صنایع دستی جهان صنایع دستی پاکستان

[Tobias]

پاکستان کشور جوانی است که از تاریخ تأسیس آن حدود نیم قرن بیشتر نمی گذرد. همزمان با استقلال هند، دو منطقه‌ی غربی و شرقی شبه قاره‌ی هند که عمدتاً مسلمان نشین بود، با نام پاکستان اعلام موجودیت نمود و رهبری محمد علی جناح( قائد اعظم) در این نهضت نقش تعیین کننده ای داشته است ولی به علت فاصله‌ی 1500 کیلومتری میان غرب و شرق پاکستان و تفاوت‌های قومی و زبانی، در سال ۱۹۷۱ میلادی قسمت شرقی با نام کشور بنگلادش استقلال یافت. این کشور حدود ۷۵0 هزار کیلومترمربع مساحت و بیش از ۱۲۰ میلیون نفر جمعیت دارد. پاکستان به صورت جمهوری اسلامی اداره شده و شامل چهار ایالت سِند، پنجاب، بلوچستان و ایالت سرحَدّ می باشد. به علاوه باید منطقه‌ی کشمیر آزاد را نیز به این ایالات افزود.

پاکستان امروزی وارث یکی از تمدنهای...

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.

 

[Tobias]

۱- قالیبافی​

بافت انواع قالی و قالیچه و تا حدی گلیم در پاکستان متداول است ولی شهرهای کراچی، لاهور، مولتان و مظفرآباد از این نظر شهرت بیشتری دارند. طرح ‌ها و نقوش متداول به طور کلی از ایران اقتباس گردیده و با همان نام مراکز تولید در ایران نظیر کرمان، کاشان، اصفهان، تبریز، قم و ساروق عرضه می شود. البته طرح حروف به پای فیل، شکارگاه و گل بوته نیز در مواردی به کار می رود. برای بافت فرش‌های نفیس از پشم مرغوب و گاهی نیز توامان از کرک و ابریشم استفاده می کنند در منطقه‌ی بلوچستان انواع قالیچه با پشم شتر به عنوان پود و موی بز به صورت تار تولید می گردد که به آن «فارسی» می گویند. در همین منطقه گلیم‌های دو رو نیز بافته می شود در مناطق کوهستانی شمالی نیز از موی بز برای بافت قالیچه...

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.

 

[Tobias]

۲- پارچه بافی​

بافت پارچه‌های پشمی که در مناطق شمال و شمال غرب کشور رایج بوده و نیز نوعی پارچه‌ی ابریشمی بسیار لطیف که موج دار به نظر می رسد و به همین مناسبت به آن دریایی می گویند، در شهرهای مولتان و حیدرآباد بافته می شود. - بافت پارچه‌ی ساری با گلدوزی ابریشم و نیز استفاده از نخهای طلا و نقره در تزیین آن، که به زردوزی "شهرت دارد، در کراچی. - بافت نوعی پارچه ای پشمی با تراکم تار و پود کم برای لباس مردانه در نواحی شمالی گیلگیت و چیترال. به این نوع پارچه به مناسبت ماده‌ی اولیه آن که پشم است پتو می گویند. تولید پارچه‌های پنبه ای با توجه به وفور این ماده‌ی اولیه را نیز گرمای فوق العاده‌ی هوا در بیشتر نقاط مرکزی و جنوبی متداول می باشد و به مصرف لباس مردانه و زنانه می رسد.

 

[Tobias]

۳- چاپ پارچه​

چاپ پارچه با استفاده از قالب‌هایی چوبی به صورت قلمکار اژرک یا ازرق و همچنین به سبک باتیک در ایالت سند متداول بوده و محصولاتی که به این شیوه تهیه می شود، اغلب به عنوان دستار یا روسری مورد استفاده قرار می گیرد.

 

[Tobias]

۴- سوزن دوزی​

با استفاده از طرح‌های هندسی که سراسر سطح پارچه را می پوشاند، به شیوه‌ی سوزن دوزی متداول در میان زنان بلوچ ایرانی، این فعالیت بیشتر در نواحی مجاور مرز افغانستان رايج است.

 

[Tobias]

۵- آینه دوزی​

نوعی رودوزی با استفاده از قطعات بسیار کوچک آیینه و گاه همراه با سکه دوزی بوده و در ایالات سند و بلوچستان و به ویژه شهرهای دره غازی خان و کویته (مرکز بلوچستان) متداول می باشد. علاوه بر تزیین لباس‌های محلی برای تهیه‌ی پرده و آویزهای دیواری از این هنر استفاده می شود.

 

[Tobias]

۶- خوس دوزی​

به آن Khes می گویند، در ایالات سند و پنجاب در میان زنان محلی معمول است شیوه‌ی کار به صورت گلدوزی برجسته با استفاده از نخهای فلزی شبیه نقره می باشد که در تزیین لباس زنانه به مصرف می رسد. این فعالیت نیاز به صرف وقت و حوصله‌ی زیادی دارد و تا این اواخر در ایران، در استان هرمزگان و به ویژه جزیره‌ی قشم هم معمول بود.

 

[Tobias]

۷- ساخت اشیاء گوناگون از چرم و پوست​

این رشته در ایالات سند و پنجاب رواج داشته و با استفاده از پوست شتر که روی آن را نقاشی می کنند، فرآورده‌هایی نظیر چراع رومیزی ، چراغ هاى آویز، گلدان‌های تزیینی ، قوطی سیگار و جعبه‌ی مخصوص زیورآلات ساخته می شود.

 

[Tobias]

۸- سفالگری​

رسوبات اطراف رودخانه‌های متعددی که در پاکستان جاری می باشد، از قدیم خاک رس مناسبی برای ساخت اشیاء سفالی فراهم ساخته است. محصولات مذکور با استفاده از چرخ سفالگری ساخته شده و روی آن را معمولاً با نقوش هندسی زینت می بخشند. به علاوه تحت تأثیر سبک‌های اسلامی، نقوش گل و بوته و کنده کاری روی اشیاء با خط کوفی نیز متداول می باشد. در ایالت سند، لعاب آبی و سبزرنگ با طرح‌های گل و بوته با الهام از سبک‌های اسلامی از ایران اقتباس گردیده که به آن کاشیگری می گویند و امروزه در شهرهای مولتان، هلا و جانگ رواج دارد. در شهرهای لاهور و باهاوالپور نیز نوعی محصولات سفالی بدون لعاب و بسیار نازک تولید می کنند که به علت ظرافت زیاد به آن کاغذی می گویند.

 

[Tobias]

9- ساخت اشیاء چوبی کنده کاری شده و معرّق چوب​

به علت فراوانی درخت گردو در ناحیه‌ی کشمیر، ساخت اشیاء چوبی بسیار زیبا و ظریف با استفاده از چوب گردو رواج داشته و یکی از اقلام عمده‌ی صادراتِ صنایع دستی پاکستان را تشکیل می دهد. اشیایی نظیر انواع میز و مبل، پاراوان ( جدا کننده‌ی فضا) ظروف مختلف و جعبه‌های گوناگون به شیوه‌ی کنده کاری و معرق ساخته می شود.برای تهیه‌ی معرق چوب، از مفتول و ورقه‌های بسیار نازک برنجی، صدف، عاج و استخوان استفاده می کنند.