مشاوره وضعیت روانی

[Mahan@]

معاینه وضعیت روانی، بخشی از ارزیابی بالینی است كه مجموع مشاهدات و برداشت‌های معاینه‌كننده را در مورد یك بیمار روانی به هنگام مصاحبه توصیف می‌كند. در حالی كه شرح حال و سابقه بیمار ثابت باقی می‌ماند، وضعیت روانی او ممكن است روزبه‌روز یا ساعت‌به‌ساعت تغییر یابد.[1] معاینه وضعیت روانی در اصل از معاینه پزشكی بدنی الگو گرفته است. همان‌گونه كه معاینه پزشكی بدنی برای بررسی سیستم‌های عمده‌ بدن طراحی می‌شود، معاینه وضعیت روانی نیز سیستم‌های عمده كاركرد روانی را از لحاظ روان‌پزشكی بررسی می‌كند. در دهه‌های اخیر این روش، كانون اصلی ارزیابی بیماران در بسیاری از موقعیت‌های روان‌پزشكی بوده است. داده‌های خام حاصل از معاینه وضعیت روانی به طور انتخابی با دیگر اطلاعات مربوط به سوابق كلی، یكپارچه...

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.

 

[Mahan@]

وضع ظاهری و رفتار كلی
وضع ظاهری و وضعیت فیزیكی كلی بیمار در نظر مصاحبه‌كننده با توجه به حالت و وضعیت اندام، ‌توازن، لباس و آراستگی، بهداشت شخصی، مشخصه‌های جسمی غیرعادی مانند معلولیت‌های جسمی در این قسمت مورد توجه قرار می‌گیرد. این رفتار در ارتباط با بافت فرهنگی و موقعیت اجتماعی تعبیر می‌شود. حوزه‌های مهم دیگر عبارتند از بیان‌های چهره‌ای، تماس چشمی، سطح فعالیت، درجه همكاری، جذابیت ظاهری، دقت و توجه. اصطلاحات رایج برای توصیف ظاهر مشتمل است بر: مریض‌حال و رنجور، راحت، موزون، پیرنما، جوان‌نما، ژولیده، كودك‌وار، غیرعادی و عجیب.
نشانه‌های اضطراب به صورت دست‌های مرطوب، تعریق پیشانی، حالت سفت و سخت اندام و چشم‌های گشاد(از حدقه درآمده) توصیف می‌شود.

 

[Mahan@]

رفتار حركتی
این طبقه به جنبه‌های كمی و كیفی رفتار حركتی بیمار مربوط می‌شود. این خصوصیات مشتمل است بر: ادا و اطوار، تیك‌ها، حركات بیانگر، پیچش‌های عضلانی، رفتار كلیشه‌ای، پژواك رفتار، بیش‌فعالی، تهییج، ستیزه‌جویی، انعطاف‌پذیری، طرز راه رفتن، بی‌قراری و سایر تظاهرات فیزیكی. كندی روانی – حركتی یا كندی عمومی حركات بدن باید مورد توجه قرار گیرد. هرگونه فعالیت بدون هدف و قصد باید شرح داده شود.

 

[Mahan@]

تکلم
در این قسمت گزارش، خصوصیات فیزیكی تكلم را می‌توان برحسب كمیت، سرعت و كیفیت توصیف نمود. مراجع را می‌توان پرحرف، وراج، خوش‌زبان، كم‌حرف، ناخودانگیز یا دارای پاسخ بهنجار نسبت به سرنخ‌های ارائه‌شده از جانب مصاحبه‌كننده توصیف كرد. تكلم ممكن است تند یا كند، پرفشار، تردید‌آمیز، هیجانی، دراماتیك، یكنواخت، بلند، نجوایی، مقطع و نامفهوم باشد. اختلالات تكلم نظیر لكنت زبان در این قسمت ثبت می‌شود. وزن‌های غیرعادی و هرگونه تاكید در لفظ، در صورتی كه وجود داشته باشد، باید ثبت شود.

 

[Mahan@]

رابطه بین درمان‌گر و بیمار
در این قسمت، نگرش و نحوه برخورد مراجع نسبت به درمان‌گر مورد بررسی قرار می‌گیرد. نوع برخورد بیمار ممكن است تحكم‌آمیز، كنترل‌كننده، سلطه‌پذیر، مطیع، وابسته، برافروخته، متخاصم، جنگ‌طلب، بدگمان، تدافعی، گریزان، شوخ و بازی‌گوش، محتاط، بی‌احساس و ... باشد. میزان همكاری و سطح تفاهم نیز باید ثبت شود.

 

[Mahan@]

احساس

احساس مراجع از محتوای گفتار، بیان‌های چهره‌ای و حركات بدنی وی استنباط می‌شود و شامل عاطفه و خلق است. خلق، حالت هیجانی بارزی است كه مراجع در جریان مصاحبه ابراز می‌كند. مراجع ممكن است غمگین، پرتنش، مایوس، مضطرب، افسرده، هراسان، خصومت‌گر، خوشحال، سرخوش یا بی‌احساس باشد.
عاطفه به گستره‌ای از هیجان‌ها مربوط است و مایه احساس مربوط به یك عقیده است. درباره نوع عاطفه می‌توان برحسب متغیرهایی مانند عمق، شدت، تداوم و تناسب، قضاوت كرد. مراجع ممكن است سرد یا گرم باشد، به طرف مقابل نزدیك شود یا از او فاصله بگیرد، نااستوار باشد و یا چنانكه مشخصه اسكیزوفرنی است، عاطفه او ممكن است كند یا سطحی باشد.

 

[Mahan@]

ادراك
مراجعان مختلف، خود و دنیای اطراف خود را به شیوه‌های گوناگون و متعدد ادراك می‌كنند. در این قسمت توجه به نحوه ادراكات مراجع شایان اهمیت است. آیا مراجع خطاهای ادراكی و توهم دارد یا نه؟ وجود توهم‌های شنیداری شایع‌ترین مشخصه اسكیزوفرن‌هاست، در حالی كه توهم‌های دیداری آشكار در اشخاص مبتلا به سندرم‌های مغزی عضوی شایع‌تر است.

 

[Mahan@]

تفكر

در این قسمت، معاینه‌كننده به بررسی وضعیت كاركرد هوش، جهت‌یابی، حافظه، بینش و قضاوت می‌پردازد:

الف. كاركرد هوش
هرگونه كاركرد هوشی عالی باید در بافت سطح تحصیلات، پایگاه اجتماعی – اقتصادی و آشنایی و همانندسازی مراجع با یك فرهنگ خاص انجام شود. اگر سطح پایین كاركرد هوشی با الگوی کلی پیشرفت تحصیلی و شغلی همسان باشد، در این صورت ممکن است تشخیص ناتوانی هوشی تایید شود. اما اگر شخص در كاركرد هوشی دارای عملكرد ضعیفی بوده، اما از سابقه پیشرفت خوبی برخوردار باشد، در این صورت ممكن است مشكوك به اختلال عضوی باشد.
كاركرد هوشی معمولا درك خواندن و نوشتن، دانش عمومی، توانایی حساب كردن و سطح توانایی مراجع در تفسیر ضرب‌المثل‌ها را دربرمی‌گیرد. در سراسر جریان سنجش،...

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.

 

[Mahan@]

ب. جهت‌یابی
توانایی جهت‌یابی مراجعان ممكن است برحسب درجه آگاهی‌شان از اینكه می‌دانند چه كسی هستند(شخصی)، در كجا هستند(مكان) و حوادث جاری و گذشته كی اتفاق افتاده‌اند یا در حال وقوع هستند(زمان)، تفاوت كند. مشاهده‌های بالینی فراوان‌ترین نوع گم‌گشتگی را در رابطه با زمان نشان می‌دهند. در حالی كه گم‌گشتگی مكانی و شخصی كمتر روی می‌دهند. اما هنگامی كه گم‌گشتگی مكانی و به‌ویژه گم‌گشتگی شخصی روی می‌دهد، وضعیت بیمار نسبتا وخیم است.

 

[Mahan@]

ج. حافظه، توجه و تمركز

حافظه درازمدت: حافظه درازمدت را می‌توان از سه طریق مورد سنجش قرار داد:

• طرح پرسش‌هایی درباره اطلاعات عمومی مراجع(مانند شهرهای بزرگ یك كشور، بلندترین قله ایران).

• استفاده از خرده‌آزمون‌های اطلاعات عمومی یا حافظه عددی آزمون‌های هوشی وكسلر بزرگسالان و یا كودكان یا سایر آزمون‌هایی با ماهیت مشابه.

• یادآوری رویدادهای مهم زندگی مراجع(سال فراغت از تحصیلات متوسطه، تاریخ ازدواج). دقت یادآوری را می‌توان از طریق مقایسه پاسخ‌های مراجع با سوابق عینی و مستند این رویدادها تعیین كرد.

مبتلایان به آلزایمر، حافظه درازمدت خود را نسبت به حافظه كوتاه‌مدت بهتر حفظ می‌كنند. لازم به ذكر است كه افزایش حافظه در شخصیت پارانوئید دیده می‌شود.

حافظه...

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.