هیدروسفالی چیست؟**__**

[Mahan@]

بیماری هیدروسفالی به حالتی گفته می‌شود که آب (مایع) در جمجمه جمع شده به گونه‌ای که سبب تورم مغز می‌گردد. این انباشتگی آب می‌تواند سبب آسیب به مغز شود. آسیب‌های فیزیکی، تکاملی و اختلالات فکری از این جمله هستند. لذا این بیماری پیش از ایجاد مشکلات جدی نیاز به درمان دارد. بیماری هیدروسفالی عمدتا در کودکان و افراد مسن، بالای ۶۰ سال، رخ می‌دهد. اما افراد جوان و میانسال هم ممکن است دچار شوند.

 

[Mahan@]

مایع مغزی-نخاعی در اطراف مغز و نخاع در چرخش است تا مواد غذایی را به این اندام‌ها رسانده و مواد زاید را از مغز و نخاع دور کند، این مایع پس از گردش و طی سیکل عادی خود جذب سیستم وریدی می‌شود.
در اطراف مغز بالشتک‌هایی قرار دارند که نقش سپر محافظ مغز را ایفا می‌کنند و به آنها بطن مغزی گفته می‌شود و مایع مغزی درون این بطن‌های مغزی قرار دارد.
اگر به هر دلیلی مثل وارد آمدن ضربه به سر و سیستم عصبی، تومور، خونریزی مغزی یا مننژیت، راه خروج این مایع از مغز بسته ‌شود و یا ترشح آن بیش از حد طبیعی شود، با تجمع این ترشحات در داخل مغز و افزایش فشار درونی جمجمه، سر از اندازه طبیعی بزرگ‌تر می‌شود که به آن هیدروسفالی یا آب آوردن مغز می‌گویند.
هیدروسفالی بیماری است که هم در کودکان دیده می‌شود هم در...

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.

 

[Mahan@]

علایم در نوزادان

• بیخوابی
• تهوع و استفراغ
• پایین رفتن چشم‌ها

علایم در بزرگسالان و کودکان

• احساس خستگی شدید و دایمی
• تهوع واستفراغ
• تاری چشم و دوبینی
• سردرد و اختلال در تعادل و راه رفتن
• بی اختیاری ادرار
• ورم اعصاب ته چشم

 

[Mahan@]

هیدروسفالی ممکن است مادرزادی یا اکتسابی باشد. هیدروسفالی مادرزادی در هنگام تولد وجود دارد و ممکن است در اثر ناهنجاری های ژنتیکی یا اختلالات تکاملی ایجاد شود. هیدروسفالی اکتسابی در هنگام تولد یا بعد از آن (در هر سنی) ایجاد می شود.
هیدروسفالی را نمی توان به آسانی پیش بینی کرد، هرچند که میان علت اختصاصی هیدروسفالی و پیامدهای بیماری تا حدودی ارتباط وجود دارد.
معمولاً نشانه های هیدروسفالی با فشار طبیعی با گذشت زمان و در صورت عدم درمان بدتر می شود هرچند در بعضی موارد بهبود موقتی روی می دهد.
چنان چه هیدروسفالی تحت درمان قرار نگیرد اغلب پیشرفت می کند و منجر به مرگ بیمار می شود.

 

[Mahan@]

مراقبت از کودک هیدروسفال:

- این کودکان باید از انجام فعالیت هایی مثل فوتبال که احتمال صدمه به سر زیاد است، خودداری کنند.

- تغذیه کودک هیدروسفال باید به مقدار کم و در دفعات زیاد باشد و بعد از تغذیه به علت احتمال استفراغ به پهلو گذاشته شود.

- نگهداری کودک بصورت تمیز و خشک (به خصوص اطراف چین های گردن و پشت گوش) جهت کاستن خطر عفونت ناشی از استفراغ و عرق. حمایت از سر کودک هنگام جابجایی جهت جلوگیری از صدمه و فشار به گردن.

- جابه جایی کودک بطور مکرر (هر 10 دقیقه یک بار) به منظور کاستن خطر عفونت پوست سر به علت اثرات فشاری و نیز جلوگیری از پنومونی هیپوستاتیک.

 

[Mahan@]

درمان هیدروسفالی:

- در موارد خفیف بیماری، ترکیبات دارویی که موجب کاهش مایع مغزی - نخاعی می شوند، تجویز می گردد.

- در موارد پیشرفته، روش های دارویی کمک چندانی نمی کند و درمان اصلی جراحی است که در آن عامل ایجادکننده بیماری حذف می شود؛ مثلاً: اگر توموری موجب انسداد و ایجاد هیدروسفالی شده باشد، آن را حذف می کنند. گاهی نیز نمی توان عامل ایجادکننده را حذف کرد، به همین علت با ایجاد سوراخی در کف بطن سوم مغزی، بیماری را از بین می برند.

 

[Mahan@]

 

[Mahan@]

کاربردی ترین روش درمان، قرار دادن «شنت» (لوله ای ظریف) در جمجمه است که مایع اضافی را از مغز به حفره دیگری در بدن منتقل می کند و بدین ترتیب سر به تدریج به حالت طبیعی بر می گردد.

چنانچه فردی که از روش «شنت گذاری» استفاده کرده است، دچار حادثه ای مانند تصادف شود، «شنت» از کار می افتد. بر این اساس با بروز علائمی مانند تحریک پذیری و استفراغ های مکرر، اختلال در هوشیاری و بینایی، باید بیمار را به سرعت به مرکز درمانی منتقل کرد، زیرا عدم اصلاح «شنت» خطرات جبران ناپذیری را برای بیمار دارد.

 

[Mahan@]

 

[Mahan@]

- علاوه بر استفاده از این روش‌های درمانی، باید علت اصلی به وجود آورنده بیماری هم برطرف شود؛ مثلا تومور مغزی که در صورت امکان باید برداشته شود.

- درمان توانبخشی: بسیاری از کودکانی که بیماری آنها به موقع تشخیص داده شده و درمان شده اند، با اقدامات بازپروری، فیزیوتراپی، گفتاردرمانی و کاردرمانی (با توجه به نوع عوارض) توانسته‌اند زندگی عادی و طبیعی داشته باشند.

به طور کلی با درمان به موقع، بیماران مبتلابه هیدروسفالی قادر به زندگی عادی و طبیعی خواهند بود.