آموزشی‌ شعرکده *شش نکته مهم برای نوشتن شعر*

[ش.م.ی.م فرهادی]

اگر شعر می‌نویسد برای اینکه تخلیه شوید و هیچ‌وقت هم آن را منتشر نمی‌کنید ممکن است نخواهید این نکات را به کار بگیرید. اما اگر هدفتان تأثیرگذاری و ارتباط با مخاطب است و قصد دارید احساسات او را برانگیخته کنید بیایید با هم آن‌ها را مرور کنیم:

۱

برای هر کاری باید هدفمان مشخص باشد. وقتی نمی‌دانیم می‌خواهیم به کجا برویم چطوری می‌توانیم مسیرمان را مشخص کنیم؟ نوشتن شعر هم از این قاعده مستثنا نیست.

شعر می‌نویسیم برای آزاد شدن ذهنمان؟ برای اعتراض؟ کشف؟ توصیف زیبایی‌ها؟

بعدازاین باید تمام عناصر شعر را باهدف موردنظرمان تطبیق دهیم.

هوشنگ ابتهاج دراین‌باره می‌گوید: «برای من این‌ها هیچ‌کدام این جنبه‌های هنری و سازمان پیدا کردن و سازندگی داشتن نداشت، برای من حرف زدن، درد دل...

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.

 

[ش.م.ی.م فرهادی]

۳
برای ایجاد تصویر های بدیع بکوشیم.
یکی از جذابیت‌های خواندن شعر برای من ایجاد تصویر است. اینکه می‌توانم در ذهن خودم توی باغ‌های زیبا قدم بزنم، از آب‌های گوارا بنوشم، عطر گل‌های شب بو را با تمام وجودم استشمام کنم و با لمس برگ درختان پر از حس زندگی شوم.

در ادبیات و به‌ویژه شعر وقتی از تصویر حرف می‌زنیم منظور چیزی است جدا از آنچه با چشم می‌بینیم و یا با سایر حواس درک می‌کنیم.

شاعران از انواع تصاویر استفاده می‌کنند تا شعرشان جان داشته باشد. از طریق زمان، فضا و بیان یک تجربۀ احساسی برای درگیر شدن مخاطب می‌سازند. با آفریدن تصویر می‌توان الهام‌بخش بود و احساسات را تحریک کرد.

شعرهایی که از تصاویر استفاده می‌کنند بیشتر در ذهن...

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.

 

[ش.م.ی.م فرهادی]

توجه به جزئیات به ارائۀ یک تصویر مناسب کمک می‌کند. اگر در مورد گلی حرف می‌زنیم چه چیزهایی آن را در ذهن واضح‌تر نشان می‌دهد؟ اسم؟ رنگ؟ بو؟ بافت گلبرگ‌ها؟ لطافت؟ زیبایی؟

حتی به موضوع شعر نیز بستگی دارد برای مثال وقتی شعر، ردپایی از مرگ و فراق دارد گل رز گمراه کنند است.

خنده خواهد بست بر لب،

روی گندم‌ها شقایق،

آه! بعد از ما

می‌خرامند آن نگاران،

نازک‌اندامان میان ره به‌سوی کشتگاهان…

با دقت در این شعر نیما می‌بینیم بدون اینکه سخنی از زرد و قرمز به میان آید با گندم و شقایق رنگ‌ها در ذهنمان زنده می‌شوند.

هنگام مرور و بازنویسی شعر خوب است به این موارد دقت کنیم. کدام حس خواننده را بیشتر درگیر می‌کند؟ آیا بهترین جزئیات را انتخاب کرده‌ایم؟

برای تصویرسازی بهتر و...

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.

 

[ش.م.ی.م فرهادی]

۴

در استفاده از کلمات عینی و ذهنی دقت کنیم. برای ارتباط با مخاطب و تأثیرگذاری بیشتر و اینکه بتوانیم تصویر دقیق‌تری ازآنچه در ذهن داریم ارائه دهیم باید بدانیم چه موقع از کلمات ذهنی و چه موقع از کلمات عینی استفاده کنیم.

به کلماتی عینی می‌گوییم که وقتی با آن‌ها مواجه می‌شویم یک تصویر مشخص در ذهن همۀ ما شکل می‌گیرد. مثل پیانو، موبایل، دختر

کلمات ذهنی اما می‌تواند برای هرکسی مفهومی خاص داشته باشد. مانند شکوه، طرب، رنگ.

وقتی می‌گوییم او خوشحال است این خوشحالی برای من ممکن است حد و حدودی داشته باشد و برای شما هم همین‌طور. اما گربه‌ای که از کنار دیوار رد شد را همه می‌توانیم تقریباً یکسان تصور کنیم.

فکر می‌کنم برای تصویرسازی کلمات ذهنی بهتر باشند.

مثلاً به‌جای...

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.

 

[ش.م.ی.م فرهادی]

۶

بازنویسی.
چرا بازنویسی مهم است؟

بازنویسی نه‌فقط کم‌وزیاد کردن واژه‌ها یا گذاشتن ویرگول و نقطه بین جملات بلکه بازنگری ایده‌ها، استدلال‌ها و اهداف است که به نظم و سازمان‌دهی ذهن کمک می‌کند.

هیچ‌وقت اولین نوشته‌ها بهترین‌ها نیستند. بازنویسی فرصتی است برای نگاهی انتقادی.

آیا چیزی که نوشته‌ام ارزش انتشار دارد؟

آیا هنوز هم با آن موافق هستم؟

منظور مرا واضح و شفاف بیان می‌کند؟

مخاطب را به چالش می‌کشد؟

گاهی عده‌ای فکر می‌کنند هنگام بازنویسی همه‌چیز را بدتر می‌کنند. باید به آنچه از چشمۀ الهام رسیده اعتماد داشته باشند و هرگز به آن دست نزنند.

برای ردِ این تفکر شاید کافی باشد که بدانیم ارنست همینگوی صفحۀ آخر وداع با اسلحه را ۳۹ بار بازنویسی کرده است.

پیش‌نویس...

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.