هورمون چیست | انواع، عملکرد و ناهنجاری‌ها

[FATYMArr]

غده تیروئید​

تیروئید یک غده پروانه‌ای شکل کوچک است که در جلوی گردن و زیرپوست قرار دارد. وظیفه اصلی تیروئید کنترل سرعت متابولیسم (نرخ متابولیسم) است. متابولیسم فرآیند چگونگی تبدیل مواد غذایی مصرفی به انرژی در بدن است. تیروئید هورمون‌های زیر را ترشح می‌کند:

• تیروکسین (T4)
• تری یدوتیرونین (T3)
• تری یدوتیرونین معکوس (RT3)
• کلسی تونین

نکته: تیروکسین و تری یدوتیرونین اغلب درمجموع “هورمون تیروئید” نامیده می‌شوند.

 

[FATYMArr]

غدد پاراتیروئید​

اکثر افراد دارای چهار غده پاراتیروئید به‌اندازه نخود هستند که در پشت غده تیروئید (غده پروانه‌ای شکل در گردن) قرار دارد. گاهی اوقات، غدد پاراتیروئید در امتداد مری یا در قفسه سینه قرار دارند. این غدد به‌عنوان غدد نابجا (در یک مکان غیرطبیعی) پاراتیروئید شناخته می‌شوند. وظیفه اصلی غدد پاراتیروئید ترشح هورمون پاراتیروئید (PTH) است که مسئول تعادل کلسیم در خون و سلامت استخوان است.

 

[FATYMArr]

غدد فوق کلیوی (آدرنال)​

غدد آدرنال که به‌عنوان غدد فوق کلیوی نیز شناخته می‌شوند، غدد مثلثی شکل کوچکی هستند که در بالای هر یک از دو کلیه قرار دارند. غدد فوق کلیوی هورمون‌های زیر را می‌سازند:

• کورتیزول
• آلدوسترون
• DHEA و آندروژن‌ها
• آدرنالین (اپی نفرین)
• نورآدرنالین (نوراپی نفرین)

 

[FATYMArr]

پانکراس​

لوزالمعده یا پانکراس عضوی در پشت شکم (معده) و بخشی از سیستم گوارش و سیستم غدد درون‌ریز است. سلول‌های جزایر پانکراس (سلول‌های غدد درون‌ریز) در لوزالمعده هورمون‌های زیر را می‌سازند:

• انسولین
• گلوکاگون

.​

 

[FATYMArr]

تخمدان‌ها​

زنان دارای دو تخمدان هستند که هرکدام، در دو طرف رحم در زیر دهانه لوله‌های فالوپ قرار دارند. تخمدان‌ها علاوه برداشتن سلول‌های تخمک لازم برای تولیدمثل، هورمون‌های زیر را تولید می‌کنند:

• استروژن
• پروژسترون
• تستوسترون

​

 

[FATYMArr]

بیضه‌ها​

مردان دو بیضه دارند که در یک کیسه بیرون از بدن، آن‌ها آویزان است. بیضه‌ها بخشی از دستگاه تناسلی مرد هستند و اسپرم و هورمون تستوسترون تولید می‌کنند

 

[FATYMArr]

بافت چربی (بافت آدیپوس)​

بافت آدیپوس معمولاً به‌عنوان چربی بدن شناخته می‌شود. در سراسر بدن، ازجمله زیرپوست، اطراف اندام‌های داخلی، بین ماهیچه‌ها، در مغز استخوان و بافت سینه قرار دارد. بافت چربی هورمون‌های زیر را می‌سازد و ترشح می‌کند:

• لپتین
• آدیپونکتین
• مهارکننده-1 فعال‌کننده پلاسمینوژن
• استروژن
• آنژیوتانسین

​

 

[FATYMArr]

کلیه‌ها​

کلیه‌ها دو اندام لوبیایی شکل هستند که خون را فیلتر می‌کنند. آن‌ها بخشی از سیستم ادراری هستند، اما هورمون‌هایی نیز تولید می‌کنند، ازجمله:

• اریتروپویتین
• رنین
• شکل فعال ویتامین D

نکته: ویتامین D درواقع یک ویتامین نیست بلکه یک پیش هورمون است، یعنی ماده‌ای که بدن آن را به هورمون تبدیل می‌کند.

 

[FATYMArr]

کبد​

کبد یک اندام و غده حیاتی است که صدها عملکرد ضروری برای حفظ بقا را انجام می‌دهد. بخشی از سیستم گوارش محسوب می‌شود، اما هورمون‌هایی نیز تولید می‌کند، ازجمله:

• فاکتور 1رشد شبه انسولین (IGF-1)
• آنژیوتانسینوژن

 

[FATYMArr]

روده (دستگاه گوارش)​

روده (دستگاه گوارش) لوله طولانی و متصلی است که از دهان شروع‌شده و به مقعد ختم می‌شود و مسئول هضم است. دانشمندان هم‌اکنون در حال مطالعه هورمون‌های ساخته‌شده توسط روده و اثرات آن‌ها هستند. این هورمون‌ها عبارت‌اند از:

• گرلین
• سوماتواستاتین
• پپتید 1 شبه گلوکاگون (GLP-1)