تفسیر شعر تفسیر غزل ۱۲ حافظ شیرازی

[ماهی قرمز؛]

میکند حافظ دعایی، بشنو، آمینی بگو
روزی ما باد لعل شَکَّرافشان شما

حافظ دعایی می‌کند (من دعایی می‌کنم) بشنو و بگو آمین! دعای من این است: بادا که لعل ِ شکّر افشان ِ شما روزی و نصیب و قسمت ِ ما شود.​

 

[ماهی قرمز؛]

ای صبا با ساکنانِ شهرِ یزد از ما بگو
کِای سر حق ناشناسان گوی چوگان شما

ای صبا! از طرف ِ ما به ساکنان ِ شهر ِ یزد بگو که ای کسانی که بادا که سر ِ ناسپاسان و کسانی که حق ِ نعمت و خوبی که به ایشان کردید را نمی‌گزارند و نمی‌شناسند، مانند ِ گوی در پای ِ چوگان ِ شما باشد! (بقیه در بیت ِ بعدی)​

 

[ماهی قرمز؛]

گرچه دوریم از بساط قُرب، همت دور نیست
بندهٔ شاه شماییم و ثناخوان شما

اگرچه که از بساط ِ نزدیکی دوریم و از هم‌جواری با شما محروم، اما اراده و عزم ِ ما دور نیست! بنده‌یِ شاه ِ شما و ستاینده و ثناخوان ِ شماییم. بساط ِ قُرب می‌تواند سفره‌ئی باشد که تنها نزدیکان و خویشان بر آن می‌نشینند و این معنا با «بزم ِ جم» که در بیت‌های پیشین ِ این غزل آمده، تناسبی دارد. همّت دور نیست می‌تواند هم به این معنا باشد که دعا و طلب ِ خیر ِ ما وابسته به بُعد ِ مکان نیست و اگرچه دوریم، اما دعایِ خیر ِ ما از شما دور نیست و همواره با شما است؛ هم می‌توان گفت: اگرچه از بساط ِ قرب دوریم، اما این عزم و اراده هست که به شما نزدیک شویم و به سمت ِ شما بیاییم.​

 

[ماهی قرمز؛]

ای شَهنشاه بلند اختر، خدا را همتی
تا ببوسم همچو اختر خاک ایوان شما

ای شاهنشاه ِ بلند اقبال که ستاره‌یِ بخت‌ات بلند است. از خدا همّتی می‌طلبم که مانند ِ ستاره که خاک ِ ایوان ِ رفیع ِ تو را می‌بوسد، من هم بتوانم خاک ِ ایوان ِ شما را ببوسم.​