تاریخی تاپیک جامع پول و سکه‌شناسی

[Bita]

از انواع دیگر سکه هاى هخامنشی، سکه هاى پادشاهان و ساتراپ های تابع مانند شاهان قبرس و فینیقیه و امرای کاری ، لیسى و آراد می باشند که مدتها زیر نظر دولت هخامنشی در آمدند و استقلال داخلی پیدا کرده و سکه ضرب نمودند. از سکه هاى بسیار جالب سکه هاى صیدا را میتوان نام برد. در یک طرف این سکه نقره نقش کشتی جنگی و در طرف دیگر نقش اردشیر سوم هخامنشی را سوار بر گردونه اى بسیار زیبا میبینیم (358-326 پ.م ). بر سکه نقره دیگرى نقش اردشیر دوم کمان بدست ایستاده و در پشت سکه نقش کشتى جنگی با بادبان نقر شده است (744-358 پ.م ) که با مشاهده این سکه میتوان به تاریخ دریانوردی ایران در دوره هخامنشی و وضع کشتی هاى جنگی و اهمیت آنها پی برد.

[IMG alt="سکه صیدا متعلق به اردشیر سوم...

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.

 

[Bita]

از سکه هاى شاهان باختر (250 پ.م ) که بر ایالات شرقی حکومت میکردند نمونه هاى جالبی وجود دارد که هر یک نشان دهنده وضع اجتماعی ، اقتصادی ، تاریخ ، هنر و فرهنگ آن سرزمین است .سکه هاى اشکانی مدارک با ارزشی میباشند که نه تنها وضع اقتصادی آن دوره را معرفی میکند بلکه تاریخ 500 سال شاهنشاهی بزرگ ایران را از جهات مختلف بررسی میکند. در دوره اشکانیان داد و ستد بوسیله سکه هاى نقره ، مس و برنز انجام می پذیرفت و سکه طلا تا بحال از آنها دیده نشده است . شاهان اشکانی به آرایش مو و ریش توجه خاصی داشتند و از روى نقوش سکه ها میتوان به طرز آرایش آنها پی برد ، برگردن تمام آنها گردنبند مروارید از یک تا 4 ردیف آویخته شده است .پادشاهانی که دوران سلطنت آنها طولانی بوده است به خوبی تغییراتی که براثرگذشت زمان در...

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.

 

[Bita]

سکه های دوره ساسانیان از اهمیت بسیار بالایی برخوردارند ، پارس در زمان هخامنشی موقعیت بسیار مهمی داشته است زیرا شاهان هخامنشی بجز سکونت در پایتخت هایى مثل شوش ، بابل ، هگمتانه مدت زیادی از سال را در کاخهاى تخت جمشید بوده اند. به همین دلیل پارس به واسطه سکونت شاهان وضع مخصوصی داشته است و فرمانروایى این ناحیه از دوره هخامنشی دردست این خاندان بوده است. این شاهزادگان از دوره سلوکى اشکانی بعلت حسن تدبیر و موقع شناسی قدرت مذهبی را در دست گرفته و بعلت استقلال و قدرت اقتصادی زیادی که در امور داخلی داشتند به ضرب سکه پرداختند. این سکه ها نمونه بارزی از مذهب و فرهنگ آن دوران است و تعدادی از شاهان را که در نوشته هاى قدیمی از آنها نام برده شده است معرفی می نماید. قدیمیترین سکه هاى شاهزادگان پارس در...

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.

 

[Bita]

پس از شاهنشاهى ساسانى و کشته شدن یزد گرد سوم در مرو ( 625 میلادی ) فرمانروایان عرب ، سکه هایى مشابه سکه هاى ساسانى ضرب کردند. این سکه ها در حقیقت اولین سکه هاى اسلامی بشمار میرود. حکمرانان مسلمان تصاویر خود را بر روى مسکوکات نقش نکردند بلکه تصاویر پادشاهان ساسانی را همانگونه که بود بر روى سکه گذاشتند. خلفای راشدین نیز اسامی پادشاهان ساسانی را بر روى سکه هاى عرب ساسانى ضرب نمودند این نوع سکه ها بیشتر با تصویر خسرو دوم ساسانى و نام فرمانروایان صدر اسلام و با خط پهلوی و گاه کوفى در متن سکه و نام ضرابخانه و تاریخ ضرب و نیز سال یزدگردى یا هجرى، درپشت سکه به خط پهلوى ضرب شد. و یکی از کلمات (بسم آله) (بسم آله ربی) (محمد رسول آله ) و کلماتى از این قیبل را درکنار سکه اضافه مى نمودند. این سکه ها...

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.

 

[Bita]

از سال 127هـ .ق که قیام ضد اموى به رهبرى ابومسلم خراسانى قوت گرفت تا انقراض امویان درسال 132هـ.ق وروى کارآمدن سفاح اولین خلیفه عباسى ، سکه هاى ویژه اى با مفاهیم سیاسى امویان ضرب گردید که بنام ابومسلم شناخته میشود. این سکه ها مانند سکه هاى امویان بدون نام خلیفه ، در ایالات جبال در خراسان و خوزستان و فارس ضرب میشد. نام ابومسلم خراسانى بر روى هیچیک از سکه هاى نقره نیامده است ولى بر روى سکه هاى مسى بین سال هاى 127تا 132 نام ابومسلم دیده میشود. سوره مبارکه 112 قرآن کریم و بر روى سکه و درحاشیه پشت سکه قسمتى ازآیه 33 سوره توبه (محمد رسول آلله ارسله بآلهدى و دین الحق لیظهره على الدین کله و لوکره المشرکون) نقش گردیده است . در منابع مختلف از ضرابخانه هاى در بسیاری نام برده شده است که سکه هاى اموى...

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.

 

[Bita]

اوایل قرن سوم هجرى ظهور حکومتهاى نیمه مستقل در ایران مثل طاهریان و صفاریان را مشاهده مى کنیم که داراى سکه هاى بسیار دولت جالب و با ارزش هستند. طاهربن حسین سردارنامى مأمون و سرسلسله ادامه طاهریان که بعدها به ذوآلیمینین شهرت یافت و بر روى سکه ها لقب او دیده میشود. سلسله دیگر که از سیستان بود ، صفاریان و مؤسس دوره آن یعقوب لیث میباشد. بر روى سکه هاى نقره این دوره کلماتى مثل النصر،الظفر،الیمن و السعاده نقر شده است که نظیر این کلمات روى سفالهاى لعابدار ایران بچشم میخورد. یکی ازسلسله هاى بزرگ که در قرون سوم و چهارم هجرى بر نواحى قرن وسیعى از ایران حکومت میکردند سامانیان بودند که قلمروشان از مرزهاى هند در مشرق تا مرکز فلات ایران در مغرب امتداد پیدا میکرد. بیشتر گنجینه هاى بزرگ نقره که از روسیه...

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.

 

[Bita]

از حمله مغول به بعد به تدریج خط کوفى از حالت کوفى شکسته به نسخ و نستعلیق در زمان صفویه تغییر یافت و در واقع تغییرات خط روى سکه ، خیلى کندتر از کتابت انجام پذیرفت. تصاویر حیوانات مختلف روى فلوس هاى مسی تصویر است . نقش شیر و خورشید به سکه با گذشت زمان دچار تحولات زیادى شد. طغراهای مختلفى از شاهان مغول و ترکمانها متداول شد که خوانا ترین آن را بر روى سکه هاى ناصرالدین شاه میتوان دید. گرچه سکه هاى مهم دوره هاى مختلف خصوصاً بدلیل زنگ زدگى و پوسیدگى جلب نظر نمیکند اما از نظر تاریخى داراى اهمیت زیادى میباشند. طى قرون اولیه هجرى بیشتر شهرها داراى ضرب سکه، بخصوص سکه هاب مسین بودند و اغلب بر این سکه ها اسامى شهرها یا حاکم هائى نوشته شده است که شاید گاهى نامشان در تاریخ ثبت نشده باشد. حفاریهاى علمى...

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.

 

[Bita]

بر روی سکه های نادر شاه افشار (1160-1148 هـ.ق) کلمه السطان نادر یا یک بیت شعر دیده می شود. او به سال 148 هـ.ق. در دشت مغان تاجگذاری کرد و به یادگار این جشن سکه هایی با نوشته الخیر فی ماوقع ضرب شد. به لحاظ حروف ابجد تاریخی که از آن به دست می آید، تاریخ جلوس سلطنت نادر شاه است.

کریم خان زند (1193-1163 هـ.ق) در طول 30 سال حکومت ، خود را شاه و سلطان نخواند و عنوان وکیل الرعایا را بر خود نهاد. بر روی سکه های او نام وی بصورت بسیار ساده به صورت کریم و نام محل ضرب نوشته شد. و بر پشت سکه یک بیت شعر آمده است سکه های طلای او را کریمخانی می نامند.

در زمان قاجاریه سکه های متعدد ضرب شهرهای مختلف موجود است. نوشته بر روی بعضی از سکه ها مثل سکه آقا محمدخان بسیار ساده می باشد. در این سکه ها فقط نام وی...

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.

 

[Bita]

اصطلاحات سکه شناسی

درجه بندی کمیت سکه:

شرکت ها و سازمان های مختلفی در دنیا وجود دارند که بطور تخصصی در زمینه مجموعه داری سکه فعالیت دارند و یکی از فعالیت های مهم آنها ارزش گذاری و تخمین قیمت می باشد. اینکه چطور آنها روی سکه قیمت گذاری می کنند برای عموم مردم شاید بصورت یک راز باقی بماند. اما دانستن اینکه چطور قیمت گذاری روی سکه انجام می پذیرد برای مجموعه داران از اهمیت بسیاری برخوردار می باشد. با توجه به اینکه قیمت سکه های کلکسیونی متغیر است و تغییرات بسیاری (در اکثر موارد افرایش) دارد. لازم است یک مجموعه دار از عوامل مختلف تاثیرگذار بر قیمت سکه اطلاع داشته باشد.
قیمت گذاری سکه بر سه اساس زیر صورت می پذیرد:
1. کمیّت سکه
2. کیفیت سکه
3. جنس سکه
باید به این...

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.

 

[Bita]

درجه بندی کیفیت سکه

سکه بانکی در تعریف کلی سکه شناسی، به سکه ای گفته می شود که وارد چرخه داد و ستد نشده باشد. برای آشنایی با اصطلاح بانکی و سکه بانکی، مقاله تخصصی زیر را مطالعه کنید.

توجه 1: اصطلاح «بانکی» در سکه شناسی را نباید با اصطلاح «بانکی» که در طلافروشی ها رایج است و برای تفکیک سکه اصل (سکه ای که در بانک ضرب شده [بانکی]) و تقلبی (سکه ای که خارج از بانک ضرب شده [غیربانکی]) استفاده می شود اشتباه گرفت.
توجه 2: سکه تقلبی ، ضرب دو ، غیربانکی ، کپی ، فیک و هر عنوان دیگری که روی آن گذاشته می شود، هرگز در مجموعه داری جایی ندارد و تمامی تعاریف زیر فقط برای سکه های اصل می باشد.

اصطلاح «بانکی» در بین مجموعه داران کاربرد زیادی دارد. متاسفانه عدم آگاهی در بین برخی...

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.