آموزشی‌ شعرکده چگونه شعر بخوانیم

[Lili.Da]

اغلب شعرها قالب‌بندی و ترتیب مشخصی دارند تا زمان خواندن، روان باشند و موسیقی آن‌ها حفظ شود. خواندن صحیح شعر ارزش هنری آن را بیشتر نمایان می‌کند. گاهی ممکن است نتوانیم شعری را راحت بخوانیم و همین ما را به شدت خسته و دلزده کند. یا ممکن است با خودمان بگوییم چرا شاعر شعری نوشته که جریان ندارد.

شاعران خیلی متفاوت‌تر و هوشمندانه‌تر از سایر نویسنده‌ها کلمات را به کار می‌برند و تلاش می‌کنند به طور شگفت‌انگیز و غافلگیرانه‌ای از آن‌ها استفاده کنند.

 

[Lili.Da]

بهترین کار برای صحیح خواندن شعر این است که آن را با صدای بلند بخوانید. همین.

شعر موسیقی دارد، آهنگ دارد و اصلاً سروده شده برای بلند خواندن.

وقتی شعر را می‌خوانید بیشتر از اینکه به تُن و نوع صدای خود توجه کنید ببنید ریتم آن را چطور می‌شنوید. اگر آهنگ شعر مناسب نباشد حتی نمی‌توان سر از مفهوم آن در آورد.

اگر شعر را با صدای بلند بخوانیم هر وقت جریان زیبای آن شکسته شد متوجه می‌شوید که یک جای کار را اشتباه کرده‌اید. تکیه روی کلماتی که شاعر بر آن‌ها تأکید دارد را از همین راه می‌توانید تشخیص دهید.

گاهی خواندن شعر با صدای بلند دیدگاه و نظر شما را راجع به آن تغییر می‌دهد. دقت کنید که وقتی به پایان شعر می‌رسید باید جریان شعر مشخص باشد و بتوانید به قصۀ آن پی بیرید.

شعر مثل روزنامه و کتاب...

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.

 

[Lili.Da]

توماس فوستر، استاد سابق دانشگاه و نویسنده، در این یادداشت شرح می‌دهد که چگونه شعر مدرن را بفهمیم. او که پس از سی سال تدریس بازنشسته شده است، در سال‌های اخیر آثار متعددی نوشته و منتشر کرده است. اغلب این آثار، برای علاقمندان تازه‌کار ادبیات مناسب است و مشهورترین آن «چگونه مثل استادان دانشگاه بخوانیم» نام دارد که در سال 2014، در فهرست پرفروش‌ها قرار گرفته بود. فوستر در این یادداشت شفاهی به دوست‌داران شعر مدرن، راه‌کارهایی عملی و ساده، برای خواندن درست این گونه ادبی می‌آموزد

 

[Lili.Da]

کلمات را بخوانید

ازرا پاوند معتقد است که شعر باید در سطح انسانی کار کند که از نظر او عقاب فقط عقاب است. این توصیه‌ای معرکه است. بنابراین در ابتدا، شعر را به همین شیوه بخوانید، یعنی در سطح معنای لفظی آن [و نه معانی نمادین و ثانویه]. چیزی را بخوانید که جلوی چشمان‌تان است. نکته‌ی بعدی -که ذکر آن تا حدی زائد به نظر می‌رسد اما به گمان من دانستن آن لازم است-، خواندن همه‌ی کلمات است. نه تنها ضرورت دارد که آن‌ها را بخوانید، بلکه باید به همان شیوه‌ای که در کنار هم قرار گرفته‌اند آن‌ها را بخوانید. من چنین نگاهی را نه نزد خوانندگان مبتدی شعر دیده‌ام و نه نزد کسانی که تا حدی صاحب تجربه‌اند، چون افراد تمایل دارند که خیلی زود از زبانی که روی صفحه می‌بینند به سراغ معناهای پنهان یا نمادهایی بروند که...

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.

 

[Lili.Da]

جملات را بخوانید

در هر فُرمِ هنری که به صورت نوشتاری خلق می‌شود، مخاطب همواره میل فراوانی دارد که سطرها را بخواند. اما سطرها [در قیاس با جمله]، در اغلب موارد، معنای خاصی نمی‌دهند و به هر صورت، حاوی معنای کامل نیستند. وقتی ما در پایان هر سطر توقف کنیم، طوری که انگار گزاره‌ای را می‌خوانیم که تمام و جامع نوشته شده است، کاری که همگی ما در مراحل اولیه مطالعه انجام می‌دهیم، در این صورت چیزی از شعر دستگیرمان نخواهد شد چون درنیافته‌ایم که شاعر چه گفته است. اشعار همواره چنین ویژگی‌یی دارند: واحد بنیادین معنا جمله است [و نه سطر] و ما نباید از این واقعیت چشم بپوشیم.

 

[Lili.Da]

از تمامی علایم سجاوندی پیروی کنید، حتی اگر غایبند

اگر در پایان سطر هیچ علامت سجاوندی وجود نداشته باشد، ما هم‌چنان که چشمان‌مان به عقب می‌رود، می‌خواهیم مکث خود را حفظ کنیم، و نمی‌خواهیم آهنگ صدای خود را، مانند وقتی جمله خاتمه می‌یابد، پایین بیاوریم. حال اگر علامت کُمایی در جمله باشد، ما مکثی در حد کما می‌کنیم، نه در حد نقطه‌ی پایانی. اما اگر نقطه‌ای باشد یا نقطه‌کما یا علامت سوال، یعنی نشانه‌هایی که نزدیک به توقف کامل است، در این صورت ما می‌خواهیم ایستی کامل کنیم و می‌دانیم که ما به پایان نوعی واحد معنایی رسیده‌ایم. این همان درکی است که شاعر موقع نگارش داشته است و ما نیز باید به پیروی از او چنین کنیم.

 

[Lili.Da]

شعر را با صدای بلند بخوانید

اگر در منزل‌تان هستید و شخصی دیگری نیز پیش شماست، در این صورت، انجام این راه‌کار دشوار است. شاید بتوانید به اتاق خودتان بروید، شاید بتوانید بیرون بروید و در خودروی‌تان بنشینید یا هر جایی که کسی صدای شما را نمی‌شنود. اما گمان می‌کنم شما باید شعر را آن‌قدر با صدای بلند بخوانید و با صدای بلند بشنوید، تا این‌که به خوبی بر شعر مسلط شوید، طوری که آن ندای درونی، بالاخره خود را به شما نشان دهد. در هر شعری، طنین‌هایی وجود دارد که اگر بی‌صدا بخوانید آن‌ها را نخواهید شنید. جاهایی هست که شما هنگام خواندن دفعتاً درمی‌یابید که در آن قسمت، تکیه یا تأکیدی وجود دارد، و با خود می‌گویید که آیا آن تأکید این‌جاست؟ یا نه، این‌جاست؟ و وقتی شعر را برای خود با صدای بلند...

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.

 

[Lili.Da]

شعر را دوباره بخوانید

دوستان من در جامعه ادبی، وردی خاص دارند که روزی هشت بار با خود تکرار می‌کنند، آن ورد چنین است: "هر نوشتنی همانا بازنوشتن است". هر نسخه‌ای از متن ادبی، نیاز دارد که بهبود یابد. من این شایعه را درباره هارولد بلوم، منتقد مشهور، و شاید یکی دو نفر دیگر در تاریخ ادبیات جهان، شنیده‌ام که می‌گوید آن‌ها نخستین نسخه را می‌نوشتند و بعد کارشان با متن تمام می‌شد. باقی نویسندگان و امثال ما، به این شیوه کار نمی‌کنیم. در این یادداشت که به خواندن شعر مربوط است، من به تأسی از آن ورد می‌گویم که "خواندن همانا بازخوانی است"، و این نکته بخصوص درباره شعر حقیقت دارد. آثاری حجیم مانند «جنگ و صلح» اثر لئو تولستوی، یا «موبی دیک» به قلم هرمان ملویل، را در نظر بگیرید؛ یک بار که خواندن این...

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.

 

[Lili.Da]

شعر نباید گُنگ باشد

یکی از گرفتاری‌های شعر این است که نه تنها دارای گنگی است، بلکه تعمداً چنین است. اما اگر شما شعری را گنگ می‌دانید، غالباً دلیلش آن است که متوجه ارجاع‌های فرهنگی آن نشده‌اید. شعر سنتی انگلیسی تنها برای بخش کوچکی از مردم، که آگاهی مشابهی داشتند، قابل درک بود. آن اشعار نه فقط به زبانی نیمه‌خارجی نوشته می‌شد بلکه حاوی مجموعه‌ای از ارجاع‌های خارجی بود. اکنون نیز من پیشنهاد نمی‌دهم که بیرون بروید و تجربه شاعری خود را با خواندن مولفانی نظیر جان میلتون یا آندرو ماروِل آغاز کنید. مهم‌ترین چیزی که در فهم یک مصرع، لازم است بدانید آن است که هر مصرع شعر، در درجه اول، نوعی تجربه‌ورزی در و با زبان است. شاعر از خود می‌پرسد: من چطور می‌توانم درباره فلان چیز حرف بزنم، چگونه می‌توانم...

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.