متفرقه معرفی کامل موسیقی ایرانی و سازهای آن+ انواع نت و ردیف

[¦[☆ Atrin ☆]¦›]

کشورهای مختلفی از جمله یونان، ترکیه، کشورهای آسیای میانه و … متاثیر از موسیقی ایرانی (موسیقی سنتی ایرانی یا کلاسیک) بوده اند. این موسیقی قدمتی بیش از تاریخ میلادی دارد واز آن زمان بصورت سینه به سینه منتقل شده و آن بخش هایی که بیشتر مورد پسند بوده، امروزه هنور زنده است.

تاریخچه مختصر
در ایران باستان هنگام برآمدن و فرو رفتن خورشید گروهی به نواختن طبل و كرنا می پرداختند. در اوستا بخش یسناها آمده كه پزشكان بیماران خود را با موسیقی ایرانی درمان می كردند. در آن دوران سه نوع موسیقی آئینی (دینی)، بزمی و رزمی مرسوم بوده است، همچنین در جشن های طبیعت و روزهای تاریخی و ملی نواها و موسیقی ایرانی ویژه ای اجرا می شد. در دوران هخامنشیان سرودها و ترانه هایی به نام هوره در جنگ ها و جشن ها اجرا می...

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.

 

[¦[☆ Atrin ☆]¦›]

انواع سازهای موسیقی کلاسیک ایرانی به سه بخش تقسیم می شوند:

• فلزی
• سفالی
• چوبی

و از لحاظ شکل صدای تولید شده هم به یک دسته بندی سه تایی مطابق زیر می رسیم:

• سازهای زهی مانند:
  زخمه‌ای: تار، دوتار، سه تار، عود، تنبور، بربط، چگور، رباب، قانون، چنگ- کششی: کمانچه، قیچک، سرود -زهی – کوبشی:سنتور
• سازهای بادی: فلوت، نی، قره نی، نی انبان، کرنا، با لابان، وزله، سرنا، نفیر، دونیه، شمشال
• سازهای ضربی: دایره، دهل، تنبک، نقاره، سنج، طاس،دف

جنس و صدای ساز
سازهای فلزی که معمولاً از جنس برنج یا مس هستند، به طریق “ریخته گری یا چکش کاری” ساخته می‌شوند. سازهای سفالی، همانطور که از نام آن پیداست از...

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.

 

[¦[☆ Atrin ☆]¦›]

ردیف در موسیقی ایرانی
موسیقی ردیف دستگاهی امروز ایران از دورهٔ آقا علی‌اکبر فراهانی (نوازندهٔ تار دورهٔ ناصرالدین شاه) باقی‌مانده‌است. آقا علی اکبر فراهانی به‌واسطهٔ میرزا تقی خان فراهانی (امیر کبیر) برای نشر موسیقی ایرانی به دربار دعوت شد. سپس این موسیقی توسط آقا غلامحسین (برادر زاده آقا علی‌اکبر) به دو پسر علی‌اکبرخان به نام‌های میرزا حسینقلی و میرزا عبدالله، آموخته شد و آنچه از موسیقی باستانی ایران امروزه مورد استفاده‌تر و معروف‌تر است، دسته‌بندی موسیقی توسط این دو استاد در قالب مجموعه نواخته‌ها و آموزش هایشان است که به نام «ردیف موسیقی» نامیده می‌شود.
ردیف در واقع مجموعه‌ای از مثال‌های ملودیک در موسیقی ایرانی است که تقریباً با واژهٔ رپرتوار در موسیقی غربی هم‌معنی است. یک...

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.

 

[¦[☆ Atrin ☆]¦›]

تئوری موسیقی ایرانی
آواز
آواز معمولاً قسمتی از دستگاه مورد نظر است که می‌توان آنرا دستگاه فرعی نامید. آواز از نظرفواصل با دستگاه مورد نظر یکسان یا شبیه بوده و می‌تواند شاهد و یا ایست متفاوتی داشته باشد. به‌طور مثال آواز دشتی از متعلقات دستگاه شور و از درجه پنجم آن بوده و به عنوان مثال اگر شور سل را در نظر بگیریم ،دارای نت شاهد و ایست ((ر)) می‌باشد. بدین ترتیب در آواز شور ملودی با حفظ فواصل دستگاه شور روی نت ((ر)) گردش می‌کند و در نهایت روی همان نت می‌ایستد. به‌طور کلی هر آواز پس از ایست موقت روی ایست خودش ،روی ایست دستگاه اصلی (در این‌جا شور) باز می‌گردد. آواز‌های متعلق به دستگاه موسیقی ایرانی ۵تا هستند و عبارت‌اند از:

– آواز ابوعطا ، متعلق به دستگاه شور (درجه دوم شور )
– آواز...

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.

 

[¦[☆ Atrin ☆]¦›]

1. دستگاه شور، از دستگاه‌های موسیقی ایران است.
   غالب آوازهایی که خواننده آموزش ندیده ایرانی می‌خواند در یکی از مایه‌های این آواز می‌گنجد، از این رو این دستگاه را مادر موسیقی ایرانی هم خوانده‌اند. در میان دستگاه‌های ایرانی شور از همه بزرگ‌تر است. زیرا هر یک از دستگاه‌ها دارای یک عده آوازها و الحان فرعی‌ست ولی شور غیر از آوازهای فرعی دارای ملحقاتیست که هر یک به تنهایی استقلال دارد. آوازهای مستقلی که جزء شور محسوب می‌شود و هر یک استقلال دارد از این قرار است: ابوعطا، بیات ترک، افشاری و دشتی.
   
   آواز بیات ترک در پرده‌های شور نواخته می‌شود و جزو ملحقات آن طبقه بندی می‌شود، ولی چون از نظر شنوایی حسی شبیه دستگاه ماهور ایجاد می‌کند، برخی قایل به طبقه بندی آن تحت دستگاه ماهور...

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.

 

[¦[☆ Atrin ☆]¦›]

دستگاه سه‌گاه، یکی از هفت دستگاه موسیقی ایرانی است.
البته حالت این دستگاه در همه جا ثابت نیست و بویژه در مخالف بسیار با شکوه‌است و حتی آهنگهای شادی آوری در سه گاه فراوان هستند از جمله “امشب که م**س.ت مستم” گوشه‌های مهم دستگاه سه گاه عبارت‌اند از:

۱- درآمد: که معمولاً همه دستگاه‌ها با گوشه‌ای به نام درآمد که نشان دهنده حالت دستگاه است آغاز می‌شود.

۲- زابل: بر درجه سوم گام تاکید دارد.

۳- مویه: که بر درجه پنجم گام تاکید می‌کند و حالتی مانند شور دارد .

۴- مخالف: که بر درجه ششم گام تاکید دارد و حالت آن با سه گاه فرق دارد و می‌توان از این گوشه برای مرکب خوانی به اصفهان نیز استفاده کرد .

دستگاه چهارگاه، یکی از هفت دستگاه موسیقی ایرانی است. این دستگاه،...

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.

 

[¦[☆ Atrin ☆]¦›]

دستگاه همایون یکی از هفت دستگاه موسیقی ایرانی است.
این دستگاه به تناسب نام خود، حالتی شاهانه، اشرافی و باوقار دارد، ولی با این حال زمینهٔ اجرای بسیاری از لالایی‌ها و زمزمه‌های متداول در نقاط مختلف ایران است. همچنین از نغمه‌های این دستگاه در موسیقی زورخانه نیز استفاده می‌شود. به دلیل استفاده از یک گام خاص و تفاوت محسوس در گام بالا رونده و پایین رونده دستگاه همایون منحصر به فردترین دستگاه موسیقی ایرانی به شمار می‌رود. مقایسه سایر دستگاه‌های موسیقی ایرانی با موسیقی دیگر ملل و خصوصاً کشورهای هم‌جوار تشابه و یکسان بودن ریشه برخی را نشان می‌دهد. اما این مطلب در مورد دستگاه «همایون» صادق نیست. دستگاه همایون و یا به تعبیری «دستگاه عشاق»، با حالت محزون و اسرار آمیز خود گوشه‌های...

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.

 

[¦[☆ Atrin ☆]¦›]

آواز ابوعطا، یکی از آوازهای چهار گانهٔ متعلق به دسنگاه شور در موسیقی امروز است.
ابوعطا با القاب دیگری مانند سارنج (صلحی) و دستان عرب نیز شناخته می‌شود. گام آن با گام شور یکی است و تنها اختلاف آن با شور در توقّف مکرّر ابوعطا روی درجهٔ چهارم (نت شاهد) و درجهٔ دوم (نت ایست) می‌باشد و درجهٔ پنجم ثابت است. در نغمهٔ ابوعطا، نت متغییر وجود ندارد. در ردیف منقول ابوالحسن صبا، گوشهٔ خسروشیرین نیز در ابوعطا ذکر شده‌است. آواز ابوعطا در میان مقام‌های قدیم به چشم نمی‌خورد اما از مقام‌های قدیم، فواصل جان فزا، بوستان و حسینی با ابوعطا مطابقت دارند.
آواز دشتی از متعلقات دستگاه شور است
از مشهورترین آثار در آواز دشتی به سرود ای ایران اثر روح‌الله خالقی می‌توان اشاره کرده، عارف قزوینی نیز...

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.

 

[¦[☆ Atrin ☆]¦›]

سازهای موسیقی ایرانی پیش از اسلام
برخی از سازهای ایرانی در دوره پیش از اسلام به سه دسته رده بندی شده اند:
▪ سازهای بادی مانند نی و سرنا و…
▪ سازهای كوبه ای (ضربه ای) مانند تنبك و…
▪ سازهای زهی مانند كمانچه و غچك و…

و بطور مفصل شامل موارد زیر هستند:

▪ ارغنون: بر وزن اندرون، ساز-ی ایرانی است مشهور و بسیار قدیمی. گویند این سازایرانی را افلاطون وضع كرده است. در نوشته ها آمده ارغنون ساز و آواز هفتاد دختر خواننده و نوازنده است كه جملگی یك چیز را به یك بار و به یك آهنگ با هم بخوانند و بنوازند.
▪ بربط: ساز-ی ایرانی است مرغابی شكل كه كاسه كوچك و دسته بلند دارد و عرب ها آن را گرفته، كاسه چوبی را بزرگ، دسته را كوچك و كوتاه كرده و آن را العود نام نهاده اند.
▪ بیشه...

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.

 

[¦[☆ Atrin ☆]¦›]

موسیقی نواحی مختلف جغرافیایی کشور

• موسیقی بلوچی
• موسیقی ترکی اذربایجانی
• موسیقی بختیاری
• موسیقی جنوب ایران
• موسیقی خراسانی
• موسیقی گیلکی
• موسیقی قزوین
• موسیقی کردی
• موسیقی لرستان
• موسیقی مازندران
• موسیقی نمکدره‌ای
• موسیقی همدان
• موسیقی دزفول