منطق رشته انسانی| انجمن یک رمان

[HAKIMEH.MZ]

درس هشتم:
قیاس اقترانی


حد وسط:​

توی درس پنجم کمی با قیاس اقترانی آشنا شدین.
شما فهمیدین که توی این نوع قیاس، اجزای نتیجه؛ یعنی موضوع و محمول، تو مقدمات پخش شده.
اما گاهی نمیشه از دو قضیه ی ممکنی، یک نتیجه گرفت! شما ببینید در مثال های زیر، از کدوم دو قضیه، نتیجه‌گیری میشه؟؟

هر کتابی مفید است.
هر شیشه‌ای جامد است.
ــــــــــــــــــــــ
نتیجه: ؟؟؟؟

بعضی آدم‌ها باهوش‌اند.
بعضی باهوش‌ها دانشمند اند.
ــــــــــــــــــــــــــ
نتیجه:؟؟؟؟


جدا از اینکه دقت کنیم نتیجه ما درسته یا غلط، اگه دقت کنین میتونید ببینید که از مورد اول نمیشه اصلا نتیجه گرفت. در واقع...

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.

 

[HAKIMEH.MZ]

اَشکال مختلف قیاس اقترانی​

با بررسی قضایا می توان مشاهده کرد که در ارتباط میان دو قضیه در یک استدلال، چهار حالت زیر که در اصطلاح آنها را چهار شکل قیاس اقترانی می نامند، قابل تصوراند.

آنچه باعث مقارنت و ارتباط میان دو قضیه می شود:


1-می تواند درمقدمۀ اول محمول و در مقدمۀ دوم موضوع باشد(شکل اول)

2-یا در هر دو مقدمه محمول باشد (شکل دوم)

3 -یا در هر دو مقدمه موضوع باشد (شکل سوم)

4-یا در مقدمۀ اول موضوع و درمقدمۀ دوم محمول باشد (شکل چهارم)...

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.

 

[HAKIMEH.MZ]

قانون نتیجۀ قیاس​

حدوسط تنها نقش ارتباطی میان دومقدمۀ استدلال دارد و درنتیجۀ استدلال حذف می شود.

موضوع نتیجه ازمقدمۀ اول و محمول آن از مقدمۀ دوم به دست می آید.

کیفیت نتیجه در قیاس اقترانی از این قانون کلی پیروی می کند که اگر یکی از مقدمات استدلال
سالبه باشد، نتیجه نیز سالبه خواهد بود.

اگر نتیجۀ قیاس از این قانون پیروی نکرده باشد، آن قیاس نامعتبر است.

در استدلال های زیر،حد وسط به صورت یکسان تکرار شده است و قانون نتیجۀ قیاس رعایت شده است؛ اما هردو استدلال
نامعتبر هستند:

من دارای چهار پا هستم.
همۀ انسان ها حیوان اند.
ــــــــــــــــــــــــــ
همه گربه ها دارای چهار پا...

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.

 

[HAKIMEH.MZ]

 

[HAKIMEH.MZ]

درس نهم : قضیه شرطی و قیاس استثنایی​

تعریف قضیه شرطی : قضایایی که در آن به اتصال یا انفصال میان دو نسبت حکم شود

اقسام قضیه شرطی : متصل و منفصل

نشانه قضیه شرطی متصل : اگر و هرگاه
نشانه منفصل : یا

تعریف قضیه شرطی متصل : در این گونه قضایا به پیوستگی و اتصال و ملازمه دو نسبت حکم می شود.

اجزای قضیه شرطی :
جزء شرط (مقدم) : جمله بعد از (اگر) یا(درصورتی که) جواب شرط ( تالی)


تعریف قضیه شرطی منفصل :
به گسستگی، انفصال و عناد (یعنی ناسازگاری) دو یا چند نسبت حکم شده است.

اقسام شرطی منفصل

منفصل حقیقی :
هر دو...

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.

 

[HAKIMEH.MZ]

تعریف قیاس استثنایی :
قیاسی است که عین نتیجه یا نقیض آن در یکی از مقدمات استدلال ذکر شده باشد. مانند:

اگر فردا هوا خاکی باشد، مدارس سوسنگرد تعطیل می شود.
فردا هوا خاکی است.
مدارس سوسنگرد تعطیل می شود.

در مثال بالا مشاهده می کنیم که این قیاس از دو مقدمه تشکیل می شود که یکی شرطی و دیگری حملی است.

از آنجا که مقدمه شرطی آن می تواند یکی از چهار قضیه شرطی باشد،چهار حالت برای این قیاس
قابل تصور است:

• قیاس استثنایی اتصالی
• قیاس استثنایی انفصالی حقیقی
• قیاس استثنایی انفصالی مانعه الجمع
• قیاس استثنایی انفصالی مانعه الرفع

توضیح قیاس استثنایی اتصالی

این قیاس چهار حالت دارد که دو حالت...

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.

 

[HAKIMEH.MZ]

توضیح قاعده اول که معتبر است (وضع مقدم) : قسمت اول جمله اول( جمله شرطی) را عینا (خودش) می گذاریم.

اگر فردا هوا خاکی باشد، مدارس سوسنگرد تعطیل می شود.
فردا هوا خاکی است.
نتیجه: مدارس سوسنگرد تعطیل می شود.
***
توضیح قاعده دوم که معتبر است(رفع تالی):
متضاد فعل قسمت دوم جمله اول می نویسیم.
(یعنی اگر فعل مثبت بود ،منفی. و اگر منفی بود ، مثبت می کنیم.)

اگر فردا هوا خاکی باشد، مدارس سوسنگرد تعطیل می شود.
مدارس سوسنگرد تعطیل نمی شود.
نتیجه: فردا هوا خاکی نیست.
***
زمانی مغالطه (رفع مقدم) صورت می گیرد که متضاد فعل قسمت اول جمله اول را بنویسیم...

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.

 

[HAKIMEH.MZ]

توضیح اقسام قیاس استثنایی انفصالی

✓قضیه منفصل حقیقی : چهار قیاس استثنایی دارد که همه آنها معتبر است.
در این قیاس از اثبات هر بخش ، نفی بخش دیگر و از نفی هر بخش،اثبات بخش دیگر به دست می آید.


✓اثبات یکی ازطرفین باعث نفی طرف دیگر
فعل مقدمه دوم ، مثبت ( است) و
فعل نتیجه منفی (نیست)باشد.

حالت 1 : این عدد یا زوج است یا فرد
این عدد زوج است
پس فرد نیست

حالت 2 : این عدد یا زوج است یا فرد
این عدد فرد است
پس زوج نیست


✓نفی یکی از طرفین باعث اثبات طرف دیگر
فعل مقدمه دوم ، منفی (نیست)...

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.

 

[HAKIMEH.MZ]

 

[HAKIMEH.MZ]

درس دهم(آخر): سنجشگری در تفکر​

تفکر نقّادانه
تفکر نقادانه یا سنجشگرانه، فراگیری مهارت تفکر و تفکر کردن درباره نحوه صحیح تفکر است.یعنی همان قواعد درست اندیشیدن که در منطق آموخته ایم.

پرورش مهارت های تفکر صحیح و ارزیابی استدلال‌ها، نیازمند به تمرین و تکرار است.

تفاوت مهم میان متفکر نقّاد و غیر نقّاد،جدی گرفتن فرآیند تفکر و توجه آگاهانه به آن و پرسیدن سوالات درست و به جا و بررسی آن از وجوه مختلف است...

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.