درباره رفراندوم: مردم آگاهی یا مردم انگیزی؟

Hope · 27/4/23

درباره رفراندوم: مردم آگاهی یا مردم انگیزی؟

کم و کیف رفراندوم عمومی، عاملان، شرایط و تبعات بلند مدت آن، ساختار حقوقی، بازخوانی و بررسی نمونه‌هایش در دیگر کشورها و همچنین اهداف و نیت مطرح کنندگان این موضوع، در نشست موسسه انقلاب اسلامی به گفتگو گذاشته شد.
به گزارش خبرنگار سیاسی خبرگزاری تسنیم، فرمایشات رهبر انقلاب پیرامون موضوع همه‌پرسی و رفراندوم عمومی که در دیدار جمعی از دانشجویان دانشگاه‌های کشور با ایشان و در پاسخ به سوال یکی از آنان مطرح شد، توسط جریان معارض تقطیع شده و این تصور را ایجاد کرد که جمهوری اسلامی ایران قصد اجتناب از رفراندوم را دارد. این در حالی است که در جریانات چندماه گذشته کلیدواژه «تغییرات اساسی» بدون ساختار و یا با ساختارهای معارض از سوی گروه‌های...

Hope · 27/4/23

او در ارایه توضیحات بیشتر در این رابطه گفت: نوع اول فقط زمانی معنا پیدا می‌کند که نظام مستقری وجود نداشته باشد یا نظام موجود ملتهب باشد. همچون زمانی که جمهوری اسلامی ایران سر کار آمد، نظام پیشین ساقط شده بود و نظامی بر سرکار نبود. تا پیش از جمهوری اسلامی ایران هیچ نظامی برای سر کار آمدنش همه‌پرسی برگزار نکرده بود. حتی انقلاب‌های مطرح دنیا مثل فرانسه و یا خود آمریکا هم نوع نظام خود را به رای نگذاشته‌اند بلکه فقط قانون اساسی خود را در معرض رفراندوم قرار داده‌اند.
مرندی در این مورد توضیح داد که درواقع خط قرمز همه نظام‌های سیاسی نفی اصل وجود خود است. به رفراندوم گذاشتن نظام مستقر به معنای نفی خود خواهد بود و هیچ نظامی نفی خود را به رسمیت نمی‌شناسد و اجازه فعالیت در این زمینه را نمی‌دهد.

در...

Hope · 27/4/23

غمامی در ادامه به انواع همه پرسی موجود در دنیا و در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران اشاره کرده و گفت: اولین نمونه همه‌پرسی اساسی یا همه‌پرسی قانون اصلاح قانون اساسی است که موضوع اصل 177 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران هم هست. نتیجه این نوع همه‌پرسی در همه نظام‌های سیاسی اجباری و پذیرش آن الزامی است. در بسیاری از کشورها بخصوص آن دسته که تابع نظام حقوقی انگلیس هستند و قانون اساسی ندارند اصلا این نوع همه‌پرسی وجود ندارند و چیزی را برای اصلاح در معرض رای مردم قرار نمی‌دهند. در اینجا باید توجه داشت که دو بحث همه‌پرسی و انتخابات خلط نشود. همه‌پرسی موضوع محور است و انتخابات فردمحور است.

عضو هیأت علمی دانشگاه امام صادق(ع) دومین نوع همه پرسی را همه‌پرسی ابتکار قانون اساسی دانست که در اصل 59...

Hope · 27/4/23

نمونه آن اخیرا در انگلستان اتفاق افتاد که دو سال بعد از اینکه تصمیم گرفته بود و مهندسی رسانه‌ای هم در طول دو سال برای همراهی مردم انجام داده بود بعد آن موضوع را در معرض نظرخواهی مردمی قرار داد. این را هم باید مد نظر گرفت که دو مدل دیگر را انگلستان ندارد.

استاد دانشگاه امام صادق (ع) به این موضوع نیز پرداخت که بسامد همه‌پرسی و میزان مراجعه نظام‌های سیاسی به همه‌پرسی چقدر است و گفت: آمریکا از زمان تشکیل خود هیچ تجربه همه‌پرسی ندارد. برخی کشورها مثل انگلستان و فرانسه هم در بازه زمانی 2000 تا 2010 همه‌پرسی مشورتی داشته‌اند. در کشورهایی مثل سوئد نیز تجربه‌های همه‌پرسی از نوع مشورتی است. پس اینگونه نیست که کشورهای مدعی دموکراسی الزاما سراغ همه‌پرسی رفته باشند.

غمامی در بخش دیگر صحبت‌هایش به...

Hope · 27/4/23

وی ادامه داد: تنها کشوری که سر موضوعات بی‌اهمیت حتی در حد شرایط گاوبازی همه‌پرسی برگزار می‌کند، سوئیس است چون اولا جمعیت چندانی ندارد ثانیا از نظر دموکراسی شرایط خاصی دارد.

غمامی با بیان اینکه خود بسیار مهم بودن هم نهایتا به دو مدل ایجابی و سلبی در همه‌پرسی ختم می‌شود، تاکید کرد: اینکه چه کسی می‌تواند همه‌پرسی برگزار کند در نظام‌های حقوقی دنیا به دو تا سه مرجع اشاره شده است. در نظام حقوقی ما پارلمان است. یعنی حتما باید دو سوم نمایندگان به اجماعی در مورد موضوع خاصی برسند تا آن موضوع به همه‌پرسی گذاشته شود. در برخی کشورها مثل فرانسه رئیس جمهور هم می‌تواند، مرجع برگزار کننده باشد. البته در ماده 36 قانون همه‌پرسی ما نیز آمده که هم تعداد مشخصی از نمایندگان و هم شخص رئیس جمهور می‌توانند طرح و...

Hope · 27/4/23

مهدی جمشیدی، هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی دیگر کارشناس حاضر در این نشست بود که به پاسخ به این بحث پرداخت که طبق ادعای معاندین، جمهوری اسلامی جایی که افکار عمومی به نفع خواست و بقای حاکمیت است نظر مردم را، مشروع و مسموع می‌داند و تحلیل مردم را درست می‌داند اما جایی که تلقی بر این است که نظر مردم مخالفتی با اصول و رویه حاکمیت دارد مسأله عدم قدرت تحلیل مردم و اثر تبلیغات بر نظر مردم را مطرح می‌کند.

جمشیدی در پاسخ به این اشکال و شبهه گفت: همه‌پرسی ملاک صحت یا مرض نظام‌های سیاسی نیست. یعنی نباید تصور کرد که اگر در یک نظام سیاسی همه‌پرسی صورت نگرفت ضرورتا ناصواب و نارواست. خیر؛ تنوعات ساختاری وجود دارد اما به ما اینگونه القا شده است که حتما باید به صورت دوره‌ای همه‌پرسی باشد. اصلا...

Hope · 27/4/23

وی در پاسخ به این سوال که اگر مردم یک نظام سیاسی را نخواهند چه اتفاقی می‌افتد به لفظ «تغلب» رهبری در مورد وقایع 88 بدین معنا که حکومت دینی مبتنی بر زور نیست، اشاره کرد و افزود: آقای مصباح هم گفتند اگر مردم نخواهند همان اتفاقی که در مورد امیرالمومنین(ع) افتاد درباره‌ی جمهوری اسلامی ایران هم خواهد افتاد و با زور نخواهد ماند. اما سوال این جاست که مبتنی بر چه شواهدی می‌گویید که مردم جمهوری اسلامی ایران را نمی‌خواهند.

جمشیدی تاکید کرد: آقای زیبا کلام همین سوال را از آقای هاشمی در کتاب هاشمی بدون روتوش پرسیده است و آقای هاشمی این پاسخ را داده‌اند که بخشی از این اعتراضات طبیعی است و هر نظام سیاسی تا 20 درصد از این اعتراضات دارد و هیچ چیز غیرطبیعی هم وجود ندارد. بخشی از جامعه هم که اصلا...

Hope · 27/4/23

جمشیدی در بیان یک پرسش دیگر بر این مسأله تأکید کرد که چرا یک بار جمهوری اسلامی ایران برای فصل‌الخطاب همه‌پرسی برگزار نمی‌کند؟ و در پاسخ به آن گفت: چون اصلا این مسأله نقطه پایانی نخواهد داشت. چون در مورد هر موضوعی در هر زمانی که همه‌پرسی برگزار شود به فراخور موضوعات و زمان‌های دیگر هم باید برگزار شود و عملا در یک چرخه بی‌پایان از همه‌پرسی‌ها گرفتار خواهیم شد. یعنی ذاتا خصوصیت فصل‌الخطابی ندارد و ذاتا پایان نمی‌پذیرد. لذا رهبری هوشمندانه وارد این قصه نشدند کما اینکه سال 88 وارد نشدند و گفتند فقط همین شورای نگهبان، خواستید بیایید، نخواستید نیایید.
وی افزود: «امکان تحلیل» که رهبری مطرح کردند نیز اتفاقا تعبیر حکیمانه و مودبانه‌ای بود. وقتی می‌گویند امکان وجود ندارد یعنی توقع درخواست کننده...

درباره رفراندوم: مردم آگاهی یا مردم انگیزی؟

گزینه‌های بیشتر

Hope