تفسیر شعر شرح و تفسیر غزل شماره 1 دیوان سعدی شیرازی

[SAN.SNI]

پرتوِ نورِ سُرادِقاتِ جلالش / از عظمت ، ماورای فکرتِ دانا​

تاب و روشنایی سراپردۀ بزرگی او ، آنچنان سترگ و خیره کننده است که اندیشه دانایان بدان راه نمی یابد و درک ، آن را برنمی تابد

پرتو = فروغ و روشنایی
سرادقات = سراپرده ها ، خیمه ها
جلال = بزرگی و شکوه

 

[SAN.SNI]

خود نه زبان در دهانِ عارفِ مدهوش / حمد و ثنا می کند ، که موی ، بر اعضا​

تنها زبان عارفِ سرگشته و حیران نیست که او را می ستاید بلکه هر مویی که بر عضوی رُسته ، زبانی است برای ستایش او .

عارف = دانا و شناسنده
مدهوش = م**س.ت و بی خود ، سرگشته و حیران
که = حرف ربط است ، بلکه

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.

 

[SAN.SNI]

هر که نداند سپاسِ نعمتِ امروز / حیف خورد بر نصیبِ رحمتِ فردا​

هر کس سپاسگزار نعمت دنیایی خویش نباشد . از بهره های اخروی بی نصیب می ماند و بر بی بهرگی خویش حسرت خواهد خورد.

حیف خوردن = دریغ و افسوس خوردن

 

[SAN.SNI]

بار خدایا مُهیمنی و مُدَبّر / وز همه عیبی مقدّس و مُبَرّا​

پروردگارا ، تو آدمیان را از ترس در امان می داری و چاره گر و کارساز امور ایشان هستی . از تمام نقص ها منزهی و تهمت کاستی بر تو روا نیست .

بار = کوتاه شده باری ، به معنی بزرگی و رفعت و شوکت باشد که به خداوند عالم نسبت کنند ، آفریننده ، خالق ( فرهنگ معین
بار خدایا = ای خدای بزرگ
مهیمن = نامی از نامهای خداوند متعال ، ایمن کننده از خوف ، مهربان
مدبر = صاحب تدبیر ، چاره گر و کارساز
مقدس = پاک و منزه
مُبرّا = پاک و دور شده

 

[SAN.SNI]

ما نتوانیم حقِ حمدِ تو گفتن / با همه کَرّ و بیانِ عالَمِ بالا​

خدایا ، ما به اتفاق تمام فرشتگان مقرب جهان برین توانایی آن را نداریم که تو را آنچنان که در خور توست ، سپاس گوییم

کرّ و بیان = جمع کروبی ، فرشتگان مقرب

 

[SAN.SNI]

سعدی از آنجا که فهمِ اوست سخن گفت / ورنه کمال تو ، وهم کی رسد آنجا ؟​

سعدی به قدر فهم خود در باب تو سخن گفت و گرنه حتی نیروی واهمۀ بشری هم قادر به درک کمال تو نیست .

وهم = خیال و قوۀ ادراک