مطالب فلسفی فلسفه تعلیم و تربیت

[HAKIMEH.MZ]

برای روشن شدن مقصود از « فلسفه ی تعلیم و تربیت اسلامی»، نخست باید معانی واژه های به کار رفته در این ترکیب را بررسی کنیم، و آن گاه با اشاره به تعریف های گوناگونی که برای اصطلاح « فلسفه ی تعلیم و تربیت» بیان شده است، منظور از آن را در این نوشتار مشخص سازیم.

۱- فلسفه
« فلسفه» در اصل واژه ای یونانی و به معنای « دوست داشتن دانش» است. فیثاغورس ( حدود ۵۸۰-۴۹۷ ق.م) ظاهراً نخستین متفکری بود (۱) که در برابر کسانی که به گزاف خود را دانشمند ( سوفیست) می نامیدند، متواضعانه عنوان فیلسوف ( دوستدار دانش) را برای خود برگزید (۲). این واژه به تدریج به مجموعه ای از دانش ها، که گروهی از اندیشمندان یونانی مانند سقراط، افلاطون (۴۲۸-۳۴۷ ق.م) و ارسطو (۳۸۵-۳۲۲ ق.م) به...​

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.

 

[HAKIMEH.MZ]

۲- تعلیم
« تعلیم» واژه ای است عربی از ماده ی علم که به معنای آموزش و یاد دادن است: چنان که « تعلم» نیز به معنای یاد گرفتن است. در معنای این واژه مفهوم « تکرار کردن» و « تدریجی بودن» نیز نهفته است؛ چنان که راغب اصفهانی ( متوفای حدود ۴۲۵ ق) با مقایسه ی میان دو واژه ی « تعلیم» و « اعلام» می گوید:
« اَعلَمتُهُ» و « عَلَّمتُهُ» در اصل به یک معنا هستند؛ جز آن که اعلام به خبر دادن سریع اختصاص یافته و تعلیم مختص آگاهی دادنی است که همراه با تکرار باشد؛ تا در جان فراگیرنده ( متعلم) مؤثر افتد. (۱۸)
متعلق واژه ی تعلیم می تواند امور پسندیده یا ناپسند باشد. همچنین کاربرد این واژه منحصر به آموزش از راه های عادی نیست. نکته ی آخر این که این تعبیر درباره ی آموزش...​

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.

 

[HAKIMEH.MZ]

۴- اسلام
پیش از آنکه به معرفی اجمالی دین اسلام بپردازیم، شایسته است به تعریفی از دین اشاره کنیم. تاکنون تعاریف بسیار متنوعی از دین ارائه شده است که خود در دسته هایی گوناگون جای می گیرند. برای مثال، برخی از تعاریف به کارکرد دین می پردازند و برخی دیگر از آنها چیستی دین را می کاوند، همچنین براساس برخی از تعاریف، دین یک امر شخصی است و در حوزه هایی خاص به رابطه ی انسان با خدا محدود می گردد؛ در حالی که بر پایه ی برخی دیگر از این تعاریف، دین دستورالعملی است جامع که همه ی مسائل دنیوی و اخروی را در برمی گیرد، به هرحال، به نظر می رسد که می توان دین را مجموعه ای از اعتقادات، ارزش ها و احکامی دانست که بر محور اعتقاد به خدا شکل گرفته اند. یکی از اندیشمندان...​

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.

 

[HAKIMEH.MZ]

۶- تعلیم و تربیت اسلامی
برای روشن شدن مقصود از تعلیم و تربیت اسلامی، شایسته است - به صورتی هرچند گذرا - اصطلاح کلی تر « علم دینی» را از نظر بگذرانیم. از چند دهه ی پیش تاکنون، در جهان اسلام زمزمه هایی درباره ی دینی یا اسلامی کردن علوم جدید به گوش می رسد. (۳۹) از سوی دیگر، اندیشمندان مسلمان از دیرباز علوم را به دو دسته ی دینی و غیردینی تقسیم می کرده اند. در این باره گاه به سخنی استناد می شود که برخی از منابع آن را به پیامبر اکرم (ص) نسبت داده اند. (۴۰) اکنون باید دید که مقصود از علم دینی چیست. واقعیت آن است که همه ی کسانی که این تعبیر یا تعبیرهای مشابه را به کار برده اند، معنای واحدی را در ذهن نداشته اند. مهمترین این معانی را می توان چنین...​

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.