تاریخ ایران ویژگی‌های هنر معماری ساسانی

[Sara_D]

زنان دیگری نیز با حفظ فاصله پیرامون پادشاه ایستاده اند، برخی از این زنان با ادوات موسیقی به صحنه های شکار جلوه ویژه ای می دهند، برخی دیگر از زنان در حال دست زدن و یا نواختن سه تار دیده می شوند. بخش اصلی صحنه شکار اختصاص به شخص پادشاه دارد که گوزنها را تعقیب می کند و کمان را در برابر این جانوران متوحّش و در حال فرار می گشاید.کمانکشی پادشاه در صحنه شکار تجسّم بخشی از توان رزمی و تسلّط او بر تیراندازی و دشمن ستیزی اوست. سرانجام در پایان برنامه شکار پادشاه خسته و موفق به استراحتگاه خود بر می گردد، در حالی که ملتزمین رکاب او در جلو و به دنبال او با نظمی خاص در حرکت می باشند. پادشاهان ساسانی بخشی از موفقیتهای خود در صحنه های رزم و شکار را مرهون اسبان چالاک و هوشیار خود بودند و به این دلیل...

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.

 

[Sara_D]

فیلها به شکار از پای درآمده و بی جان می رسند و با خرطومهای خود آن را بلند کرده و به دور پرت می کنند. تجسّم این صحنه ها به اندازه ای جالب و پرجاذبه و از همه مهمتر هنرمندانه است که به صورت نقوش روی قالی و ظروف و دیگر نقاشیهای هنری و زیبایی نمایشی مورد استفاده و تقلید قرار گرفته است و این از ویژگیهای هنر ساسانی است. ناگفته نماند که ذوق هنری هنرمندان ساسانی جوهر ملی و آیین محض داشته است و برگرفته از هنرهای پیش از ساسانی و یا اقوام و ملل دیگر به ویژه در این گونه ابعاد مطلق نیست.

نقوش و تصاویر طاق بستان به ویژه صحنه هایی که بر دیوارها نقش بسته است. هنر استادانه هنرمندان، طرّاحان و نظریه پردازان هنری ساسانی را بیش از هر چیز دیگر ملموس و محسوس می نماید و به ویژه از یافته های باستان شناسی بیشتر...

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.

 

[Sara_D]

گفتنی است که مایه اصلی این آثار هنری و آثاری مشابه آنها در عصر ساسانی «آسیایی» بوده و سابقه آن در اشکال نه چنان پیشرفته در آسیای صغیر دیده شده است. در میان جانوران به طور عمده نقش قوچ کوهی و گراز به خاطر ارزش سمبولیک آنها که حتّی روی پرچمهای ساسانیان نیز ترسیم می شده اند، دیده می شود. بسیاری از نقوش برجسته و ترسیمی صحنه های شکار در نواحی دیگر نیز، نقوش و صحنه های طاق بستان را به خاطر بیننده می آورند. در هنرهای ظریف و یا هنرهای کوچک بیشتر جلوه هایی از زیبایی شگفت انگیز را مجسم می کنند که فلزات عناصر اصلی این آثار هنری را تشکیل و نشان می دهند. از جمله می توان از بشقابهای حکاکی شده زیبا از طلا، نقره و آلیاژهای قیمتی را نام برد. تنگهایی با پایه های کوتاه و مدوّر، جامهایی با گردن باریک از...

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.

 

[Sara_D]

ناگفته نماند که هنرمندان گهگاه این ظروف و حتی پارچه های منقوش را به مناسبتهایی به هنگام باریابی به حضور شاهان ساسانی به آنان تقدیم می کرده اند. بر روی همین ظروف همراه با تنوع صحنه های شکار جانوران وحشی مانند شیر، پلنگ، خرس، گوزن، غزال (آهو) و گورخر به صورت صحنه های شکار دستجمعی یا فردی و پراکنده نقش بسته اند. از عصر شاهان متأخر ساسانی بشقابهایی به یادگار مانده که دارای نقوشی از مراسم باریابی به حضور شهریاران آن سلسله و گاهی نیز شهبانوی ایران ساسانی در کنار پادشاه است. نمونه هایی از موارد بالا و اخیر در موزه های گوناگون در سراسر جهان وجود دارد، از جمله بشقابی که در موزۀ بریتانیا[۴۱] در لندن نگهداری می شود دارای نقشی است که صحنه شکار گوزن توسط شاپور یکم[۴۲] دومین پادشاه ساسانی را مجسم می...

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.

 

[Sara_D]

در خلق آثار هنری به اصطلاح کوچک و در عین حال ابتکاری و زیبا بریدن سنگهای سخت به صورت برشها و صفحات ظریف و زیبا در هنر ساسانی بسیار قابل توجه است. در کنار نقشی که در ناحیه گوتا[۴۵] در اروپا به دست آمده و دربر گیرندۀ کتیبه ای مربوط به شاپور یکم است، در سارونی[۴۶] نیز کتیبه ای با مضمون پیروزی شاپور[۴۷] به دست آمده که بر صحنه سنگ ظریفی که در بالا به نمونه های آن اشاره شد نگاشته شده است. برخی این شیوه کار را که مربوط به آغاز دورۀ ساسانی است، همان سبک نقر کتیبه ها در عصر اشکانی می دانند که شمار بسیار اندکی از آن تاکنون به دست آمده است. نقش و کتیبه اخیر در کتابخانه ملی پاریس[۴۸] نگهداری می شود. این نقش نشان دهنده نبرد سوارکاری ایرانی که همان شاپور یکم باشد و قیصر روم که والریانوس است، می باشد...

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.

 

[Sara_D]

ضرب مسکوکات نیز جزو هنرهای مهم، ظریف و ابتکاری ساسانیان بوده است و دارای ارزش هنری فوق العاده بوده است. ضرب سکه های نخستین شاهان ساسانی ابتکاری هنرمندانه در عرصه مُدل سازی را به ثبوت می رساند و در نوع هنر همانند نقوش صخره ای از ابداعات هنری ساسانیان به شمار می آید. نقوشی که گلدانهای ساسانی را زینت می داده است، نیز در نوع خود بی نظیر و حتی در ایران بی سابقه بوده است. از زمان شاپور دوم[۴۹] (ذوالاکتاف، ۳۰۹ تا ۳۷۹ میلادی) هنر ساسانی جهت مشخصی را دنبال نکرد و آثار هنری در قوالب معینی ساخته و پرداخته نشدند. ترقی و اعتلای هنر یکبار دیگر در عصر خسرویکم[۵۰] (انوشیروان ۵۳۱ تا ۵۷۹ میلادی) قابل رؤیت است. از این زمان به بعد، همت و علاقمندی این پادشاه خمره ها و ظروف سفالین توسط هنرمندان و لعابکاران به...

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.

 

[Sara_D]

در مجموع می توان گفت که وجه مشترک هنری در آثار ساسانی از آغاز روی کار آمدن شان تا فروپاشی امپراطوری ایرانیان یک هنر درباری[۵۱] بوده و چنین هنری تأمین کننده سلیقه، اراده و سفارشات قشر اشرافی جامعه ایرانی بوده است و از جهان خارج هیچ گونه تأثیر چشم گیر و تعیین کننده ای را نپذیرفته است. تنها در مورد هنرهای عامیانه و کوچک می توان این نظریه را پذیرفت که فرهنگ اجتماعی و هنر مردمی نقش و جایگاه خود را داشته است. در هنر فلزکاری و قالب ریزی و نیز پارچه بافی به ویژه انتخاب نقوش پارچه ها سُنن ایرانیان حرف اول را می زده است. همان گونه که پیشتر اشاره شد در هنر معماری ساسانی، مصالح ساختمانی مانند گچ، آهک و سنگ و ساختن طاقهای مقرنس و رواق گونه، ویژگی منحصر به فرد و کم سابقه ساسانی را داشته است. گسترش و...

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.