کمیک کمیک | فلش گوردون

[₰جادوگرِخویش₰]

کل اتفاقاتی که تعریف شد و تقریباً همه‌ی شخصیت‌هایی که مورد اشاره قرار گرفتند،‌ در چند استریپ اول فلش گوردون در سال ۱۹۳۴ تثبیت شدند و از این لحاظ فیلم به روح اصلی کمیک پایبند است. اگر طرفدار فلش گوردون باشید (هرچند بعید می‌دانم فلش گوردون در ایران طرفدار داشته باشد)، این فیلم به‌هیچ عنوان خ**یا*نت در امانت به نظر نخواهد رسید.

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.

 

[₰جادوگرِخویش₰]

فلش گوردون همیشه درباره‌ی ماجراجویی بوده و هیچ‌وقت تلاش نداشته مفاهیم پیچیده و عمیق را، حتی به شکلی زیرپوستی یا قابل‌دسترس، به مخاطب عرضه کند. عمیق‌ترین مفهومی که می‌توان از داستان استخراج کرد، تقابل بین آزادی‌خواهی و استبداد است.

 

[₰جادوگرِخویش₰]

مینگ سنگدل ترکیبی از حاکمان مستبد و پرشکوه آسیایی در ادوار گذشته (به قول ویل دورانت Oriental Despotism) و دیکتاتورهای فاشیستی مدرن با سازمان پلیس مخفی است. در واقع در یکی از قسمت‌های فیلم که ماموران مینگ در حال پاک کردن حافظه‌ی زوکوف هستند، تصویری از هیتلر در خاطرات او دیده می‌شود و از جانب دار و دسته‌ی مینگ در اشاره به هیتلر گفته می‌شود که او چقدر پتانسیل داشته است.

 

[₰جادوگرِخویش₰]

دربار مینگ به شکل ترکیبی از دربار امپراتورهای چین و پادشاهان هخامنشی به تصویر کشیده شده که در آن تشریفات حول احترام گذاشتن به شخص مینگ حرف اول و آخر را می‌زنند و همچنین حاکمان نواحی تحت‌سلطه‌ی مینگ به‌طور مرتب نزد مینگ ظاهر می‌شوند تا به او به‌عنوان والاترین حاکم خود عرض احترام کنند.

 

[₰جادوگرِخویش₰]

مینگ تقریباً نماد تمام چیزهایی است که با روح آمریکایی در تضاد هستند. از این نظر فلش گوردون به‌عنوان آمریکایی‌ترین فرد ممکن (ناسلامتی او کوارتربک است!) کاسه‌کوزه‌ی او را به هم می‌ریزد و بدین ترتیب برتری راه‌ورسم آمریکایی را به رخ می‌کشد. در واقع در کمیک‌استریپ اصلی هم تاکید خاصی روی اشاره به رنگ پوست افراد وجود داشت (مثلاً فلش و زوکوف با عنوان سفیدپوست مورد اشاره قرار می‌گرفتند، مینگ و زیردستانش زردپوست، با ظاهری شبیه به چینی‌ها و نژاد قهوه‌ای‌پوست کوتوله‌ها یا دورف‌ها نیز در داستان وجود داشتند که رنگ پوست‌شان علیه‌شان به کار گرفته می‌شد) و می‌شد تعبیراتی نژادپرستانه از آن کرد، ولی این تعبیرات و تکیه روی رنگ پوست افراد در فیلم غایب است.

 

[₰جادوگرِخویش₰]

برخلاف سوپرمن ۱ و ۲ که به‌نوعی تلاشی بودند در راستای دور کردن سینمای ابرقهرمانی از ریشه‌های کمپ و کمدی آن (هرچند نه به طور کامل)، فلش گوردون با کمال افتخار به این ریشه‌ها برمی‌گردد. به‌هرحال فیلمنامه‌نویس اثر کسی نیست جز لورنزو سمپل جونیور (Lorenzo Semple Jr.)، یکی از نویسنده‌های سریال بتمن در دهه‌ی ۶۰ که رب‌النوع کمپ بود. از این نظر لحن فیلم با کمیک‌استریپ‌های فلش گوردون تا حدی تفاوت دارد، چون این استریپ‌ها عاری از عنصر طنز بودند و فلش گوردون شخصی بسیار جدی بود. ولی به نظرم این عنصر جدی بودن در کمیک‌استریپ‌های اصلی نقطه‌ضعف بود، نه نقطه‌‌قوت و باعث شده بود این استریپ‌ها بسیار خشک جلوه کنند، در حالی‌که در فیلم عنصر کمپ بودن تا حدی باعث جذابیت فیلم می‌شود

 

[₰جادوگرِخویش₰]

البته فلش گوردون استفاده‌‌ی جالبی از عنصر کمپ می‌کند، بدین صورت که هر شخصیت و بازیگرش درجه‌ی متفاوتی از کمپ بودن دارد. مثلاً تیموتی دالتون (Timothy Dalton) در نقش پرنس بارین (Prince Barin) نقش خود را کاملاً جدی بازی می‌کند، در حالی‌که برایان بلسد (Brian Blessed) در نقش پرنس والتِن (Prince Vultan) بزرگنمایانه‌ترین و کمپی‌ترین بازی ممکن را ارائه می‌کند (هرچند اگر برایان بلسد را بشناسید، می‌دانید که این اصلاً چیز بدی نیست) و مکس وون سایدو (Max Von Sydow) در نقش مینگ حد وسط بین جدی بودن و کمپی بودن است. این ترکیب متنوع به‌طور عجیبی جواب داده و باعث شده فضای فیلم زنده و شاداب جلوه کند و جو غیرزمینی و بیگانه‌ی مانگو و ساکنینش هرچه بیشتر به چشم بیاید.

 

[₰جادوگرِخویش₰]

فلش گوردون شروع نسبتاً کند و نه‌چندان هیجان‌انگیزی دارد. اما به‌محض این‌که فلش، دیل آردن و زوکوف وارد مانگو می‌شوند، فیلم بزرگ‌ترین برگ برنده‌اش را رو می‌کند: طراحی صحنه و گریم شگفت‌انگیز (خصوصاً برای شخص مینگ که با مینگ داخل کمیک مو نمی‌زند). دربار رنگارنگ و باشکوه فیلم با چنان درجه‌ای از زرق و برق بازسازی شده که به‌شخصه اولین بار که آن را دیدم متوجه شدم استعدادی بزرگ پشت طراحی آن بوده و بعداً که درباره‌ی موضوع تحقیق کردم، دیدم آن شخص کسی نیست جز دانیلو دوناتی (Danilo Donati)، طراح لباس و صحنه‌ی سرشناس ایتالیایی که قبلاً روی فیلم‌های فدریکو فلینی (Federico Fellini) و پیر پائولو پازولینی (Pier Paolo Pasolini) کار کرده بود.

 

[₰جادوگرِخویش₰]

گفته می‌شود که لائورنتیس به دوناتی قدرت زیاد داده بود تا هرطور که می‌خواهد ایده‌هایش را به مرحله‌ی اجرا برساند. حوزه‌ی اختیار او آنقدر قوی بود که حتی از حوزه‌ی اختیار مایک هاجز (Mike Hodges) کارگردان فیلم هم خارج بود. دوناتی نه فیلمنامه را خوانده بود، نه انگلیسی بلد بود و از این نظر مشکلات ارتباطی با عوامل فیلم داشت و لباس‌هایی که برای بعضی از بازیگران طراحی کرده بود، اذیت‌شان می‌کرد؛ مثل لباس مردان پرنده (Hawkmen) که باعث شده بود بازیگرانی که آن را پوشیده بودند در ساعات استراحت نتوانند بنشینند و مجبور بودند روی شکم‌شان دراز بکشند. با این حال،‌ با وجود تمام مشکلات، زحمت دوناتی برای فیلم جواب داده و فلش گوردون از لحاظ بصری فیلمی خیره‌کننده از آب درآمده است.

 

[₰جادوگرِخویش₰]

این‌که طراح صحنه و لباس فیلم‌های فلینی بیاید و روی فیلمی ابرقهرمانی کار کند، اتفاقی بود که تنها در دهه‌ی هشتاد ممکن بود بیفتد و از این بابت باید از لائورنتیس ممنون باشیم که حاضر شد این ریسک را قبول کند. بعید است که سیاره‌ی مانگو هیچ‌گاه به این زیبایی روی پرده‌ی نقره‌ای بازسازی شود.