بین الملل تفاوت حقوق بین الملل و حقوق داخلی

[YASAMAN.RAZIYAN]

چکیده:

ما در این مقاله به بررسی رابطه میان حقوق بینالملل و داخلی پرداختهایم و از دو دیدگاه نظری و عملی به این موضوع پرداختهایم و دلائل و مناقشات را ذکر کردهایم و در نهایت نظام حقوقی ایران را بررسی کردهایم.
واژگان کلیدی: حقوق بین الملل، حقوق داخلی، یگانگی، دوگانگی، نظام حقوقی
پیشگفتار:

مطالعه در اثرهای حقوقی علمای گذشته نشان میدهد که بررسی مناسبات بین حقوق بینالملل و حقوق داخلی همیشه بوده است. از زمان اولیه که به صورت بسیط بوده و تا به امروز هر روزه دامنه آن گستردهتر شده است و اختلافات از جنبههای گوناگون پیدا شده است.
مقدمه

بحث دربارۀ رابطه حقوق بینالملل و حقوق داخلی در تألیفات مربوط به حقوق بینالملل، سابقۀ زیادی دارد، اما آنچه تحت این عنوان مورد بحث حقوقدانان قرار گرفته است در طول...

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.

 

[YASAMAN.RAZIYAN]

در گذشته تا ابتدای قرن بیستم رابطۀ حقوق بینالملل و حقوق داخلی از نظر سطحی و بسیط مورد مطالعه قرار میگرفت و نویسندگان آن زمان، بحث در روابط حقوق بینالملل یا سائر علوم از جمله اخلاق و سیاست و علم الاجتماع و غیره به روابط آن با حقوق داخلی هم اشاره نموده و به ذکر وجوه تشابه و اختلاف این دو رشته اکتفا میکردند بدون آنکه بر سر این مطلب اختلاف نظر اساسی، بین آنان وجود داشته باشد. نخستین بار که مسألۀ رابطۀ حقوق بین‌الملل و حقوق داخلی به طرز جدید و بی سابقه و به عبارت دیگر از نظر فلسفی مطرح گردید در پایان قرن نوزدهم بود که یک نویسندۀ حقوقی آلمانی به نام تریپل (Heinrich triepel) حقوق بین الملل و حقوق داخلی را در ساختمان حقوقی مجزا و مشخص فرض کرد و روابط آن‌ها را از نظر اساس و موضوع و منبع مقایسه...

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.

 

[YASAMAN.RAZIYAN]

بند اول: دیدگاه نظری

در اینجا منظور از دیدگاه نظری، نظریات دانشمندان حقوق بینالملل است مطالعۀ آن نظریات نشان می‌دهد که موضوع مناسبات میان حقوق بینالملل و حقوق داخلی، وابستگی تام و کامل به مسألۀ مبانی حقوق بین الملل دارد طرفداران مکتب ارادهگرائی با توجه به اصل حاکمیت ملی و اصل آزاذی ارادۀ کشورها برای ایجاد قواعد حقوق بینالملل، حقوق بینالملل و حقوق داخلی را دو نظام یا دو سیستم حقوقی مجزا و مستقل میدانند که هر یک دارای ماهیت و قلمرو خاصی است این نظریه را دوگانگی یا ثنویت حقوقی (DUALISM) مینامند طرفداران این نظریه از جمله تریپل آننریلوتی و اپنهایم و... هستند. در مقابل طرفداران مکتب عینیگرائی از جمله لوفور، کلسن و... حقوق بینالملل و حقوق داخلی را غیر قابل تفکیک دانسته معتقد به اصل وحدت نظام...

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.

 

[YASAMAN.RAZIYAN]

گفتار اول: دیدگاه دوگانگی(Dualism)

نخستین کسی که بحث دوگانگی حقوق بینالملل و حقوق داخلی را پیش کشید هاینریش تریپل حقوقدان آلمانی و استاد دانشگاه برلین بود وی در کتابی بنام حقوق بینالملل و حقوق داخلی که در سال 1899 میلادی منشر ساخت رابطۀ بین این دو رشته حقوق را از نظر فلسفی و عملی مورد بررسی قرار داد. بعد از تریپل شخصی بنام دیونیزیو آنزیلوتی (D.Anzilotti) در سال 1905 میلادی کتابی را برای اثبات دوگانگی حقوق بینالملل و حقوق داخلی منتشر کرد البته راهی غیر از راهی که تریپل در پیش گرفته بود را انتخاب کرد و قدرت استدلال وی چنان بود که تا سال‌ها گفتههای او عقیدۀ رایج و بلا منازع بین حقوقدانان بود. از دیگر پیروان این مکتب میتوان اپنهایم، کارل اشتروپ، لیست، موناکو، مورلی، زیکاردی، بالادورپالیری،...

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.

 

[YASAMAN.RAZIYAN]

الف) تفاوت از حیث مبانی:

هر چند که مبنای حقوق به طور کلی اراده است اما نوع اراده در حقوق داخلی و حقوق بینالملل یکی نیست زیرا مبنای حقوق داخلی ارادۀ یک جانبۀ یک کشور است ولی مبنای حقوق بینالمللارادۀ چند کشور است.
انتقاد: در مبانی حقوق بینالمللو حقوق داخلی اختلافی نیست زیرا هر دو نظام مبتنی بر اراده و هر دو محصول زیست اجتماعی هستند، تنها تفاوت در بیان اراده است.(6)
ب) تفاوت از حیث منابع:

منابع حقوق داخل کشورها اولاً عرفی است که آن عرف در درون مرزهای ملی و در اثر رفتار افراد به وجود میآید و ثانیاً قوانین مدونی است که به وسیله قوۀ قانونگذاری ملی به تصویب میرسد و حال آنکه منبع حقوق بینالملل اولاً عرفی است که بین دولتها و در عرصۀ جهان شکل میگیرد و به بین افراد و در درون مرزهای ملی، ثانیاً...

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.

 

[YASAMAN.RAZIYAN]

انتقاد: اصولاً این دو نوع حقوق از دو منبع واقعاً مختلف سرچشمه نمیگیرند بلکه سرچشمه این دو رشته حقوق یکی است و آن هم ارادۀ خلاقه انسانها است زیرا عرف بینالمللی نیز مانند عرف داخلی در اثر رفتار و اعمال افراد انسانی به وجود میآید و الا دولتها که وجودهای اعتباری هستند و فقط در وعاء ذهن حضور دارند نمیتوانند عرفی را خلق کند و همچنین دولتها که فقط در عالم ذهن موجودند و نه در دنیای خارج چگونه میتوانند عهدنامه بینالمللی منعقد کنند و حقوق و تعهداتی را به وجود آورند پس عهدنامههای بینالمللی نیز به مانند قوانینی داخلی به وسیلۀ افراد انسانی طرح و تصویب میشود، ثانیاً هر چند در ظاهر منابع حقوق بینالمللی و حقوق داخلی با یکدیگر فرق دارند اما ریشۀ اولیه آن‌ها اصل واحدی است چرا که هر قاعدۀ حقوقی( چه در حقوق...

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.

 

[YASAMAN.RAZIYAN]

ج) تفاوت از حیث تابعان:

تابعان حقوق داخل افراد هستند و لذا رسالت این شعبه از حقوق تنظیم روابط بین افراد یک دولت یا تنظیم روابط افراد با دولت است اما تابعان حقوق بینالملل کشورها و سازمانهای بینالمللی است و لذا وظیفۀ حقوق مذکور تنظیم و تنسیق روابط دولتهاست نه افراد.
انتقاد: تابع هر دو نوع حقوق افراد هستند هر چند که در حقوق بینالملل معالواسطه است و در حقوق داخلی بلا واسطه است.(8)
د) تفاوت از حیث خصوصیت و ساختار حقوقی: حقوق داخلی نظامی است که به تدریج ایجاد شده و تحویل یافته و مورد قبول قرار گرفته است و دارای ساختار حقوقی کاملی است ولی حقوق بینالملل یک نظام حقوقی ابتدائی و تکامل نیافته است و بدون قوۀّ قانونگذاری مستقل و مؤثر است.
انتقاد: این تفاوت صرفاً یک تفاوت شکلی است نه ماهوی و این...

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.

 

[YASAMAN.RAZIYAN]

ه) تفاوت در ارزش قضائی:

در حقوق بینالملل هنوز دادگاهی نیست که اجباراً در بین دولت‌ها قضاوت کند و قواعد حقوق بینالملل را اعمال کند در صورتی که در داخل کشورها چنین دادگاهی وجود دارد.
و) تفاوت از حیث مطالب:

مطالب حقوق بینالملل مربوط به دول و سازمانهای بینالملل است و اکثر موضوعات آن کلی است ولی مطالب حقوق داخلی مربوط به افراد و اکثراً جزئی است.(9)
نتایج نظریۀ دوگانگی حقوقی:

1.نتایج هر یک از دو رشتۀ حقوقی در قلمرو دیگری اعتبار حقوقی ندارد: طبق این نتیجۀ فوق قواعدی که در یکی اعتبار حقوقی دارد و لازم الرعایه است در دیگری فاقد اعتبار حقوقی خواهد بود مثلاً یک قاعده حقوق بینالملل در داخل کشور تولید اجبار نمیکند و یا قانونی را که پارلمان دولتی تصویب میکند برای سائر دولت‌ها اجباری نیست.
2.بین...

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.

 

[YASAMAN.RAZIYAN]

نکته: در بین خود طرفداران نظام دو گانگی نیز اختلافاتی از جهات گوناگون وجود دارد مثلاً اختلاف بین تریپل و آنزیلوتی در مورد اساسی که برای هر یک از دو رشته قائل بودند وجود دارد که تریپل قائل به این است که مبنای حقوق بینالملل ارادۀ مشترک است ولی مبنای حقوق داخلی ارادۀ یک کشور است ولی آنزیلوتی به تمع از کلسن که مکتب اصالت قاعده را قبول دارد میگوید که حقوق بینالملل و حقوق داخلی هر کدام یک قاعدۀ جداگانه دارد که قاعدۀ حقوق بینالملل اصل وفای به عهد است و قاعدۀ حقوق داخلی اصل اطاعت از مقنن است.(11)
​

انتقاد بر نظریۀ دوگانگی: با توجه به انتقادهائی که در بالا گفتیم این نظریه امروزه پیروانی ندارد و حتی بعضی از نویسندگان که به جنبۀ عملی دوگانگی حقوق اعتقاد دارند نسبت به صحت اساس این...

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.

 

[YASAMAN.RAZIYAN]

گفتار دوم: دیدگاه یگانگی (Monism)

پیروان مکتب حقوقی طبیعی قائل به این نظریه میباشند. در نظر طرفداران این نظریه حقوق بینالملل و حقوق داخلی از یکدیگر جدا نبوده بلکه قسمتهای مختلفی از یک بنای واحد حقوقی را تشکیل میدهند اما در اینکه جای هر یک از دو رشته در این بنای حقوقی کجاست بین پیروان این مکتب اختلاف است کسانی که میگویند حقوق بینالملل در طبقة بالا و حقوق داخلی در طبقة پایین قرار دارد، طرفدار برتری حقوق بینالملل هستند و آن‌ها که عکس صورت فوق را می‌گویند، پیرو برتری حقوق داخلی بر بینالملل هستند. پس طبق این نظریه حقوق داخلی و بینالملل دو چیز نیستند بلکه آن‌ها دو جلوه از یک چیز هستند مثلاً دوگویت معتقد است که اتباع حقوق بینالملل دولتها نیستند بلکه افراد آن دولتها هستند. طبق آنچه در بالا...

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.