دین زرتشتی را بیش از پیش مستحکم سلزد . پادشاهان ساسانی پس از شاپور اول نیز تا مدتها افراد ضعیفی بودند . در نتیجه کرتیر در اداره امور کشور نقش مهمی یافت و در پی کوشش های او دین زرتشت به صورت دین رسمی در آمد . در نتیجه اقدامات کرتیر و تعدادی دیگر از موبدان امور آتشکده ها منظم تر گردید و مشاغل و مسئولیت ها در آنها دقیق تر شد . قدرت موبد موبدان در این زمان تا بدان حد رسید که در انتخاب ولیعهد دخالت مستقیم داشت . در هنگام تاجگذاری نیز موبد موبدان تاج بر سر پادشاه جدید می گذاشت .
با رسمی شدن دین زرتشتی از این به بعد کلیه قوانین ، محاکمات ، احوال شخصی و نیز...

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.

 

[آتابای]

جنگ با رومیان
فراغت از جنگ با اقوام مهاجم ، امکان تجمع نیروی بسیار برای مقابله با رومیان را فراهم ساخت . در فاصله حکومت شاپور اول تا شاپور دوم رومیان به برتری سیاسی و نظامی بسیار رسیده بودند . در این زمان امپراطوری روم در حال تجزیه به دو قسمت یکی روم شرقی و روم غربی بود . روم شرقی که بخش مهم سپاهیان رومی را نصیب خود ساخت و قبل از سلطنت رسیدن شاپور دوم در سال ۳۱۰ میلادی قسمتهای وسیعی از نواحی مرزی ایران را تصرف کرد .
جنگ های شاپور دوم با رومیان بر سر مسئله ارمنستان آغاز شد ، لشکر عظیمی از رومیان که به مقابله با ایرانیان شتافته بودند به قصد تصرف تیسفون پایتخت ایران در کنار رود دجله قرار داشت با کشتی و با سرعت در رود جله پیشروی کردند و خود را به پای دیوارهای تیسفون رساندند ، اما هنگامی که...

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.

 

[آتابای]

جنگهای بهرام پنجم
در زمان سلطنت بهرام پنجم مسئله مسیحیان موجب اختلاف مجدد میان ایران و روم گردید . در نتیجه طرفین برای جنگی دوباره آماده شدند . اما هجوم قومی بیابانگر به نام هیاطله به شمال خراسان ، پرداختن به آن را برای بهرام پنجم ضروری تر ساخت . نقشه بهرام در برابر هیاطله غافلگیر ساختن آنان بود و چنین نیز شد . در نتیجه هیاطله درهم شکستند و تا آن سوی رود جیهون فرار کردند . پس از دفع هیاطله جنگ ایران و روم اغاز گردید و با وجود سالها ادامه یافتن لیکن هیچ یک از طرفین غلبه قطعی نیافتند . در نتیجه راضی به صلح شدند . در این صلح مقرر شد مسیحیان در ایران و زرتشتیان در روم آزادی داشته باشند . اما به دلیل مخالفت موبدان به این قرار عمل نشد .

قباد و مسئله مزدکیان
هنگامی که قباد پادشاه ساسانی در سال...

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.

 

[آتابای]

انوشیروان
انوشیروان در نخستین سالهای سلطنت خود به سرکوب بقایای مزدکیان پرداخت و آن دسته از بزرگان و نظامیانی را که با مزدک همراهی کرده بودند مجازات نموید . انوشیروان در زمان سلطنت خود دست به اصلاحاتی زد از جمله ، شیوه سازماندهی نظامیان را تغیر داد ، آنچنانکه هم نظارت بهتری بر آن اعمال گردد و هم تحرک بیشتری برای مقابله با تهاجمات خارجی داشته باشد . همچنین او روش پرداخت حقوق نظامیان را عوض کرد و بدین ترتیب آنانرا آرام ساخت . از دیگر اقدامات انوشیروان تغییر روش مالیات گیری و رسیدگی به شکایات بود چنانکه مامورانی برای رسیدگی به اعمال حکام و برسی شکایت مردم به ولایات اعزام داشت . این اقدامات بیشتر متکی به توانایی های فردی انوشیروان بود اوضاع را منظم و ارام ساخت . در حقیقت انوشیروان دولت...

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.

 

[آتابای]

خسرو پرویز
پس از انوشیروان ، پسرش هرمز چهارم به سلطنت رسید . در زمان او بزرگان کشور قدرت بسیار یافتند و بیشتر وقت هرمز صرف محدود نمودن اعمال آنان گشت . از جمله این بزرگان شخصی به نام بهرام چوبین که از فرماندهان ارتش بود .
در آن زمان ترکان به شمال خراسان حمله ور شدند ، بهر ام به جنگ علیه آنها رفت و توانست پیروزی بزرگی کسب کند . شهرت فراوان بهرام سبب نگرانی هرمز شد و در بازگشت از بهرام استقبال خوبی نکرد این امر باعث طغیان بهرام شد ، در شورشی بزگ هرمز به قتل رسید و بهرام چوبین به پادشاهی ایران رسید .
در هنگام شورش یکی از پسران هرمز به نام خسرو پرویز از ایران فرار کرد و پناهنده دولت روم شد ، دولت روم با گرفتن امتیازات فراوان لشکری عظیم در اختیار خسرو پرویز قرار داد . خسرو پرویز توانست با کمک...

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.

 

[آتابای]

سقوط ساسانیان
بزرگان ناراضی ، خسرو پرویز را در زندان به قتل رسانده و پسرش شیرویه را در سال ۶۲۹ میلادی بر تخت نشاندند . اما او را نیز در همان سال کشته شد . ظرف مدت یک سال سه نفر بر تخت پادشاهی نشستند اما بلافاصله معزول یا مقتول گشتند .
در آن زمان دسته بندی و کشمکش بر سر قدرت بسیار زیاد گشت به طوریکه گفته می شود ظرف مدت چهار سال دوازده نفر به سلطنت رسیدند ولی در کار خود موفق نبودند . در این زمان به علت ضعف پادشاهی و ناتوانی در دفع حملات رومیان و اقوام مهاجر وضع کشور بسیار نابسامان گشته بود و یزد گرد سوم آخرین پادشاه ساسانی نتوانست این اوضاع را بهبود بخشد .

ورود اسلام به ایران
در حدود سال ۶۳۳ میلادی برابر با ۱۲ هجری قمری مسلمانان به مزرهای ایران رسیدند . قبل از آن رسول خدا حضرت محمد ( ص)...

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.