تاریخ جهان تاريخ كشور سوئد

[Rigina]

شکل‌گیری سوئد مدرن از اتحاد کالمار در ۱۳۹۷ آغاز شد و تا زمان شاه گوستاف اول سوئد که کشور را در سده ۱۶ متحد نمود ادامه یافت. در سده ۱۷ سوئد سرزمین‌های خود را گسترش داد؛ و امپراتوری سوئد را به وجود آورد. بسیاری از این سرزمین‌های فتح شده به ناچار در طول سده ۱۸ پس داده شدند. در اوایل سده ۱۹ فنلاند و مناطق باقی‌مانده در خارج از شبه‌جزیره اسکاندیناوی از دست رفتند. پس از آخرین جنگ در سال ۱۸۱۴، سوئد به یک اتحاد شخصی با نروژ وارد شد که تا سال ۱۹۰۵ به ادامه داشت. از سال ۱۸۱۴، سوئد در صلح بوده و در زمان صلح سیاست خارجی غیرمتعهد و در زمان جنگ سیاست بی‌طرفی در پیش گرفت.[۱]

پیش از تاریخ: ۹۰۰۰ پیش از میلاد تا ۸۰۰ پس از میلاد
سوئد، مانند کشور همجوارش نروژ، دارای سنگ‌نگاره‌های بسیاری در سراسر کشور است،...

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.

 

[Rigina]

در سده شانزدهم، گوستاف واسا برای سوئدی مستقل مبارزه کرد، تلاش برای بازسازی اتحاد کالمار را از بین برد و یک سوئد مدرن را پایه‌گذاری کرد. وی در همان هنگام از پاپ و کلیسای رم گسست و کلیسا را اصلاح و بهسازی کرد.

فروپاشی نهایی اتحاد کالمار در آغاز سده ۱۶ رقابتی دیرپا بین نروژ و دانمارک از یک سو و سوئد (شامل فنلاند) از سوی دیگر به ارمغان آورد. اسقف‌های کاتولیک از کریستین دوم پادشاه دانمارک پشتیبانی کرده بودند، اما گوستاف واسا (۱۴۹۰–۱۵۶۰) او را سرنگون کرد و سوئد (و فنلاند) مستقل شد. گوستاف از اصلاحات پروتستان برای مهار قدرت کلیسا استفاده کرد و با نام گوستاف یکم در سال ۱۵۲۳ پادشاه سوئد شد. وی در۱۵۲۷ پارلمان ایالتها (شامل اشراف، روحانیون، شهروندان و دهقانان) را متقاعد کرد تا زمین‌های کلیسا را که...

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.

 

[Rigina]

آغاز دوران مدرن
جستار اصلی: تاریخ سوئد (۱۶۱۱-۱۶۴۸)

در طول سده ۱۷ سوئد- فنلاند (با داشتن جمعیتی کمی بیش از ۱ میلیون نفر) پس از پیروزی در جنگ در برابر دانمارک، روسیه و لهستان، به عنوان یک قدرت بزرگ، کنترل مستقیم منطقه بالتیک را که منبع اصلی دانه، آهن، مس، چوب، قیر، کنف و خز برای اروپا بود، در دست گرفت.


گوستاف آدولف، پیروز در نبرد برتنفیلد، ۱۶۳۱
هنگامیکه در جنگ لیوونی تصمیم گرفته شد تا استونی از سوئد تبعیت کند، سوئد نخستین جای پا را در خارج از قلمرو استان‌های سنتی اش در سال ۱۵۶۱ بدست آورد. در سال ۱۵۹۰ سوئد می‌بایست اینگریا و ککسهولم را به روسیه واگذار کند و زیگیسموند سوم واسا کوشید تا استونی سوئد را در دوک‌نشین لیوونی بگنجاند، قلمرو سوئد کم‌کم در خاور منطقه بالتیک رو به گسترش نهاد. در...

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.

 

[Rigina]

جنگ بزرگ شمالی
در سال ۱۷۰۰ روسیه، ساکسونی، لهستان، دانمارک و نروژ با هم متحد شده و به امپراتوری سوئد حمله کردند. شاه جوان سوئد کارل دوازدهم (۱۷۱۸–۱۶۸۲) در سال‌های نخست جنگ بزرگ شمالی به پیروزی‌هایی دست یافت که از همه چشمگیرتر پیروزی بر روسیه در نبرد ناروا(Narva) و برنامه جنگی اش برای یورش به مسکو و واداشتن روس‌ها به صلح بود.

روس‌ها در نبرد پولتلوا (Poltava) در ژوئن ۱۷۰۹ به پیروزی رسیدند و بخش بزرگی از ارتش خسته سوئد را اسیر کردند. کارل دوازدهم و باقیماندهٔ ارتشش از سوئد دور شده و به قلمرو عثمانی در جنوب گریختند، جایی که او سه سال در آن به سر برد و از رفتن خودداری کرد تا زمانی‌که میزبانش پذیرفت که به او در جنگ با تزار روس، پتر اول بپیوندد. وی برای وادار کردن دولت سرسخت عثمانی به پیروی از...

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.

 

[Rigina]

سوئد به فرهنگ روشنگری در هنر، معماری، دانش و آموزش پیوست. قانون جدیدی در ۱۷۶۶ برای نخستین بار پایهٔ آزادی مطبوعات را بنا نهاد که یک گام قابل توجه به سوی آزادی باورهای سیاسی بود. فرهنگستان علوم در سال ۱۷۳۹ و فرهنگستان ادبیات، تاریخ و آثار باستانی در سال ۱۷۵۳ تأسیس شدند. رهبر برجسته فرهنگی کارل لینه (۱۷۰۷–۱۷۷۸) بود که کارهایش در زیست‌شناسی و مردم نگاری تأثیر بزرگی بر دانش اروپایی گذاشت.

پس از نیم سده، سلطه پارلمان بسر آمد. شاه گوستاف سوم (۱۷۴۶–۱۷۹۲) در سال ۱۷۷۱ به تخت نشست، و در سال ۱۷۷۲ با پشتیبانی فرانسوی‌ها و با یک کودتا، به عنوان یک «مستبد روشنفکر» آغاز به حکومت کرد. دورهٔ آزادی و حزب‌های سیاسی برآشفته و تندخو پایان یافت. او که باهوش و فرهیخته بود، حامی هنر و موسیقی شد. با قوانین او...

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.

 

[Rigina]

حدود سال ۱۸۱۰کاهش پایدار نرخ مرگ و میر در سوئد آغاز شد. میزان مرگ و میر در این دوره برای مردان و زنان در سن کار یکسان نیست که بر می‌گردد به افزایش بیش از حد مرگ مردان در سال‌های نیمه اول این سده. پیش از سال ۱۸۰۰ میزان مرگ نوزادان و کودکان بالا می‌باشد. بیماری آبله مرگ کودکان بین سن یک تا چهار سال را به بالاترین میزان در سال‌های ۱۷۷۰ تا ۱۷۸۰ رسانید که پس از آن کم شد. از دیگر دلایل آمار بالای مرگ در این بازهٔ زمانی بیماری‌های مربوط به هوا، خوراک، آب است که این هم در آغاز سدهٔ ۱۹ کمتر شد. کاهش بیماری‌های گوناگون در این زمان محیطی بهتر برای افزایش مقاومت کودکان در برابر بیماری‌ها ایجاد کرد که مرگ و میر آن‌ها را به گونهٔ چشمگیری کاهش داد.

سده بیستم

راه‌آهن اصلی ساخته شده بین سالهای ۱۸۶۰ تا...

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.

 

[Rigina]

سوئد یکی از نخستین کشورهایی بود که درگیر جنگ جهانی دوم نشد و به سازمان ملل متحد پیوست (در سال ۱۹۴۶). علاوه بر این، این کشور همیشه از ائتلاف‌ها دوری گزید و در تمام دوران جنگ سرد به‌طور رسمی بی‌طرف ماند و هرگز به ناتو نپیوست.

حزب سوسیال دموکرات برای ۴۴ سال قدرت را در دست داشت (۱۹۳۲–۱۹۷۶) و بیشتر دههٔ ۵۰ و ۶۰ را صرف ساختن «خانهٔ مردم» (Folkhemmet)، دولت رفاه سوئد کردند. صنعت سوئد از جنگ آسیب ندید و در جایگاهی بود تا در دهه‌های پس از ۱۹۴۵ به بازسازی اروپای شمالی کمک کند. این به شکوفایی اقتصادی در دوران پس از جنگ انجامید که سیستم رفاه را امکان‌پذیر کرد.

در دههٔ ۱۹۷۰اقتصاد اروپای غربی، به ویژه آلمان غربی به سرعت رو به رشد بود، ولی اقتصاد سوئد، دچار رکود بود. بسیاری از اقتصاددانان بزرگی بخش...

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.