تفسیر شعر شرح و تفسیر غزل شماره 6 دیوان سعدی شیرازی

[SAN.SNI]

" به نام الله "​

شاعر : ابو محمد مصلح بن عبدالله ملقب به سعدی شیرازی​

کتاب : دیوان اشعار​

قالب شعر : غزل​

آدرس شعر : شرح و تفسیر غزل شماره 6 دیوان سعدی شیرازی​

 

[SAN.SNI]

پیشِ ما رسم ، شکستن نبُوَد عهدِ وفا را / الله الله ، تو فراموش مکن صحبتِ ما را​

قیمتِ عشق نداند ، قدم صدق ندارد / سست عهدی که تحمّل نکند بارِ جفا را​

گر مُخیّر بکنندم به قیامت که چه خواهی / دوست ما را و ، همه نعمتِ فردوس ، شما را​

گر سرم می رود از عهدِ تو سر باز نپیچم / تا بگویند پس از من که به سَر بُرد وفا را​

خُنُک آن درد که یارم به عیادت به سرآید / دردمندان به چنین درد نخواهند دوا را​

باور از مات نباشد ، تو در آیینه نگه کن / تا بدانی که چه بوده ست گرفتار بلا را​

از سرِ زلفِ عروسانِ چمن دست بدارد / به سرِ زلفِ تو گر دست رسد باد صبا را​

...

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.

 

[SAN.SNI]

پیش ما رسم ، شکستن نبُوَد عهدِ وفا را / الله الله ، تو فراموش مکن صحبتِ ما را​

شکستن پیمان وفاداری در نزدِ ما رسم نیست . برای خدا ، برای خدا ، مصاحبت و دوستی با ما را از خاطر مبر .

عهد و وفا = پیمان وفاداری
الله الله = برای خدا برای خدا ، شبه جمله است که برای ترساندن و زنهار بکار می رود
صحبت = مصاحبت و هم نشینی

 

[SAN.SNI]

قیمتِ عشق نداند ، قدمِ صدق ندارد / سست عهدی که تحمّل نکند بار جفا را​

سست پیمانی که بار جفای معشوق را تحمل نمی کند ، ارزش عشق را درنمی یابد و در راه عشق صادقانه گام برنمی دارد .

 

[SAN.SNI]

گر مخیّر بکنندم به قیامت که چه خواهی / دوست ما را و ، همه نعمتِ فردوس ، شما را​

اگر مرا در گزینش هر دو عالم مختار کنند و آزاد گذارند . می گویم ما دوست را برمی گزینیم و همۀ نعمت های بهشتی را به شما وامی گذاریم .

مخیر کردن = اختیار دادن ، مختار کردن
ما را = برای ما ، از آنِ ما
فردوس = نام بهشت هشتم از هشت بهشت است ، هشت بهشت عبارتند از : خلد ، دارالسلام ، دارالقرار ، جنت عدن ، جنت الماوی ، جنت النعیم , علیین و فردوس

 

[SAN.SNI]

گر سرم می رود از عهد تو سر باز نپیچم / تا بگویند پس از من که به سر بُرد وفا را ​

اگر سرم برود، از پیمانی که با تو بسته ام باز نمی گردم تا پس از مردنم بگویند که سعدی پیمان خویش را چه نیک به پایان برد و استوار بر سر پیمان خویش باقی ماند .

سر رفتن = کنایه از مُردن
سر باز پیچیدن = کنایه از نافرمانی و سرکشی کردن
به سر بردن = کنایه از به اتمام رساندن و سازگاری نمودن

 

[SAN.SNI]

خُنُک آن درد که یارم به عیادت به سرآید / دردمندان به چنین درد نخواهند دوا را​

چه خوش است دردی که یار را برای عیادت بر سرِ بالینم آورد . بی تردید ، عاشقان دردمند برای چنین دردی ، دوا نمی طلبند .

خُنُک = شبه جمله است به معنی خوشا ، خرم باد
عیادت = به احوالپرسی بیمار رفتن

 

[SAN.SNI]

باور از مات نباشد ، تو در آیینه نگه کن / تا بدانی که چه بوده ست گرفتارِ بلا را​

اگر گرفتاری ما را باور نمی داری ، در آینه به چهره خویش بنگر تا دریابی که زیبایی تو بر سرِ گرفتاران بلای عشق چه آورده است . خلاصه بدانی که چه قدر زیبایی و چه قدر بی تاب .

از مات = از ما تو را

 

[SAN.SNI]

از سرِ زلفِ عروسانِ چمن دست بدارد / به سرِ زلفِ تو گر دست رسد باد صبا را​

اگر بادِ صبا بتواند بر سرِ زلفِ تو بوزد و آن را لمس کند . دیگر توجهی به سرِ زلفِ عروسان چمن ( گُل ها ) نخواهد داشت .

چمن = سبزه و گیاه
باد صبا = نسیمِ صبحگاهی

 

[SAN.SNI]

سرِ انگشتِ تحیّر بگزد عقل به دندان / چون تأمل کند این صورتِ انگشت نما را​

عقل اگر در چهرۀ مشهور به زیبایی تو با تأمل و دقت بنگرد . سرِ انگشتِ خویش را به نشانۀ حیرت از زیبایی باورنکردنی تو به دندان خواهد گزید .

تأمل کردن = نیک نگریستن ، اندیشیدن
انگشت نما = هر چیز که به انگشت نشان داده شود