آموزشی آموزش چگونگی نقد یک کتاب | یک رمان

[ISET1]

نقد
در این بخش به چیستی و چگونگی نقد کتاب و رمان میپردازیم...
​

 

[ISET1]

مقدمه
در این یادداشت می‌خواهم به سه پرسش دربارهء چیستی و چگونگی نقد کتاب پاسخ دهم، به آن امید که مقدمه‌ای موجز و مختصر برای بحث‌ها و گفتگو‌های مفصل در این زمینه باشد: نخست آنکه نقد کتاب چیست و چه ویژگی‌هایی دارد؟ دوم آنکه چرا باید نقد بنویسیم، نقدهای ما به چه کار می‌آید و چه سودی دارد؟ و چگونه نقد بنویسیم که خوب و خواندنی و در نهایت مفید و موثر باشد؟

 

[ISET1]

پرسش نخست: نقد کتاب چیست؟
داوری مخاطبان هر اثر دربارهء محتوا، ساختار و مضمونی که دارد نقد آن اثر محسوب می‌شود. این نقد می‌تواند شفاهی یا مکتوب، مختصر یا مفصل، توصیفی یا تحلیلی، سطحی یا عمیق، یک جانبه یا چند جانبه و سرانجام منصفانه یا مغرضانه باشد. زمانی که کتابی را می‌خوانیم و درباره‌اش صحبت می‌کنیم، خواسته یا ناخواسته وارد عرصه نقد شده‌ایم. زیرا سخن گفتن دربارهء آثار مختلف معمولاً همراه با شکلی از توصیف و تحلیل یا گونه‌ای از روایت و داوری است. در هنگام گفتگو دربارهء هر اثر نخست شمه‌ای از محتوا و مضمون آن را برای شنونده روایت می‌کنیم. بعد هم نظرمان را اعلام می‌کنیم که این ساده‌ترین شکل نقد است. اگر داوری ما به چند جمله و گزاره محدود شود، نقدی مختصر است. اگر با جزئیات بیشتر همراه...

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.

 

[ISET1]

پرسش دوم: چرا باید نقد بنویسم؟
وقتی می‌پرسیم چرا باید نقد بنویسم، این پرسش می‌تواند سه وجه داشته باشد. نخست سخن بر سر سودمندی آن است. به این معنا که نوشتن نقد چه فایده‌ای دارد و چه کسی از آن بهره خواهد برد؟ در پاسخ می‌توان گفت نخستین کسی که از نوشتن نقد سود می‌برد، نویسنده نقد یا همان منتقد است. زیرا با نوشتن دربارهء کتاب‌ها به شناخت بیشتری از آنها دست می‌یابیم. کتاب را به سادگی از یاد نمی‌بریم و به این ترتیب فهرستی از آنچه می‌خوانیم را ثبت و ضبط می‌کنیم. توان توصیف، تحلیل و تفسیر ما نیز بهبود خواهد یافت. به بیانی دیگر، با نوشتن یک نقد توان خود را در عالمانه سخن گفتن می‌آزماییم و مهارت‌های خود را در این زمینه تعالی می‌بخشیم. دومین کسی که از نقد بهره خواهد برد، نویسنده و سایر...

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.

 

[ISET1]

پرسش سوم: چگونه نقد بنویسم؟
برای نوشتن یک نقد خوب و خواندنی پنج نکته را به خاطر داشته باشید. نخست آنکه به اختصار محتوای اثر را معرفی کنید. نقد بدون توصیفِ متن اصلی ناقص است. تصور نکنید همه مخاطبان شما کتاب را خوانده‌اند. اتفاقاً بسیاری از آنان کتاب مورد نظر را نمی‌شناسند و نقد شما را می‌خوانند تا با آن آشنا شوند. بنابراین، باید تصویری کلی از کتاب ترسیم کنید. در این توصیف نیازی نیست وارد جزئیات شوید. فقط کافیست کلیت ماجرا را تعریف کنید. مثلاً من در معرفی رمان«بی‌نام» اثر جاشوا فریس دورنمای اثر را برای مخاطب ترسیم کرده‌ام. خوانندهء نقد با محتوا و مضمون کتاب آشنا می‌شود، اما از خواندن متن اصلی بی‌نیاز نخواهد شد. زیرا پایان داستان را ننوشته‌ام تا کتاب جذابیت خودش را داشته باشد. شما...

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.

 

[ISET1]

سخن پایانی
در بخش پایانی به ۱۰ نکتهء دیگر فهرست‌وار می‌پردازم و از توضیح بیشتر پرهیز می‌کنم تا گرفتار اطناب نشوم:
۱. مراقب باشید در اشاره به نقاط قوت و ضعف اثر مورد نظر مبالغه و اغراق نکنید.
۲. اگر دیگران هم دربارهء آن اثر قبلاً نقد و نظری نوشته‌اند به آثار آنان استناد کنید.
۳. فقط به ذکر نقصها و کاستی‌ها اکتفا نکنید و اگر راهکاری برای رفع آن‌ها می‌شناسید، حتماً بنویسد.
۴. اثر مورد بررسی را با آثار مشابه مقایسه کنید. این مقایسه می‌تواند شکل‌های مختلف داشته باشد. مثلاً کیفیت نگارش، ساختار و مضمون آثار می‌توانند مبنای مقایسه قرار گیرند.
۵. همیشه می‌تواند یک اثر را با آثار دیگر همان نویسنده مقایسه کنید. مثلاً بنویسید که به نظر شما این کتاب چه امتیازی...

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.