متن با فونت FarhangBlack
در پاییز، نغمه‌های نوشتن در آسمان معلق‌اند. داستان‌هایی که با هر دم سردی از باد، جان می‌گیرند و دل‌ها را می‌نوازند.

تاریخ ایران تاریخ ایران از سقوط نهاوند تا مرگ افشین

  • نویسنده موضوع Sara_D
  • تاریخ شروع
  • پاسخ‌ها 95
  • بازدیدها 1,417
  • کاربران تگ شده هیچ

Sara_D

پرسنل مدیریت
مدیر تالار کتاب
سطح
25
 
ارسالی‌ها
1,318
پسندها
16,618
امتیازها
39,073
مدال‌ها
24
  • نویسنده موضوع
  • مدیر
  • #41
اسلام‌ به‌ راستی‌ پیامی‌ تازه‌ بود

۱۸-۱۴- زبان‌ تازی‌ پیش‌ از آن‌، زبان‌ مردم‌ نیمه‌وحشی‌ محسوب‌ می‌شد و لطف‌ و ظرافتی‌ نداشت‌. با این‌ همه‌، وقتی‌ بانگ‌ قرآن‌ و اذان‌ در فضای‌ ملک‌ ایران‌ پیچید، زبان‌ پهلوی‌ در برابر آن‌ فرو ماند و به‌ خاموشی‌ گرایید. آنچه‌ در این‌ حادثه‌ زبان‌ ایرانیان‌ را بند آورد، سادگی‌ و عظمت‌ «پیام‌ تازه‌» بود. و این‌ پیام‌ تازه‌، قرآن‌ بود که‌ سخنوران‌ عرب‌ را از اعجاز بیان‌ و عمق‌ معنی‌ خویش‌ به‌ سکوت‌ افکنده‌ بود. پس‌ چه‌ عجب‌ که‌ این‌ پیام‌ شگفت‌انگیز تازه‌، در ایران‌ سخنوران‌ را فرو بندد و خردها رابه‌ حیرت‌ اندازد. حقیقت‌ این‌ است‌ که‌ از ایرانیان‌، آنها که‌ دین‌ را به‌ طیب‌ خاطر خویش‌ پذیرفته‌ بودند شور و شوق‌ بی‌حدّی‌ که‌ در این‌ دین‌ مسلمانی‌ تازه‌...
لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.
 
امضا : Sara_D

Sara_D

پرسنل مدیریت
مدیر تالار کتاب
سطح
25
 
ارسالی‌ها
1,318
پسندها
16,618
امتیازها
39,073
مدال‌ها
24
  • نویسنده موضوع
  • مدیر
  • #42
ایرانیان‌ و زبان‌ گمشده‌

۱۸-۱۵- آنچه‌ از تأمل‌ در تاریخ‌ برمی‌آید این‌ است‌، که‌ عربان‌ هم‌ از آغاز حال‌، شاید برای‌ آنکه‌ از آسیب‌ زبان‌ ایرانیان‌ در امان‌ بمانند، و ان‌ را همواره‌ چون‌ حربه‌ی‌ تیزی‌ در دست‌ مغلوبان‌ خویش‌ نبیند، در صدد برآمدند زبانها و لهجه‌های‌ رایج‌ در ایران‌ را، از میان‌ ببرند. آخر این‌ بیم‌ هم‌ بود که‌ همین‌ زبانها خلقی‌ را بر آنها بشوراند و ملک‌ و حکومت‌ آنان‌ را در بلاد دورافتاده‌ی‌ ایران‌ به‌ خطر اندازد. به‌ همین‌ سبب‌ هر جا که‌ در شهرهای‌ ایران‌، به‌ خط‌ و زبان‌ و کتاب‌ و کتابخانه‌ برخوردند با آنها سخت‌ به‌ مخالفت‌ برخاستند. رفتاری‌ که‌ تازیان‌ در خوارزم‌ با خط‌ و زبان‌ مردم‌ کردند بدین‌ دعوی‌ حجّت‌ است‌. نوشته‌اند که‌ وقتی‌ قتیبه‌بن‌ مسلم‌، سردار حجّاج‌، بار...
لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.
 
امضا : Sara_D

Sara_D

پرسنل مدیریت
مدیر تالار کتاب
سطح
25
 
ارسالی‌ها
1,318
پسندها
16,618
امتیازها
39,073
مدال‌ها
24
  • نویسنده موضوع
  • مدیر
  • #43
این‌ واقعه‌ نشان‌ می‌دهد که‌ اعراب‌ زبان‌ و خط‌ مردم‌ ایران‌ را به‌ مثابه‌ی‌ حربه‌ای‌ تلقی‌ می‌کرده‌اند که‌ اگر در دست‌ مغلوبی‌ باشد ممکن‌ است‌ بدان‌ با غالب‌ درآویزد و به‌ ستیزه‌ و پیکار برخیزد. از این‌ رو شگفت‌ نیست‌ که‌ در همه‌ی‌ شهرها، برای‌ از میان‌ بردن‌ زبان‌ و خط‌ و فرهنگ‌ ایران‌ به‌ جدّ کوششی‌ کرده‌ باشند. شاید بهانه‌ی‌ دیگری‌ که‌ عرب‌ برای‌ مبارزه‌ با زبان‌ و خط‌ ایران‌ داشت‌ این‌ نکته‌ بود که‌ خط‌ و زبان‌ مجوس‌ را مانع‌ نشر و رواج‌ قرآن‌ می‌شمرد. در واقع‌، از ایرانیان‌، حتی‌ آنها که‌ آیین‌ مسلمانی‌ پذیرفته‌ بودند، زبان‌ تازی‌ را نمی‌آموختند و از این‌ رو بسا که‌ نماز و قرآن‌ را نیز نمی‌توانستند به‌ تازی‌ بخوانند. نوشته‌اند که‌ «مردمان‌ بخارا به‌ اول‌ اسلام‌ در نماز، قرآن‌ به‌...
لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.
 
امضا : Sara_D

Sara_D

پرسنل مدیریت
مدیر تالار کتاب
سطح
25
 
ارسالی‌ها
1,318
پسندها
16,618
امتیازها
39,073
مدال‌ها
24
  • نویسنده موضوع
  • مدیر
  • #44
داستان‌ کتاب‌سوزی‌

۱۸-۱۷- ( روایت‌ استاد زرین‌ کوب‌ از قضیه‌ کتاب‌ سوزان‌ تازیان‌، حکایت‌ از آن‌ دارد که‌ عربان‌ دست‌ به‌ این‌ کار، آلوده‌اند؛ مع‌الوصف‌ استاد همایی‌ کتاب‌سوزی‌ به‌ دست‌ مسلمانان‌ را نمی‌پذیرد. نظر استاد همایی‌ را در بخش‌ فلسفه‌ اسلامی‌ مطالعه‌ می‌فرمایید. به‌ هر حال‌ در اینجا نظرات‌ استاد زرین‌ کوب‌ را با یکدیگر دنبال‌ می‌کنیم‌): شک‌ نیست‌ که‌ در هجوم‌ تازیان‌، بسیاری‌ از کتابها و کتابخانه‌های‌ ایران‌ دستخوش‌ آسیب‌ فنا گشته‌ است‌. این‌ دعوی‌ را از تاریخها می‌توان‌ حجّت‌ آورد و قرائن‌ بسیار نیز از خارج‌ آن‌ را تأیید می‌کند. با این‌ همه‌ بعضی‌ از اهل‌ تحقیق‌ در این‌ باب‌ تردید دارند. این‌ تردید چه‌ لازم‌ است‌؟ برای‌ عرب‌ که‌ جز کلام‌ خدا هیچ‌ سخن‌ را قدر نمی‌دانست‌،...
لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.
 
امضا : Sara_D

Sara_D

پرسنل مدیریت
مدیر تالار کتاب
سطح
25
 
ارسالی‌ها
1,318
پسندها
16,618
امتیازها
39,073
مدال‌ها
24
  • نویسنده موضوع
  • مدیر
  • #45
مگر نه‌ این‌ بود که‌ در حمله‌ی‌ تازیان‌، موبدان‌ بیش‌ از هر طبقه‌ی‌ دیگر مقام‌ و حیثیت‌ خویش‌ را از دست‌ دادند و تار و مار و کشته‌ و تباه‌ گردیدند؟ با کشته‌ شدن‌ و پراکنده‌ شدن‌ این‌ طبقه‌ پیداست‌ که‌ دیگر کتابها و علوم‌ آنها نیز که‌ به‌ درد تازیان‌ هم‌ نمی‌خورد موجبی‌ برای‌ بقا نداشت‌. نام‌ بسیاری‌ از کتابهای‌ عهد ساسانی‌ در کتابها مانده‌ است‌ که‌ نام‌ و نشانی‌ از آنها باقی‌ نیست‌. حتی‌ ترجمه‌های‌ آنها نیز که‌ در اوایل‌ عهد عبّاسی‌ شده‌ است‌ از میان‌ رفته‌ است‌. پیداست‌ که‌ محیط‌ مسلمانی‌ برای‌ وجود و بقای‌ چنین‌ کتابها مناسب‌ نبوده‌ است‌ و سبب‌ نابودی‌ آن‌ کتابها نیز همین‌ است‌.

باری‌ از همه‌ی‌ قراین‌ پیداست‌ که‌ در حمله‌ی‌ عرب‌ بسیاری‌ از کتابهای‌ ایرانیان‌، از میان‌ رفته‌ است‌...
لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.
 
امضا : Sara_D

Sara_D

پرسنل مدیریت
مدیر تالار کتاب
سطح
25
 
ارسالی‌ها
1,318
پسندها
16,618
امتیازها
39,073
مدال‌ها
24
  • نویسنده موضوع
  • مدیر
  • #46
به‌ هر حال‌ از وقتی‌ حکومت‌ ایران‌ به‌ دست‌ تازیان‌ افتاد زبان‌ ایرانی‌ نیز زبون‌ تازیان‌ گشت‌. دیگر نه‌ در دستگاه‌ فرمانروایان‌ به‌ کار می‌آمد و نه‌ در کار دین‌، سودی‌ می‌داشت‌. در نشر و ترویج‌ آن‌ نیز اهتمامی‌ نمی‌رفت‌ و ناچار هر روز از قدر و اهمیت‌ آن‌ می‌کاست‌. زبان‌ پهلوی‌ اندک‌ اندک‌ منحصر به‌ موبدان‌ و بهدینان‌ گشت‌. کتابهایی‌ نیز اگر نوشته‌ می‌شد به‌ همین‌ زبان‌ بود. اما از بس‌ خط‌ آن‌ دشوار بود اندک‌ اندک‌ نوشتن‌ آن‌ منسوخ‌ گشت‌. زبانهای‌ سغدی‌ و خوارزمی‌ نیز در مقابل‌ سختگیریهایی‌ که‌ تازیان‌ کردند رفته‌ رفته‌ متروک‌ می‌گشت‌. این‌ زبانها نه‌ به‌ دین‌ تازی‌ و زندگی‌ تازه‌ سازگار بودند و نه‌ هیچ‌ اثر تازه‌ای‌ بدانها پدید می‌آمد. از این‌ روی‌ بود، که‌ وقتی‌ زبان‌ تازی‌ آواز برآورد...
لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.
 
امضا : Sara_D

Sara_D

پرسنل مدیریت
مدیر تالار کتاب
سطح
25
 
ارسالی‌ها
1,318
پسندها
16,618
امتیازها
39,073
مدال‌ها
24
  • نویسنده موضوع
  • مدیر
  • #47
نقل‌ دیوان‌ از پارسی‌ به‌ عربی‌ در روزگار حجّاج‌ خونخوار

۱۸-۱۸- نقل‌ دیوان‌ از پارسی‌ به‌ تازی‌ در روزگار حجّاج‌، نیز از اسباب‌ عمده‌ی‌ ضعف‌ و شکست‌ زبان‌ ایران‌ گشت‌. دیوان‌ عراق‌ تا روزگار حجّاج‌ به‌ خط‌ و زبان‌ فارسی‌ بود، حساب‌ خراج‌ ملک‌ و ترتیب‌ خرج‌ لشکریان‌ را دبیران‌ و حسابگران‌ فرس‌ نگاه‌ می‌داشتند. در عهد حجّاج‌، تصدی‌ این‌ دیوان‌ را زادان‌ فرّخ‌ داشت‌. حجّاج‌ در کار خراج‌ اهتمام‌ بسیار ورزید و چون‌ با موالی‌ و نبطیها دشمن‌ بود، در صدد بود که‌ کار دیوان‌ را از دست‌ آنها بازستاند. در دیوان‌ زادان‌ فرّخ‌، مردی‌ بود از موالی‌ تمیم‌، نامش‌ صالح‌ بن‌ عبدالرّحمن‌ که‌ به‌ فارسی‌ و تازی‌ چیز می‌نوشت‌. و این‌ صالح‌، در بصره‌ زاده‌ بود و پدرش‌ از اسرای‌ سیستان‌ بود. در این‌ میان‌...
لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.
 
امضا : Sara_D

Sara_D

پرسنل مدیریت
مدیر تالار کتاب
سطح
25
 
ارسالی‌ها
1,318
پسندها
16,618
امتیازها
39,073
مدال‌ها
24
  • نویسنده موضوع
  • مدیر
  • #48
زادان‌ فرّخ‌ گفت‌ اگر راست‌ گویی‌ چیزی‌ نقل‌ کن‌ تا من‌ ببینم‌. صالح‌ چیزی‌ از آن‌ به‌ تازی‌ کرد. چون‌ زادان‌ فرّخ‌ بدید به‌ شگفت‌ شد و دبیران‌ را که‌ در دیوان‌ بودند گفت‌ خویشتن‌ را کاری‌ دیگر بجویید که‌ این‌ کار تباه‌ شد. پس‌ از آن‌، از صالح‌ خواست‌ که‌ خویشتن‌ را بیمارگونه‌ سازد و دیگر به‌ دیوان‌ نیاید. صالح‌ خویشتن‌ را بیمار فرا نمود و یک‌ چند به‌ دیوان‌ نیامد. حجّاج‌ از او بپرسید گفتند بیمار است‌ طبیب‌ خویش‌ را که‌ تیادوروس‌ نام‌ داشت‌ به‌ پرسیدنش‌ فرستاد. تیادوروس‌ در وی‌ هیچ‌ رنجوری‌ ندید. چون‌ زادان‌ فرّخ‌ از این‌ قضیه‌ آگاه‌ گشت‌ از خشم‌ حجّاج‌ بترسید. کس‌ نزد صالح‌ فرستاد و پیام‌ داد که‌ به‌ دیوان‌ بازآید. صالح‌ بیامد و همچنان‌ به‌ سر شغل‌ خویش‌ رفت‌. چون‌ یک‌ چند بگذشت‌...
لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.
 
امضا : Sara_D

Sara_D

پرسنل مدیریت
مدیر تالار کتاب
سطح
25
 
ارسالی‌ها
1,318
پسندها
16,618
امتیازها
39,073
مدال‌ها
24
  • نویسنده موضوع
  • مدیر
  • #49
آغاز دوران‌ سکوت‌ در ایران‌ (از نظر استاد زرین‌ کوب‌)

۱۸-۱۹- در این‌ خموشی‌ و تاریکی‌ وحشی‌ و خون‌آلودی‌ که‌ در این‌ روزگاران‌، نزدیک‌ دو قرن‌ بر تاریخ‌ ایران‌ سایه‌ افکنده‌ است‌، بیهوده‌ است‌ که‌ محقق‌ در پی‌ یافتن‌ برگه‌هایی‌ از شعر فارسی‌ برآید. زیرا محیط‌ آن‌ زمانه‌، هیچ‌ برای‌ پروردن‌ شاعری‌ پارسی‌گوی‌ مناسب‌ نبود. آنچه‌ عرب‌ در آن‌ دوره‌ از شعر درک‌ می‌کرد قصیده‌هایی‌ بود که‌ عربان‌ در ستایش‌ و نکوهش‌ بزرگان‌ روزگار خویش‌ می‌سرودند یا قطعه‌هایی‌ که‌ به‌ نام‌ رجز می‌گفتند و از شور و حماسه‌ی‌ جنگی‌ آکنده‌ بود. البته‌ هیچ‌ یک‌ از این‌ دو گونه‌ شعر در چنان‌ روزگاران‌ در زبان‌ پارسی‌ مجال‌ ظهور و سبب‌ وجود نداشت‌. در آن‌ روزگاران‌ که‌ قوم‌ ایرانی‌ مغلوب‌ تازیان‌ گشته‌ بود و جز نقش‌...
لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.
 
امضا : Sara_D

Sara_D

پرسنل مدیریت
مدیر تالار کتاب
سطح
25
 
ارسالی‌ها
1,318
پسندها
16,618
امتیازها
39,073
مدال‌ها
24
  • نویسنده موضوع
  • مدیر
  • #50
ایرانیان‌ نامسلمان‌ نیز مجالی‌ و فراغی‌ برای‌ این‌گونه‌ سخنان‌ کمتر می‌یافتند. ستایش‌ زن‌ و نوشیدنی‌ نیز که‌ ماده‌ی‌ غزل‌ می‌توانست‌ باشد، تجاوزی‌ به‌ حرمت‌ و حرم‌ مسلمانان‌ بود و هرگز مورد اغماض‌ تازیان‌ واقع‌ نمی‌گشت‌. با این‌ همه‌ اگر سخنانی‌ از این‌ گونه‌، به‌ وسیله‌ی‌ زنادقه‌ و آزاداندیشان‌ آن‌ روزگار گفته‌ می‌شد، از انجمن‌ بیرون‌ نمی‌رفت‌ و بین‌ خود قوم‌ می‌ماند و انعکاسی‌ نمی‌یافت‌. شاید به‌ همین‌ سبب‌ اگر چیزهایی‌ از این‌ گونه‌ به‌ پارسی‌ و حتی‌ تاری‌ گفته‌ می‌شد نمی‌ماند و از میان‌ می‌رفت‌. هجو و شکایت‌ نیز که‌ از عمده‌ترین‌ مایه‌های‌ شعر است‌، در این‌ دوره‌ مجال‌ ظهور نمی‌یافت‌. هر اعتراضی‌ و هر شکایتی‌ که‌ در چنان‌ روزگاری‌ به‌ زبان‌ یکی‌ از ایرانیان‌ برمی‌آمد به‌ شدّت‌ خفه‌...
لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.
 
امضا : Sara_D

موضوعات مشابه

کاربران بازدید کننده از موضوع (تعداد: 0)

کاربران در حال مشاهده موضوع (تعداد: 0, کاربر: 0, مهمان: 0)

عقب
بالا