زندگینامه زندگینامه‌ی شامی کرمانشاهی

[Ailar_D]

شاهمراد مشتاق معروف به شامی کرمانشاهی (زادهٔ ۱۲۹۶ در کرمانشاه – درگذشتهٔ ۲ آذر ۱۳۶۳ در کرمانشاه) شاعر کرد زبان بود. اشعار او به گویش کردی جنوبی از زبان کردی و به لهجهٔ کردی کرمانشاهی سروده شده‌است.
زندگی
شامی کرمانشاهی در سال ۱۲۹۶ خورشیدی در محلهٔ چنانی کرمانشاه به دنیا آمد. نام پدرش خدامراد و نام مادرش فانوس بود. شامی در چهار سالگی در پی بیماری آبله نابینا شد. وی در دوران کودکی، پدر و مادر خود را از دست داد و از همان سال‌ها مجبور بود با اتکا به قوت بازوی خود زندگی‌اش را اداره کند. فقر شدید به شامی امکان تحصیل نداد و او بی سواد ماند، با این حال وی با یکی از روحانیان شهر به نام شمس‌الدین آل آقا (شمس‌العلما) ارتباط پیدا کرد و وی شامی را با ادبیات کلاسیک فارسی و به ویژه...

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.

 

[Ailar_D]

اشعار
اشعار شامی به گویش جنوبی از زبان کردی و با لهجهٔ کرمانشاهی سروده شده‌است. افزون بر این وی اشعاری نیز به زبان فارسی سروده است. مضمون اشعار وی بیان فقر و تنگدستی طبقه فرودست اجتماع و محرومیت‌های آنان به زبانی عامیانه است. وی اشعاری نیز با مضمون سیاسی دارد که بازآفرینی یک گفتگو میان شاعر و نخست وزیر وقت، محمد مصدق است. به گفته محمدعلی سلطانی، وی در وقایع سال ۱۳۳۲ خورشیدی، به عضویت جبهه ملی ایران درآمده بوده‌است. شامی در دوم آذر ماه ۱۳۶۳ در سن ۶۷ سالگی در پی یک بیماری طولانی در کرمانشاه درگذشت.
کلمه شامی نه تنها مخفف و فرم عامیانه کلمه «شاهمراد» در کردی جنوبی است، بلکه صفت نسبی و به معنای «منسوب به زمان شام» نیز هست که گویای تاریکی زندگی شاعر و نابینا بودن او می‌باشد.

 

[Ailar_D]

سبک شعری
اشعار شامی مملو از صنایع ادبی بدیع است. همچنین از نظر قواعد دستور زبان نیز در خور تحسین است و مسائل ظریف صرفی و نحوی در اشعار او به وفور به چشم می‌خورد.

• جناس تام

تا ده‌م مردن ده‌ماده‌م ده‌م له دیدار تو ده‌م

تا بزانی دڵ ئه‌سیر چاه ترک چون بیژه‌نه

• جناس زاید

له‌وره ئه‌تا دیم کور یار و ئه‌تار

له بالاخانهێ گرد خستۊنه خوار

• تشبیه مطلق

نه‌لبه‌کی چون گوور قاشق وێنهێ له‌ش

هه‌ر له‌شی له ناو گووری درازکه‌ش

• مراعات...

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.

 

[Ailar_D]

آثار
تاکنون دو تصحیح از اشعار شامی کرمانشاهی انجام شده و با مشخصات زیر به چاپ رسیده‌است:

• ش‍ام‍ی ک‍رم‍اش‍ان‍ی، ش‍اه‌م‍راد، چ‍ه‌پ‍ک‍ه‌گ‍وڵ: چه‌ند پ‍ارچ‍ه‌ی‍ه‌ک ل‍ه ش‍ێع‍رهک‍ان‍ی ش‍ام‍ی کرماشانی (دسته‌گل: اشعار شامی کرمانشاهی)، ت‍ه‍ران: صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران، انتشارات سروش، ۱۳۶۴.
• ش‍ام‍ی ک‍رم‍اش‍ان‍ی، ش‍اه‌م‍راد، چه‌پکه‌گوڵ: چه‌ند پارچه‌یه‌ک له شێعرهکانی شامی کرماشانی (دسته‌گل: اشعار شامی کرمانشاهی)، ئاماده کردنی ماجد مه‌ردوخ روحانی، تهران: آنا، مهاباد: موساسیر، ۱۳۹۰.
• ش‍ام‍ی ک‍رم‍اش‍ان‍ی، ش‍اه‌م‍راد، چ‍ن‍ان‍ی: دی‍وان ش‍ام‍ی ک‍رم‍اش‍ان‍ی، ب‍ا م‍ق‍دم‍ه و ش‍رح اح‍وال ش‍اع‍ر، ح‍واش‍ی و ت‍ع‍ل‍ی‍ق‍ات، ب‍ه‌اه‍ت‍م‍ام م‍ح‍م‍دع‍ل‍ی...

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.

 

[Ailar_D]

نمونهٔ اشعار

کردی

په‌ریشانم په‌ریشانم وڵم که		دچار ده‌رد پنهانم وڵم که
وه ده‌ردم ئاشنا کردی، نه‌کردی		سته‌مگه‌ر فکر ده‌رمانم وڵم که
وڵم که تا نه‌وێ که‌س په ي وه ده‌ردم		دۆ سێ رووژی که مێمانم وڵم که
نه‌کرد که‌س داوه‌تم خوه‌م بیمه مێمان		وه کار خوه‌م په‌شیمانم وڵم که
نه‌سازی من له فوولاد و نه له سه‌نگ		هه‌ف هه‌ش دا تیکه سۆخانم وڵم که
هه‌مامه ئی سه‌راێ سه‌رد و گه‌رمه		بساو کیسه وه ناوشانم وڵم که

...

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.