زندگینامه زندگینامه‌ی کوتاه نویسندگان و شاعـران معاصر

[ASaLi_Nh8ay]

حنظله بادغیسی

شاعر فارسی زبان قرن سوم هجری قمری و از نخستین شاعران و گویندگان زبان پارسی است که در عهد طاهریان می‌زیسته‌است. نظامی عروضی از قول احمد بن عبدالله خجستانی «دیوان» شعری به وی نسبت می‌دهد. از اشعار وی تنها پنج بیت شامل یک قطعه دو بیتی و یک مفرد به دست آمده‌است. در مجمع الفصحا آمده‌است که وفات حنظله در سال ۲۱۹ هجری قمری بوده‌است.

شعری از حنظله بادغیسی به روایت از کتاب چهار مقاله اثر نظامی عروضی سمرقندی:
احمد بن عبدالله خجستانی را پرسیدند تو مردی خربنده بودی، به امارت خراسان چون رسیدی؟ گفت: روزی دیوان حنظله بادغیسی همی‌خواندم بدین دو بیت رسیدم:

مهتری گر...​

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.

 

[ASaLi_Nh8ay]

ابوحَفص حکیم پسر احوص سُغدی

موسیقی‌دان و شاعری پارسی‌گوی از آسیای میانه (از سغدیان سمرقند) در پایان سده ۳ و آغاز سده ۴ ق. بود.

وی در زمرهٔ نخستین سرایندگان شعر فارسی بود و اختراعِ سازِ شهرود نیز از اوست. ابوحفص سغدی فرهنگ واژه‌ای نیز نوشته بود که امروزه از میان رفته‌است.

ابوحفص را نخستین شاعر پارسی‌گوی دانسته‌اند ولی با توجه به این که تذکره‌ها و کتاب‌های تاریخ از شاعران دیگری نام برده‌اند که پیش از وی می‌زیسته‌اند، بعید می‌نماید که او نخستین سرایندهٔ شعر دری باشد. برخی فرهنگ‌نویسان، چون نویسنده فرهنگ جهانگیری، او را با ابوحفص دیگری که فرهنگ‌نویس بوده، اشتباه گرفته‌اند.

همچنین او را سراینده نخست شعر فارسی در...

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.

 

[ASaLi_Nh8ay]

نورالدین محمد عوفی بخاری

تاریخ‌نگار، زندگی‌نامه نویس، مترجم و ادیب خراسانی که در اواخر سدهٔ ششم و اوایل سدهٔ هفتم هجری، می‌زیست. او به محمدبن محمد عوفی بخاری و سدید الدین محمد عوفی نیز مشهور و ملقب است به سدیدالدین یا نورالدین.

از اعقاب عبدالرحمان‌بن عوف از صحابه پیامبر اسلام بود و به همین سبب خاندان او به عوفی شهرت دارند.

محمد عوفی در نوشتن گلچین قطعات ادبی متبحر بوده است.

زندگی:
در نیمهٔ دوم سدهٔ ششم هجری در بخارا به‌دنیا آمد و در همان شهر تحصیل کرد و سپس به بسیاری از شهرهای ماوراءالنهر و خراسان و سیستان سفر کرد. او تا اواخر حکومت سلطان محمد خوارزم شاه در خراسان به سر می‌برد و ضمن دیدار و گفتگو با بزرگان و...

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.

 

[ASaLi_Nh8ay]

ابوشکور بلخی

(زادهٔ نزدیک به ۳۰۰ (هجری) در بلخ از شعرای نام‌آور سده چهارم هجری است که به زبان‌های فارسی و عربی شعر گفته‌است. دربارهٔ زندگی و شعرهای او آگاهی چندانی به‌جای نمانده‌است. او در روزگار سامانیان می‌زیسته‌است و مورد توجه و عنایت خاص نوح سامانی شاه وقت بود. ابیات و قطعات پراکنده‌ای از آثار او در حد ۴۲۹ بیت باقی است که بیشترین ابیات از آفرین‌نامه است.

ابوشکور از مردم بلخ بوده‌است. مهم‌ترین اثر او مثنوی آفرین‌نامه بوده که در بحر متقارب سروده و چنان‌که خود گفته در سال ۳۳۳ ق آغاز گشته و در سال ۳۳۶ ق به پایان رسانده‌است. ابوشکور را شاعران سده‌های پس از او در کنار شهید بلخی و رودکی ستوده‌اند. برای نمونه منوچهری چنین می‌گوید:
...

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.

 

[ASaLi_Nh8ay]

ابوطاهر طیّب بن محمّد

متخلّص به خسروانی (مرگ: ۳۴۲ (هجری)) از شاعران سده چهارم هجری در دورهٔ سامانی است. از زندگی او اطّلاعات چندانی در دست نیست، و از اشعارش تنها ابیات اندکی بر جای مانده است.

محمد عبده کاتب بیتی از سروده‌های خسروانی را در فطعه‌ای تضمین کرده‌است:

به یاد جوانی کنون مویه دارم بر این بیت بوطاهر خسروانی
«جوانی به بیهودگی یاد دارم دریغا جوانی، دریغا جوانی»​

سوزنی نیز چنین از او نام می‌برد:

بیچاره سوزنی که به سودای غازی‌ای شد همچو خسروانی خسران‌زده تنش
چون خسروانی از غم...​

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.

 

[ASaLi_Nh8ay]

ابوطیّب محمد بن حاتم مُصعَبی

شناخته‌شده به ابوطیب مُصعَبی ادیب، سیاست‌مدار و شاعر ایرانی بود.

وی روزگاری صاحب دیوان رسائل نصر بن احمد سامانی (۳۰۱-۳۳۱ (هجری)) بود که شاید پس از عزل ابوالفضل محمد بلعمی نیز مدتی وزارت داشت و به گفته ثعالبی به امر نصر بن احمد کشته شد. ابوطیب از شاعران توانایی بود که به دو زبان فارسی و عربی شعر می‌سرودند.

عوفی در لباب‌الالباب رودکی را ستاینده او می‌داند و دو بیت از قصیدهای را که رودکی در مدح او گفته آورده‌است:

مرا جود او تازه دارد همی مگر جودش ابر است و من کشتزار
مگر یکسو افکن که خود همچنین بیندیش و دیده و خرد برگمار​

...

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.

 

[ASaLi_Nh8ay]

ابوالعلاء شوشتری

یا بوالعلاء شُشتری شاعر ایرانی پارسی‌گوی (بی‌دیوان) سده ۴ هجری است. او در زمان سامانیان می‌زیست.

زندگی
او در سدهٔ چهارم هجری زندگی می‌کرده است. اما اطلاعات زیادی از زندگی او در دسترس نیست. ممکن است به دلیل لقبش از اهالی شوشتر باشد، زیرا ضبط «شوشتری» با املای «ششتری» در گذشته رایج بوده است. همچنین اشعار فنی و مصنوع نیز سروده و در هزل پیشگام کسایی بود. ضمناً گمان می‌رود منظور از ابوالعلا در یکی از ابیات منوچهری همین ابوالعلاء ششتری باشد، زیرا او را در ردیف شعرای فارسی‌زبان آورده است:

ضمناً در سال اول مجله شرق مقاله‌ای مربوط به او نوشته شد.

بوالعلا و بوالعباس و بوسلیک و بوالمثل...​

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.

 

[ASaLi_Nh8ay]

ابوالمؤید بلخی

شاعر و نویسندهٔ ایرانی‌تبار سدهٔ ۴ ق در بلخ و دوران سامانیان است. اثر اصلی او شاهنامه بزرگ مؤیدی است (به نثر) که شاهنامهٔ بزرگ، شاهنامهٔ مؤیدی و شاهنامهٔ بوالمؤید نیز خوانده می‌شود. تقریباً تمام آثار وی از میان رفته‌است و اطلاع چندانی پیرامون زندگی وی در دست نیست. تاریخ سیستان اثری به نام کتاب گرشاسپ (گرشاسپنامه) از وی نام می‌برد که احتمالاً جزئی از شاهنامهٔ او بوده‌است.همچنین است اخبار نریمان.

وی نخستین کسی است که داستان یوسف و زلیخا را به نظم کشید. اگرچه از اشعار این منظومهٔ او چیزی باقی نمانده، در مقدمه آن چنین آمده‌است:

دو شاعر که این قصه را گفته‌اند به هر جای معروف و...​

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.

 

[ASaLi_Nh8ay]

کمال‌الدین ابوالفتح بُندارِ رازی

(درگذشتهٔ ۴۰۱ هجری قمری) شاعر ایرانی نیمه دوم سده چهارم هجری و معاصر آل بویه است. نامش هم به ضم بای عربی و هم به کسر پا فارسی هر دو دیده شده‌است. در پاره‌ای منابع چون تذکرهٔ دولت‌شاه و هفت‌اقلیم «پندار»، و در مجمل فصیحی و برخی منابع دیگر «بندار» آمده‌است، به صورت‌اخیر بزرگان دیگری نیز موسومند، مانند بندار بن احمد بن عبد اللّه رازی بزاز، و بندار اصفهانی و بندار لره و غیر اینها.

از چگونگی احوال بندار آگاهی چندانی در دست نیست. دولتشاه سمرقندی در ذکر بندار رازی نوشته «... به سه زبان سخنوری می‌کند:عربی، فارسی و دیلمی، و از کوهستان ری است...» و از شعرا، مجلسیان و مخصوصان دربار مجدالدوله دیلمی بود و صاحب عباد در تربیت...

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.

 

[ASaLi_Nh8ay]

ابوبکر محمد بن علی خسروی سرخسی

شاعر و فیلسوف ایرانی و از مشاهیر قرن چهارم هجری قمری و از بزرگ‌ترین فقیهان مسلمان ماوراءالنهر بوده‌است. در بخارا تحصیل کرده و در اوزکند به دربار قراخانیان پیوسته بود و به سبب فتوایی که بر خلاف میل خاقان حسن داد به زندان افتاد.

وی به دو زبان فارسی و عربی شعر می‌سرود و در تاریخ یمنی نام وی را رودکی قرین نامیده‌اند. ابوبکر محمد میان سال‌های ۴۹۰–۴۸۳ هجری قمری بدرود حیات گفته‌است.

وی به علوم اوائل (دانش‌های یونان باستان) آگاهی گسترده‌ای داشته و شعرش آمیزه‌ای از اندیشه‌های فلسفی و خیال‌های شاعرانه است. او مدح‌کننده شمس‌المعالی قابوس (کشته‌شده به سال ۴۰۳)، صاحب بن عباد (مرگ ۳۸۵) و امیر...

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.