متفرقه طنز نویسی به زبان ساده

[NEGIN_R]

⚫بخش اول⚫



کلیشه ای ترین سوالی که می شود در مصاحبه با یک طنزپرداز پرسید، این است که «طنز چیست؟» یا «طنز یعنی چه؟»
راستش را بخواهید به درد نخورترین سوال هم شاید همین باشد. واقعیت این است که دانستن پاسخ این سوال هیچوقت هیچکس را طنز نویس نکرده است.
یعنی شما نمی توانید با دانستن تعریف طنز، طنزنویس شوید یا دست کم از خواندن طنز بیشتر بخندید.
بعید می دانم دسته بندی کردن انواع طنز هیچ طنز پردازی را شوخ طبع تر، خلاق تر و با ذوق تر کرده باشد و هیچ مخاطبی را شائق تر و سرخوش تر.
این فقط یک قرار داد است:
عده ای با هم قرار گذاشته اند که مثلا اگر کسی حرف خنده داری زد که دستمایه اش فقط فحش و فضیحت کشیدن به کسی دیگر بود، اسمش را...​

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.

 

[NEGIN_R]

⚫خطر سقوط ! مراقب باشید!⚫



قبل از این که بگویم برای نوشتن طنز بهتر است چه کارهایی بکنیم، می خواهم عجالتا بگویم که چه کارهایی نکنیم.
چون آفتهایی پیش راه طنز نویس وجود دارد که اگر به آنها دچار شود، حتی دانستن تکنیکهای طنزآفرینی هم کمک خیلی موثری به او نمی کند.​

 

[NEGIN_R]

⚫خواستن توانستن نیست!⚫



اولین چیزی که می خواهم گوشزد کنم این است:
«نیت طنز نوشتن»
را موقع خلق یک اثر، به حساب «طنز نوشتن» نگذارید.
خیلی پیش می آید افرادی که می خواهند طنز نویسی را شروع کنند، با نیت نوشتن طنز پشت میز تحریرشان می نشینند. ولی نهایتا نتیجه کار هیچکس را قلقلک نمی دهد.
ما باید یاد بگیریم خودمان نوشته خودمان را مستقل از «نیت طنز نوشتن» مان داوری کنیم.
وقتی دلچسب نمی شود معمولا نشان دهنده این است که ما تکنیکها را نمی دانیم و در متون طنز شاخص هم کمتر سرک کشیده ایم.
وقتی با چند طنز نویس به یکی از شهرهای کشورمان سفر کرده بودیم، یکی از استقبال کنندگان گفت:
اولین سوژه طنز شهر ما را دیدید؟ هواپیما در باندی...​

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.

 

[NEGIN_R]

⚫فانتزی چیز دیگریست⚫



حالا متن زیر را بخوانید و ببینید می توانید آن را به عنوان بخشی از یک نوشته طنز بپذیرید یا نه؟
“… گذراندن ساعات کار بعد از ظهر، کمتر از ساعات صبح مشکل و غیر قابل تحمل بود. تقریبا بلافاصله پس از ناهار کاری به او رجوع شد که خیلی دقیق و حساس بود و احتیاج به چندین ساعت صرف وقت و کنار گذاشتن کلیه کارهای دیگر داشت. این کار شامل جعل یک سلسله ارقام مربوط به میزان تولید چند نوع کالا بود که تاریخ انتشار آن به دو سال پیش بر می گشت و منظور از آن بی اعتبار ساختن یکی از اعضای برجسته داخلی حزب بود که اینک از لحاظ حزبی وضع چندان روشنی نداشت…”

این قسمتی بود از کتاب «1984» نوشته جورج اورول. فکر نکنید که ما بقی...​

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.

 

[NEGIN_R]

⚫عصبانی نشوید، لطفا!⚫



یک نکته دیگر هم هست که لازم است از همین اول کار مراقبش باشیم:
«عصبانیّت»
خیلی اوقات طنز نویس، وقتی قلم به دست، پای کاغذ می نشیند، می خواهد با نیش و کنایه و به سخره گرفتن چیزی که عذابش داده، هم دردش را با دیگران در میان بگذارد و هم به طور غیر مستقیم دیگران را در رفع مشکل تهییج کند.
این هم یکی از اهداف طنز است.
ولی اگر عصبانیت طنز نویس از پس ِ کلمات بیرون بزند، دیگر متن برای خواننده، آنقدرها هم خنده دار نیست.
شما می توانید در درون خودتان به شدت عصبانی باشید ولی اگر می خواهید طنز شما خواندنی باشد، باید جلوی سرازیر شدن عصبانیت را به روی کاغذ بگیرید.
هرچقدر نویسنده مطالب در تصور خواننده،...​

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.

 

[NEGIN_R]

⚫بخش دوم⚫

⚫برای چه کسی می نویسید؟⚫


این تقریبا از لوازم ابتدایی هر نوشته ای است که بدانید مخاطب هدفتان کیست و برای چه کسی می نویسید.
از شعر و داستان تا روشنامه یا بروشور یک دستگاه الکتریکی. اهمیت این مساله در طنز دوچندان می شود. چون در طنز، معمولا لایه های مفهومی چندگانه می شوند.
یعنی خیلی وقتها خواننده باید سوای معناهای ظاهری به چیزی در پس ِ کلمات هم پی ببرد.
بنابراین، شناخت محدوده دانش ادبی مخاطب، و همینطور میزان آگاهی او از موضوع مورد بحث و حواشی و ظرایف آن، به طنز نویس کمک می کند تا شوخی های قابل فهم تر و بانمک تری طراحی کند.

این قضیه حتی به...​

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.

 

[NEGIN_R]

⚫از کجا سوژه بیاوریم؟⚫



می گویند نویسنده خوب، آن است که بتواند درباره همه چیز خوب بنویسد.
حتی درباره «هیچی».
اصلا متنهایی وجود دارند که به آنها می گویند:
«هیچاهیچ». یعنی هیچ موضوع مشخصی ندارند. این «هیچاهیچ» ها به گونه ای معلوم کننده ی میزان قدرت کسی است که قلم را بر کاغذ می چرخاند.
یک جور زورآزمایی قلمی.
یعنی نویسنده خوب کسی نیست که بتواند درباره هیچ بنویسد، بلکه کسی است که بتواند درباره هیچ، خوب بنویسد.
یادتان هست درباره «شکستن شاخ غول زبان» صحبت کردیم؟ اینجا جایی است که باید دوباره یادش کنیم. نویسنده خوب، خوب می نویسد، حال خواه موضوع، لنگه کفش باشد، یا سیاست کشورهای صنعتی در عرصه بین الملل یا مسواک زدن...​

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.

 

[NEGIN_R]

⚫عوامل ایجاد طنز⚫



خب. دیگر تقریبا رسیده ایم به ضربه اصلی.
یعنی می رسیم به این که بعد از به جا آوردن همه چیزهایی که تا حالا ازشان حرف زدیم، حالا چه جوری بنویسیم که بانمک تر به نظر بیاید.
در یک دسته بندی کلی، این اتفاق در سه شاخه می افتد: ساختار(به طور خلاصه یعنی نحوه چینش جملات و بخشهای مختلف نوشته شما)، زبان(به طور عام یعنی کلماتی که انتخاب می کنید و نحوه جمله بندی) و موقعیت(یعنی شرایطی که دارید آن را توصیف می کنید).
هر کدام اینها می تواند به گونه ای باشد که نوشته شما را خنده دار کند. اما اگر از من می شنوید، برای مخاطب وطنی تا می توانید «زبان» را جدی بگیرید.
جدی که… یعنی با آن شوخی کنید! ممکن است روزگاری سلیقه...​

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.

 

[NEGIN_R]

⚫غافلگیری⚫




الف- ترتیب:

پدر من هیچوقت خوب جوک تعریف نمی کند. چون معمولا طوری ماجرای جوک را تعریف می کند که از اواسط ماجرا می شود حدس زد آخرش چه اتفاقی می افتد. حتما شما هم دوستانی دارید که اینطوری جوک بگویند. خب، یکی از رموز کار به همین سادگی است. شما باید اصل شوخی را بگذارید برای آخر جوک، یا آخر جمله یا آخر هر بسته شوخ طبعانه دیگر. یکی از مولفه هایی که در هایکوها وجود دارد همین است: غافلگیری. منتها خیلی وقتها، هایکو، نگاهی شاعرانه به جهان است. اما در طنز، به کارگرفتن همین «غافلگیری» شما را در بیان نگاه طنز آمیزتان به جهان کمک می کند.


ب-...​

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.

 

[NEGIN_R]

⚫بخش سوم⚫



یادم هست که در یادداشت قبل، شروع کردم به گفتن از چیزهایی که در نوشته شما طنز ایجاد می کنند و البته قبل از آن اشاره ای کردم به این که این طنز در سه حیطه اتفاق می افتد:
ساختار ، کلام و موقعیت.
خب، حالا می خواهم به چند عامل طنز ساز دیگر بپردازم ولی قبل از آن می خواهم منظورم را از سه حیطه ای که اسم بردم، با مثالهای بیشتر، روشن تر کنم.​