اختلال اسکیزوفرنی

[ش.م.ی.م فرهادی]

ﺍﺳﮑﻴﺰﻭﻓﺮﻧﻲ ﺑﻴﻤﺎﺭﺋﻲ ﺭﻭﺍﻥ ﭘﺮﯾﺸﺎﻧﻪ( ﭘﺴﻴﮑﻮﺗﻴﮏ) ﺑﺎ ﻋﻠﺖ ﻧﺎﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻭ ﺗﻈﺎﻫﺮﺍﺕ ﻣﺘﻔﺎﻭﺕ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎ ﻋﻼﻳﻢ ﻣﺜﺒﺖ ﻭ ﻣﻨﻔﻲ (ﻧﻘﺺ ـ deficit) ﻣﺸﺨﺺ ﻣﻲ‌ﮔﺮﺩﺩ. ﺍﮔﺮﭼﻪ ﺍﺳﮑﻴﺰﻭﻓﺮﻧﻲ ﻳﮏ ﺍﺧﺘﻼﻝ ﺷﻨﺎﺧﺘﻲ ﻧﻴﺴﺖ، ﻭﻟﻲ ﺍﻏﻠﺐ ﺑﺎﻋﺚ ﻧﻘﺺ‌ﻫﺎﻱ ﺷﻨﺎﺧﺘﻲ ﻣﻲ‌ﺷﻮﺩ. ﻋﻼﻳﻢ ﺍﺳﮑﻴﺰﻭﻓﺮﻧﻲ ﺑﻪ ﺷﮑﻞ ﺳﻮﺋﻲ ﺑﺮ ﺗﻔﮑﺮ، ﺍﺣﺴﺎﺱ، ﺭﻓﺘﺎﺭ ﻭ ﻋﻤﻠﮑﺮﺩ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻭ ﺷﻐﻠﻲ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻣﻲ‌ﮔﺬﺍﺭﺩ.

 

[ش.م.ی.م فرهادی]

ﺍﻳﻦ ﺑﻴﻤﺎﺭﻱ ﻣﻌﻤﻮﻻً ﻣﺰﻣﻦ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺩﻭﺭﻩ‌ﺍﻱ ﺭﺍ ﮐﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﻳﮏ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﭘﻴﺶ‌ﺩﺭﺁﻣﺪ (prodromal)، ﻳﮏ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﻓﻌﺎﻝ ﻭ ﻳﮏ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺑﺎﻗﻲ ﻣﺎﻧﺪﻩ ﺍﺳﺖ، ﺩﺭﺑﺮﻣﻲ‌ﮔﻴﺮﺩ. ﻣﺮﺍﺣﻞ ﭘﻴﺶ‌ﺩﺭﺁﻣﺪ ﻭ ﺑﺎﻗﻲ‌ﻣﺎﻧﺪﻩ ﺑﺎ ﺷﮑﻞ‌ﻫﺎﻱ ﺿﻌﻴﻒ‌ﺷﺪﻩ ﻋﻼﻳﻢ ﻓﻌﺎﻝ ﻣﺜﻞ ﻋﻘﺎﻳﺪ ﻋﺠﻴﺐ ﻭ ﺗﻔﮑﺮ ﺳﺤﺮﺁﻣﻴﺰ ﻭ ﻧﻴﺰ ﻧﻘﺺ ﺩﺭ ﻣﺮﺍﻗﺒﺖ ﺍﺯ ﺧﻮﺩ ﻭ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ‌ﻫﺎﻱ ﺑﻴﻦ‌ﻓﺮﺩﻱ ﻣﺸﺨﺺ ﻣﻲ‌ﺷﻮﺩ.

 

[ش.م.ی.م فرهادی]

ﺍﺳﮑﻴﺰﻭﻓﺮﻧﻲ ﺑﻪ‌ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻳﮏ ﺍﺧﺘﻼﻝ ﻣﻐﺰﻱ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ، ﮐﻪ ﺑﺎ ﺍﺧﺘﻼﻝ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ ﻭ ﻋﻤﻠﮑﺮﺩﻱ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﻭ ﺩﺭ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ ﺗﺼﻮﻳﺮﺑﺮﺩﺍﺭﻱ ﻋﺼﺒﻲ ﻗﺎﺑﻞ ﺭﺅﻳﺖ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺟﺰﺀ ﮊﻧﺘﻴﮏ ﺁﻥ ﻫﻢ ﺩﺭ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ ﺩﻭﻗﻠﻮﻫﺎ ﻣﺸﺎﻫﺪﻩ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ.

 

[ش.م.ی.م فرهادی]

ﺗﺎﺭﻳﺨﭽﻪ
ﺍﺳﮑﻴﺰﻭﻓﺮﻧﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﻭﻟﻴﻦ ﺑﺎﺭ ﺑﻪ ﺷﮑﻞ ﺭﺳﻤﻲ ﺗﻮﺳﻂ ﺭﻭﺍﻧﭙﺰﺷﮑﻲ ﺑﻠﮋﻳﮑﻲ ﺑﻪ‌ﻧﺎﻡ ﺑﻨﺪﻳﮑﺖ ﻣﻮﺭﻝ (Bendict Morel) ﺷﺮﺡ ﺩﺍﺩﻩ ﺷﺪ ﮐﻪ ﺍﻳﻦ ﺑﻴﻤﺎﺭﻱ ﺭﺍ ﺟﻨﻮﻥ ﺯﻭﺩﺭﺱ demence precoce ﻧﺎﻣﻴﺪ.
ﺍﻣﻴﻞ‌ﮐﺮﭘﻠﻴﻦ (Emil Kraepelin) ﮐﻪ ﻳﮏ ﺭﻭﺍﻧﭙﺰﺷﮏ ﺁﻟﻤﺎﻧﻲ ﺑﻮﺩ، ﺍﺻﻄﻼﺡ ﺟﻨﻮﻥ ﺟﻮﺍﻧﯽ dementia praecox ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻱ ﮔﺮﻭﻫﻲ ﺍﺯ ﺑﻴﻤﺎﺭﻱ‌ﻫﺎﺋﻲ ﺑﻪ‌ﮐﺎﺭ ﺑﺮﺩ ﮐﻪ ﺩﺭ ﻧﻮﺟﻮﺍﻧﻲ ﺷﺮﻭﻉ ﻭ ﺑﻪ ﺯﻭﺍﻝ ﻋﻘﻞ ﺧﺘﻢ ﻣﻲ‌ﮔﺮﺩﺩ.

 

[ش.م.ی.م فرهادی]

ﯾﻮﮔﻦ ﺑﻠﻮﻳﻠﺮ (Eugen Bleuler) ﺭﻭﺍﻧﭙﺰﺷﮏ ﺳﻮﺋﻴﺴﻲ ﺍﺻﻄﻼﺡ ﺍﺳﮑﻴﺰﻭﻓﺮﻧﻲ ﺭﺍ ﻣﻌﺮﻓﻲ ﮐﺮﺩ. ﻫﻴﭻ ﻋﻼﻣﺖ ﻳﺎ ﻧﺸﺎﻧﻪ‌ﺍﻱ ﭘﺎﻧﻮﮔﻨﻮﻣﻴﮏ ﺑﻴﻤﺎﺭﻱ ﻧﻴﺴﺖ، ﺑﻠﮑﻪ ﮔﺮﻭﻫﻲ ﺍﺯ ﻳﺎﻓﺘﻪ‌ﻫﺎﻱ ﻣﺸﺨﺺ ﻧﺸﺎﻥ‌ﺩﻫﻨﺪﻩ ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻣﻲ‌ﺑﺎﺷﺪ. ﺍﺳﮑﯿﺰﻭﻓﺮﻧﯽ ﯾﮏ ﺑﯿﻤﺎﺭﯼ ﻣﺰﻣﻦ، ﺣﺎﺩ ﻭ ﻧﺎﺗﻮﺍﻥ‌ﺳﺎﺯ ﺍﺳﺖ. ﺩﺭ ﺣﺪﻭﺩ ﯾﮏ ﺩﺭﺻﺪ ﺟﻤﻌﯿﺖ ﺩﺭ ﻃﻮﻝ ﺣﯿﺎﺗﺸﺎﻥ ﺩﭼﺎﺭ ﺍﯾﻦ ﺑﯿﻤﺎﺭﯼ ﻣﯽ‌ﺷﻮﻧﺪ.

 

[ش.م.ی.م فرهادی]

ﻋﻼﺋﻢ ﻭ ﻧﺸﺎﻧﻪ‌ﻫﺎﯼ ﺍﻭﻟﯿﻪ
- ﻣﻌﻴﺎﺭﻫﺎﻱ ﺗﺸﺨﻴﺼﻲ DSM-IV-TR ﺑﺮﺍﻱ ﺍﺳﮑﻴﺰﻭﻓﺮﻧﻲ :
ﺍﻟﻒ ـ ﻋﻼﻳﻢ ﻣﺸﺨﺼﻪ: ﺩﻭ ﻋﻼﻣﺖ (ﻳﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ) ﺍﺯ ﻋﻼﻳﻢ ﺯﻳﺮ ﮐﻪ ﻫﺮ ﻳﮏ ﺑﺮﺍﻱ ﺑﺨﺶ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻬﻲ ﺍﺯ ﺯﻣﺎﻥ ﺩﺭ ﻳﮏ ﺩﻭﺭﻩ ﻳﮏ ﻣﺎﻫﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ. (ﺩﺭ ﺻﻮﺭﺕ ﺩﺭﻣﺎﻥ ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ‌ﺁﻣﻴﺰ، ﮐﻢ‌ﺗﺮ ﺍﺯ ﻳﮏ ﻣﺎﻩ)

 

[ش.م.ی.م فرهادی]

1. ﻫﺬﻳﺎﻥ
2. ﺗﻮﻫﻢ (ﻣﺜﻞ ﺗﻮﻫﻤﺎﺕ ﺑﻴﻨﺎﺋﻲ، ﺑﻮﻳﺎﺋﻲ، ﻻﻣﺴﻪ ﻭ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﻫﻤﻪ، ﺷﻨﻮﺍﺋﻲ).
3. ﮔﻔﺘﺎﺭ ﺩﺭﻫﻢ‌ﺭﻳﺨﺘﻪ (ﻣﺜﻞ ﺍﺯ ﺧﻂ ﺧﺎﺭﺝ ﺷﺪﻥ ﻭ ﮔﺴﻴﺨﺘﮕﻲ)
4. ﺭﻓﺘﺎﺭ ﻭﺍﺿﺤﺎً ﺩﺭ ﻫﻢ ﺭﻳﺨﺘﻪ ﻳﺎ ﮐﺎﺗﺎﺗﻮﻧﻴﮏ
5. ﻋﻼﻳﻢ ﻣﻨﻔﻲ ﻣﺜﻞ ﻋﺎﻃﻔﻪ ﺳﻄﺤﻲ، ﻧﺎﮔﻮﺋﻲ، ﺑﻲ‌ﺍﺭﺍﺩﮔﻲ ﻋﻮﺍﺭﺽ “ﻣﻨﻔﻲ” ﺷﺎﻣﻞ ﺍﻳﻨﻬﺎﺳﺖ:

 

[ش.م.ی.م فرهادی]

ﺍﺣﺴﺎﺱ ﺑﻲ ﺗﻔﺎﻭﺗﻲ ﻳﺎ ﺑﻲ ﺍﺣﺴﺎﺳﻲ
ﻧﺎﺗﻮﺍﻧﻲ ﺩﺭ ﺗﻤﺮﮐﺰ ﮐﺮﺩﻥ ﻭ ﻓﮑﺮ ﮐﺮﺩن
ﻧﻴﺎﺯ ﺩﺍﺷﺘﻦ ﺑﻪ ﺣﻔﺎﻇﺖ
ﺗﻮﺟﻪ: ﺍﮔﺮ ﻫﺬﻳﺎﻥ ﻋﺠﯿﺐ ﻭ ﻏﺮﻳﺐ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻳﺎ ﺗﻮﻫﻢ ﺑﻪ‌ﺻﻮﺭﺕ ﺻﺪﺍﺋﻲ ﮐﻪ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺭﻓﺘﺎﺭ ﻳﺎ ﺍﻓﮑﺎﺭ ﺑﻴﻤﺎﺭ ﻧﻈﺮ ﻣﻲ‌ﺩﻫﻨﺪ، ﻳﺎ ﺩﻭ ﻳﺎ ﭼﻨﺪ ﺻﺪﺍ ﮐﻪ ﺑﺎ ﻫﻢ ﺻﺤﺒﺖ ﻣﻲ‌ﮐﻨﻨﺪ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ، ﺗﻨﻬﺎ ﻳﮏ ﻣﻌﻴﺎﺭ ﮐﺎﻓﻲ ﺍﺳﺖ.