آموزشی‌ شعرکده آموزش اصول شعر به زبان ساده

[Kalŏn]

••• هوالحق •••

تصمیم گرفتم که براتون اصول شعر نوشتن رو از پایه و تا اون‌جایی که علم و سوادم می‌رسه و "به زبان ساده" بنویسم. امیدوارم که به کارتون بیاد و کمکتون کنه.

اگر سؤالی داشتین خوشحال میشم که پاسخ‌گو باشم.

​

 

[Kalŏn]

با توضیح کلمه‌ی "بدیع" در خدمت شما هستم

در ابتدا معنی لغوی بدیع رو برای شما شرح میدم. بدیع در لغت به معنی چیز تازه و نوظهوره. و اصطلاحا کلا شاعر یا نویسنده رو آرایش و زیبا می‌کنه. نهایتا بخوام مقصود بدیع رو براتون بگم، این‌طوری میگم که شما بعد از سخنوری و به زبان آوردن اثرتون، بتونید زیباتر و شیواتر بیانش کنید.

بدیع به دو نوعه: ۱- لفظی ۲- معنوی

بدیع لفظی به گونه‌‌ای هست که زیبایی و اثر شعر بر الفاظ تاکید داره و در همین حول می‌چرخه و اگر تغییری در الفاظ به کار رفته در نثر و یا نظم صورت بگیره، ممکنه که زیبایی کلام از بین بره.

چند مورد از آرایه‌ها و صنایع لفظی: انواع جناس، انواع سجع، طرد و عکس و... . [مفصلا راجع به هر کدومش تو پست‌های جدا توضیح میدم.]

و بدیع معنوی...​

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.

 

[Kalŏn]

آمیختگی یا تعریب :

تعریب یا آمیختگی به این معنی هست که کلمات عربی و فارسی رو با هم ترکیب کنیم. و یا یه شعر رو به زبان عربی بنویسیم.

برای مثال بیت:
جمیع الناس غمگین که شروانشاهمم مرده است
وفات شاههم اکنون طرب من قلبهم برده است

و توجهتون رو به این شعر جلب می‌کنم:
اهل کاشانم
پیشه ام نقاشى است
گاه گاهى قفسى مى سازم با رنگ، مى فروشم به شما
تا به آواز شقایق که در آن زندانى است
دل تنهایى تان تازه شود.
چه خیالى، چه خیالى...مى دانم
پرده ام بى جانم است.
خوب مى دانم، حوض نقاشى من بى ماهى است.

الترجمة :
من کاشان أنا
مهنتی الرسمُ
أصنع أحیاناً قفصاً بالأصباغ، أبیعه لکم
لیُمتع قلبکم
بأغانی الشقائق المحبوسة فیه
أیُّ خیال، أیُّ خیال،...أعلمُ
أنَّ لوحتی لا روح لها.
أعلمُ جیداً...​

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.

 

[Kalŏn]

ابداع

وضعیتیه که در اون شاعر یا نویسنده در بیت یا نثر خودش چند نوع آرایه استفاده کنه.

مثال بزنم براتون:
لبِ شیرینِ تلخ پاسخش به یک ترشروییِ ناز، شور در جهان انداخته.

شما در متن بالا آرایه‌هایی مثل: تضاد، حس‌آمیزی، ایهام، مجاز، کنایه، واج آرایی و تناسب رو می‌تونید ببینید.

- تضادِ بین "شور و شیرین" و "ترش و شیرین" و "تلخ و شیرین" .
- حس آمیزی در ترکیب‌های "لبِ شیرین" و "پاسخ تلخ" و "روی ترش"
- ایهام در کلمه‌ی "شور" در معانیِ غوغا و شادمانی و مزه‌ی شور.
- لب مجاز از زبان.
- کنایه‌هایی مثل: شیرین لب بودن، ترش‌رویی، شور انداختن، تلخ‌پاسخ بودن.
- واج‌آرایی حرف "ش"
- تناسب بین واژه‌های "ترش،شیرین،شور،تلخ"


به مثال بعد توجه کنید:
خسرو از شکَر شیرین به همه عمر نیافت
آن...​

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.

 

[Kalŏn]

ایهام

به زبان ساده بخوام بگم، کلمه یا لفظی که می‌بینیم و دو معنی تو ذهن ما تداعی می‌کنه.

مثال اول:
ز گریه مردم چشمم نشسته در خون است
ببین که در طلبت حال مردمان چون است

واژه‌ی "مردمان" در بیت بالا برای ما تداعی‌کننده دو معنی می‌تونه باشه. اول به معنای"انسان‌ها" و بعد به معنای "مردمک چشم"

مثال دوم:
گفتم که بوی زلفت گمراه عالمم کرد
گفتا اگر بدانی هم اوت رهبر آید

واژه‌ی "بو" در بیت بالا در معنی اول "رایحه" و در معنی دوم "آرزو" می‌تونه باشه.

مثال سوم:
دیشب صدای تیشه از بیستون نیامد
شاید به خواب شیرین، فرهاد رفته باشد

واژه‌ی شیرین هم در این بیت دو معنی رو برای ما می‌رسونه. معنای آوا به معنا و منظور "مزه و شیرینی" و معنای دومش "معشوقِ فرهاد" هست.​

 

[Kalŏn]

انواع ایهام

ایهام تناسب
در ابتدا تفاوت ایهام تناسب با ایهام ساده رو بگم که هم ملموس‌تر باشه و هم تعریف درستی ار ایهام تناسب رسم بشه.
در ایهام هر دو معنا رو می‌تونیم بپذیریم؛ اما در ایهام تناسب یکی از معانی واژه قابل قبوله و معنی دیگه‌ش با یه کلمه‌ی دیگه از بیت ارتباط یا همون تناسب داره.

مثال بزنم براتون:
چنان سایه گسترد بر عالمی
که زالی نیندیشد از رستمی

واژه‌ی "زال" در اینجا دو معنی داره. "پیرزنی که موی سفید داره" و "پدر رستم". برای ما در این شعر معنی اول قابل‌قبوله. و معنی دوم که همون"پدر رستم" هست، با واژه‌ی "رستم" تناسب و ارتباط داره.

ایهام تضاد
شرایطیه که شاعر در بیت شعرش دو کلمه رو طوری قرار میده که در ابتدا به نظر می‌رسه که با هم متضادن؛ اما وقتی معنی بیت...​

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.