آموزشی سازه از کجا وارد ادبیات معماری شد؟

[Rigina]

واژه ی سازه امروز برای معمارها و دانشجویان معماری واژه ی آشنایی است. اما تابه حال فکر کرده اید این کلمه از کجا آمده است؟ خیلی بعید است بتوانیم این واژه را در یک متن یا شعر فارسی قدیمی پیدا کنیم. دلیلش هم ساده است. کلمه ی سازه از آن کلمه های مصوب فرهنگستان است که حالا خیلی شایع شده؛ یعنی کمتر از صد سال پیش، برای این که گرفتار کلمه ی بیگانه ی «استراکچِر» نشویم، واژه ی سازه را به جایش گذاشته اند. شاید برای همین کمبود واژه بوده که آقای پیرنیا کلمه ی نیارش را اختراع کرده بود. اما مگر قبل از این که کلمه ی سازه وجود داشته باشد، ساختمان ها نمی توانستند روی پایشان بایستند؟ اصلا چه اصراری بود این کلمه درست شود و حالا هر سال چندین کتاب و مقاله و پایان نامه حاوی این عنوان برای معمارها یا توسط آ ن ها...

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.

 

[Rigina]

اما معمارها هم مثل هر متخصص حرفه ای، همیشه دوست داشته اند واژه هایی ویژه و مخصوص به خود دست و پا کنند؛ جوری که بقیه ی آدم ها از آ ن ها سردرنیاورند. آن ها خیلی وقت ها این واژه ها را از رشته های دیگر قرض می گیرند؛ شاید اصطلاحاتی از قبیل معماری پرش کیهانی یا دیکانستراکشن هم همین طوری مُد شده باشند. خصوصا وقتی رشته ای با پیشرفت ها و دستاوردهایش جلب توجه می کند، بستر مناسبی برای عاریت گرفتن واژه ها شکل می گیرد. قرن هجدهم، این دور دست طبیعی دانان و زیست شناس ها افتاده بود.

طبیعی دانان قرن هجدهم یکسره مشغول مشاهده، ترسیم و مقایسه ی گیاهان و جانوران بودند و مهم ترین کار آن ها دسته بندی جانداران بود. در روش اولیه ی آن ها که ابداعِ آقای لینه بود، موجودات بر اساس چهار ارزش ظاهری (تعداد، فُرم،...

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.

 

[Rigina]

برای این که متوجه این استعاره شویم کافی است طرحواره های معماران و طبیعی دانان قرن هجده و نوزده را کنار هم بگذاریم. مثلا طرحواره های ویوله لودوک از یک کلیسای گوتیک، به طرز عجیبی شبیه طرحواره‌ّای ژُرژ کوویه از اسکلت یک کرگدن هستند. هر دوی آن ها اجزایی را نشان می دهند که با روابط عملکردی خود در قالب چیزی مثل اسکلت، از بدن یک موجود زنده یا اثر معماری حمایت می کنند و با این که ممکن است خودشان دیده نشوند، تعیین کننده ی صورت و ظاهر بیرونی هستند.

لودوک از اولین کسانی بود که به شکل گیری مفهوم سازه در معماری کمک کرد. او در خطابه های معماری خود می نویسد: «محال است بشود فُرم معماری قرن سیزده را از سازه اش جدا کرد؛ درست مثل حیوانات و گیاهان...». رفته رفته با پیشرفت مهندسی و علم مصالح، خصوصا در...

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.