تفسیر شعر شرح و تفسیر غزل شماره 6 دیوان سعدی شیرازی

[SAN.SNI]

آرزو می کندم شمع صفت پیشِ وجودت / که سراپای بسوزند منِ بی سر و پا را​

آرزویم این است که در مقابل وجود تو ، منِ بی سر و پا و بی قدر را ، سراپا مانند شمع بسوزانند و فدای وجود تو سازند .

آرزو می کندم = مرا این آرزوست
شمع صفت = مثل و مانند شمع

 

[SAN.SNI]

چشم کوته نظران بر ورق صورت خوبان / خط همی بیند و ، عارف قلمِ صنعِ خدا را​

دیدگان مردم کوته بین و غافل بر چهرۀ خوبان ، خط می بیند . در حالی که چشم عارف بر همان ورق ، صنع خدای را مشاهده می کنند .

خوبان = جمع خوب ، زیبارویان
خط = موهای تازه رسته ای که گرد رخسار خوب رویان برآمده باشد
عارف = دانا و شناسنده
قلم صنع = قلم آفرینش

 

[SAN.SNI]

همه را دیده به رویت نگران است ، ولیکن / خودپرستان ز حقیقت نشِناسند هوا را​

همگان به روی تو چشم دوخته اند و بر آن می نگرند . امّا نظّارگان خود پرست قادر به پنهان کردن هوای نَفسِ بدفرمای خود نیستند و هوس را از عشق حقیقی بازنمی شناسند .

هوا = هوا و هوس

 

[SAN.SNI]

مهربانی ز من آموز و ، گَرَم عمر نمانَد / به سرِ تربت سعدی بطلب مِهرگیا را​

مهربانی و مهرورزی را از من بیاموز و چنانچه عمرم برای این آموزش یاری نکند . پس از مرگم خواهی دید که مهرگیا از گورم خواهد رویید . یعنی با قلبی آکنده از عشق و مهر جهان فانی را ترک کرده ام .

مهربانی = عاشقی ، در لغت نامه دهخدا مهربان هم به معنی عاشق و هم به معنی معشوق آمده است
تربت = خاک ، گور

*مهرگیا = یا مهرگیاه اسم فارسی یبروح الصّنم است . گیاهی است از تیرۀ بادمجانیان که علفی است . این گیاه دارای ریشۀ ضخیم و گوشت دار و غالباََ دو شاخه است و شکل ظاهری ریشه شباهت به هیکل آدمی دارد . برگهای...

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.

 

[SAN.SNI]

هیچ هشیار ملامت نکند مستی ما را / قُل لِصاحِِ تَرَکَ الناسَ مِنَ الوَجدِ سُکارا​

هیچ انسان عاقل و هوشیاری ، ما را به خاطر مستی عشق سرزنش نمی کند . به هوشیار بگو که سرمستانی را که در اثر مستی به وجد آمده اند ، به حال خود واگذارد .