روانشناسی بالیـــنی کودک چـیست؟

[R_MāN'8]

نـام: وانشناسی بالینی کودک چیست؟ تعریف، ارزیابی و درمان در روانشناسی بالینی کودک

پژوهش و فعالیت روانشناسی بالینی کودک بر درک و فهم، پیشگیری، تشخیص و درمان مشکلات روانشناختی، هیجانی، شناختی، رشدی، رفتاری و خانوادگی کودکان متمرکز است.

اهمیت ویژه‌ی حرفه‌ی روانشناسان بالینی کودک و نوجوان، درک و فهم دقیق نیازهای روانشناختی اساسی کودکان و نوجوانان و نیز درک این موضوع است که خانواده و دیگر بافت‌های اجتماعی بر سازگاری هیجانی-اجتماعی، رشد شناختی، سازگاری رفتاری و بهداشت روانی کودکان و نوجوانان چگونه تاثیر می‌گذارند. در روانشناسی بالینی کودک و نوجوان تاکید اصلی بر انجام پژوهش‌های تجربی قوی و رشد ارزیابی و درمان مبتنی بر شواهد...​

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.

 

[R_MāN'8]

روانشناسی طلب اطفال و روانشناسی بالینی کودک

فعالیت متداول در روانشناسی بالینی كودك كار روی كودكان و نوجوانانی بوده است كه نشانه‌های آسیب روانی داشته‌اند؛ اما روانشناسی طب اطفال (یا روانشناسی سلامتی كودك) عبارت است از كاربرد اصول روانشناسی بالینی كودك در مراكز پزشكی مثلاً در بیمارستان‌ها، درمانگاه‌های رشد یا مراكزی كه اقدامات پزشكی گروهی انجام می‌دهند.

روان‌شناسان طب اطفال غالباً قبل از ایجاد آسیب روانی (یا حداقل در شروع اختلال) مبادرت به مداخله می‌كنند و غالباً ارجاع دهندگان كودكان به آن‌ها، پزشكان اطفال هستند. به طور مشخص روانشناسی طب اطفال را این‌گونه تعریف كرده‌اند: تحقیقات و اقداماتی كه معطوف به موضوعات مرتبط با سلامت روانی و جسمی کودکان...​

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.

 

[R_MāN'8]

ین دو تخصص یعنی روانشناسی بالینی کودک و روانشناسی طب اطفال وجوه متمایزی نیز دارند. اولاً متخصصان روانشناسی طب اطفال جهت‌گیری رفتاری دارند و مداخلات كوتاه‌مدت و فوری را ترجیح می‌دهند. درحالی‌که روان‌شناسی بالینی كودك در جهت‌گیری‌های خود متنوع‌تر عمل می‌كند (گرایش‌های روان‌پویشی و خانوادگی / نظام‌ها در بین روان‌شناسان بالینی كودك بیشتر است).

ثانیاً روان‌شناسان طب اطفال در تحصیلات، تحقیقات و خدمات خویش بر مشكلات طبی و زیست‌شناختی تأكید بیشتری دارند. ویژگی ممیزه آن‌ها، علاقه‌مندی‌شان به روانشناسی سلامت و طب رفتاری و مشورت با پزشكان متخصص اطفال است. ولی روان‌شناسان بالینی كودك در حیطه روانشناسی بالینی کودک بیشتری بر سنجش، فرایندهای رشدی و خانواده‌درمانی تأكید دارند.​

 

[R_MāN'8]

ین دو تخصص یعنی روانشناسی بالینی کودک و روانشناسی طب اطفال وجوه متمایزی نیز دارند. اولاً متخصصان روانشناسی طب اطفال جهت‌گیری رفتاری دارند و مداخلات كوتاه‌مدت و فوری را ترجیح می‌دهند. درحالی‌که روان‌شناسی بالینی كودك در جهت‌گیری‌های خود متنوع‌تر عمل می‌كند (گرایش‌های روان‌پویشی و خانوادگی / نظام‌ها در بین روان‌شناسان بالینی كودك بیشتر است).

ثانیاً روان‌شناسان طب اطفال در تحصیلات، تحقیقات و خدمات خویش بر مشكلات طبی و زیست‌شناختی تأكید بیشتری دارند. ویژگی ممیزه آن‌ها، علاقه‌مندی‌شان به روانشناسی سلامت و طب رفتاری و مشورت با پزشكان متخصص اطفال است. ولی روان‌شناسان بالینی كودك در حیطه روانشناسی بالینی کودک بیشتری بر سنجش، فرایندهای رشدی و خانواده‌درمانی تأكید دارند.​

 

[R_MāN'8]

فعالیت‌های اصلی

برای ساده شدن بحث، فعالیت‌های مزبور روانشناسی بالینی کودک را تحت عناوین سنجش، مداخله، پیشگیری و مشورت بررسی خواهیم كرد؛ اما ابتدا بهتر است برخی معضلات مشترك در این فعالیت‌ها را مطرح كنیم.

معضلات عمومی

همه‌گیری‌شناسی. باید بدانیم در گروه‌های سنی و طبقات مختلف جمعیت چه مشكلاتی متداول هستند. برای مثل، مشكلات تغذیه‌ای و خواب در بین كودكان ۲ تا ۱ ساله خیلی شایع هستند. بیش‌فعالی و اختلالات سلوك در پسرها بیش از دخترها رواج دارند.​

 

[R_MāN'8]

وضعیت.
رفتار غالباً مختص به وضعیت است. یك كودك ممكن است در خانه آرام و گوشه‌گیر باشد ولی در بین دوستانش این‌گونه رفتار نكند.

البته منظورمان بی‌اهمیت بودن عوامل عمومی گرایش و خلقی نیست. ولی كسانی كه با كودكان سروكار دارند برای مفهوم‌بندی مشكلات آنان (با مشكلات فرضی آنان) باید به تعامل عوامل محیطی و خصوصیات شخصیتی عمومی توجه كنند.

مراجع كیست؟
در بسیاری از موارد مؤثرترین درمان، درمان والدین است چون آن‌ها هستند كه روی كودكان تسلط و كنترل دارند. همان‌طور كه كمپبل (۱۹۸۹) می‌گوید «اولین وظیفه روان‌شناس بالینی این است كه ببیند آیا اصلاً مشكلی وجود دارد چون غالباً ناشكیبایی، بی‌سوادی و برداشت‌های غلط والدین است كه موجب...​

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.

 

[R_MāN'8]

تشخیص و طبقه‌بندی مشكلات. در اینجا فقط به چند نكته در مورد كودكان اشاره خواهیم كرد. نخست آنكه روان‌شناسان بالینی كودك بیش از روان‌شناسان طب اطفال به طبقه‌بندی اختلالات كودكی علاقه‌مندند زیرا با موردهای روان‌پزشكی بیشتری سروكار دارند. ثانیاً چهارمین ویراست راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی، علاقه‌مندی روزافزون متخصصان به اختلالات دوران كودكی را پوشش می‌دهد.

در این راهنما ده گروه اصلی اختلالات دیده می‌شوند كه معمولاً برای اولین بار در دوران طفولیت، كودكی و نوجوانی تشخیص داده می‌شود در جدول ۳-۲۰ با این گروه‌ها و نمونه‌ها تشخیصی هر یك از آن‌ها آشنا می‌شوید. در اینجا باید به دو نكته اشاره كنیم. اول آنكه تمام اختلالات این جدول به‌جز انواع فرعی عقب‌ماندگی ذهنی روی محور یك آورده...​

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.

 

[R_MāN'8]

شكلات روانی كودكان و نوجوانان را به‌طورکلی به دو گروه اختلالات درونی‌سازی و بیرونی‌سازی تقسیم می‌كنند. مشخصه‌های اختلالات درونی‌سازی عبارت‌اند از نشانه‌های اضطراب، افسردگی، كم‌رویی و گوشه‌گیری برخی از اختلالات درونی‌سازی هم عبارت‌اند از اختلالات خلقی (مثل اختلال افسردگی ماژور) و اختلالات اضطرابی مشخصه‌های اختلال بیرونی‌سازی هم عبارت‌اند از رفتارهای پرخاشگرانه، رفتارهای تكانشی و مشكلات سلوك بعضی از موارد اختلالات بیرون‌سازی عبارت‌اند از اختلال سلوك و اختلال كمبود توجه / بیش‌فعالی.

سنجش در روانشناسی بالینی کودک


كودكان و نوجوانان برخلاف بزرگ‌سالان به‌ندرت خودشان جهت درمان شدن مراجعه می‌كنند. هم‌چنین در مورد آنان‌ همیشه باید از اطرافیانشان اطلاعات...​

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.

 

[R_MāN'8]

در سنجش كودکان و نوجوانان، بررسی ماهیت و شدت مشكل در همان بدو امر، بسیار مهم است. شكایت ممكن است اختصاصی باشد مثل حالت تهوع یا ترس از رفتن به مدرسه و یا كلی مثل افسردگی یا «بی‌علاقگی» نسبت به انجام تكالیف درسی. معاینه كننده باید بفهمد چرا فرد موردنظر كمك می‌خواهد، چه مدت است چنین مشكلی دارد و برای حل این مسئله چه اقدامات دیگری كرده است. سپس بر مبنای تمامی اطلاعات موجود، شرح حالی تهیه می‌شود تا دقیقاً نحوه ایجاد مشكل مزبور مشخص شود.

مصاحبه. روان‌شناسان مشغول در حیطه روانشناسی بالینی كودك و روان‌شناسان طب اطفال با این هدف‌ها با والدین مصاحبه می‌كنند (۱) اخذ اطلاعات در مورد رفتار، رویدادها و وضعیت‌ها؛ (۲) پی بردن به احساسات و هیجانات والدین؛ و (۳) تدارك مبنایی برای روابط درمانی...​

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.

 

[R_MāN'8]

در مصاحبه با كودكان باید یادمان باشد همیشه به آن‌ها گفته نشده است كه چرا به كمك احتیاج دارند و معمولاً درك ناقصی از صحبت‌ها دارند. حضور در درمانگاه بدون فهمیدن علتش یا بدون داشتن حق تصمیم‌گیری در مورد درمان شدن، برای كودكان (و هر كس دیگری) اضطراب‌آور است. پس باید احساس و نظر كودك در مورد ملاقات مزبور را جویا شویم. متخصص بالینی تا حد امكان باید قبل از مصاحبه به كودكان آرامش خاطر بدهد و سپس در محدوده قوه درك كودك به او بگوید چه‌کارهایی انجام خواهد داد.

امروزه برای اختلالات درون‌سازی كودكان و نوجوانان و اختلالات بیرونی‌سازی آنان مصاحبه‌های تشخیصی ساخت‌داری تهیه شده است. برخی از آن‌ها عبارت‌اند از برنامه مصاحبه تشخیصی كودكان؛ برنامه‌ كودك‌سنجی؛ و تجدیدنظر مصاحبه تشخیصی برای كودكان و...​

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.