روانشناسی کودک

[Mahan@]

ـ تشویق ها باید در اختیار والدین و مربی باشد. گاهی بچه ها نسبت به یک محرک تشویقی، شرطی می شوند و می خواهند به وسیله آن، اعمال قدرت کنند. مثلاً می گویند: من درس هایم را مطالعه نمی کنم و تکالیفم را انجام نمی دهم، مگر آن که مرا به رستوران ببرید. در این مواقع، باید فوراًبه آن ها بفهمانید که آن ها اجازه تهدید شما را ندارند. حتی اگر لازم باشد، محدودیت های جدی برای آن ها در نظر بگیرید تا وضعیت به وجود آمده، تغییر کند.

 

[Mahan@]

راهکارهای اصلاحی


کودکان گاهی به دلایلی، در انجام تکالیف درسی شان اهمال می کنند و از انجام آن سرباز می زنند.

مرحله اول: باید مواظب باشید هیچگاه به بچه ها برچسب منفی نزنید. گفتن سخنان زیر و امثال آن به کودک به معنای برچسب زدن است:

ـ تو هیچوقت نمی توانی تکالیفت را درست انجام دهی!

ـ چرا نمی توانی مثل خواهرات یا برادرت یا دوستت یا... باشی!

ـ مشقی که نوشته ای، چرا اینقدر زشت است!

 

[Mahan@]

گر دقت کنید، می بینید در هر یک از جملات فوق، نوعی بر چسب زدن و نسبت دادن صفتی منفی است که با نسبت دادن آن به کودک، باور می کند که واقعاً دارای عیب و نقصی است و نمی تواند آن را برطرف کند. در نتیجه اعتماد به نفس و انگیزه وی برای جبران ضعف درسی اش از بین می رود.

بهترین کار در این مواقع، همانطور که در بخش اول هم گفتیم، پشتیبانی مستمر و تشویق دائمی کودک به درس است. باید کوچکترین پیشرفت کودک ضعیف را تشویق کنید، نه این که تحسین و تشویق خود را فقط برای نمره بیست ذخیره کنید.

 

[Mahan@]

سعی کنید هر شب تکالیف او را ببینید و موارد مثبت را دقیقاً شناسایی و سپس تشویق کنید و موارد منفی را با تذکری کوتاه یادآور شوید. مثلاً در موارد مثبت، بگویید: «من از این که تکالیفت را بدون جر و بحث یا بدون خط خوردگی، و... انجام داده ای، جداً از تو ممنونم». این دقت و ریزبینی شما به کودک می فهماند که چقدر مورد توجه شماست. بهتر است برای این که تحسین بر کودک اثر قوی تر داشته باشد، مادر موفقیت کودک در انجام تکلیف و درس را به پدر بگوید و او هم جدا گانه فرزندش را تشویق و تحسین کند.

 

[Mahan@]

مرحله دوم: اگر تشویق و تحسین شما تأثیری نگذاشت و باز هم فرزندتان کم کاری کرد، باید رفتارهای قاطعانه داشته باشید. یعنی بدون این که کمترین ضعفی از خود نشان دهید، از خواسته خود ذره ای چشم پوشی نکنید و بلکه درصدد وادار کردن کودک به درس شوید.

رفتارهایی از قبیل: التماس کردن به کودک، سؤال های بی هدف پرسیدن، مبهم سخن گفتن، تحقیر کردن، خصمانه صحبت کردن و مانند آن، از جمله رفتارهای نادرستی است که روی بچه ها تأثیر منفی می گذارد و از قاطعیت شما در برابر کودک می کاهد. اغلب والدین هنگام برخورد با مشکلات تحصیلی کودکان، با آن ها مشاجره و بگومگوی زیادی می کنند، در حالی که این کار اوضاع را بدتر می کند.

 

[Mahan@]

گاهی بچه ها در پاسخ به اعتراض والدین، بهانه تراشی می کنند و مسائل دیگری را مطرح می نمایند تا بحث را منحرف کنند و همانطور که گفتیم، آن را به مشاجره بی فایده و اعصاب خورد کن تبدیل کنند. به طور مثال، اعتراض والدین را ناعادلانه می دانند، بهانه تماشای تلویزیون می آورند و موارد دیگری از این قبیل.

در این موارد والدین باید آرام و قاطع، فقط یک جمله را تکرار کنند: «من از تو می خواهم تکلیف درسی ات را انجام دهی». اگر والدین این جمله را قاطعانه و با آرامش بیان کنند و به بحث های دیگری که او پیش کشیده، اصلاً توجهی نکنند، نه تنها وارد مشاجره های بی فایده و عصبی کننده نشده اند، بلکه خواسته شان را روشن و قاطع به او منتقل کرده اند. باید این گونه واکنش آن قدر ادامه داده شود تا کودک تسلیم شده، دست...

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.

 

[Mahan@]

مرحله سوم: اگر راهکار فوق (مرحله دوم) نیز در بچه تأثیر نگذاشت، باید روش دیگری را انتخاب کنید. در این مرحله باید بر شدت قاطعیت خود بیفزایید. برای این کار، باید بسیار آرام و قاطع به کودک بگویید: «تو مخیّری یکی از دو راه را انتخاب کنی، یا تکالیف درسی ات را در زمان آن تمام می کنی، یا باید از تمام امتیازاتت مثل بازی، تماشای تلویزیون، بیرون رفتن از منزل، تلفن به دوستان، پاسخ دادن به تلفن دوستان و... چشم پوشی کنی». این گونه تهدید کردن، تأثیر زیادی در تغییر رویه کودک دارد.

 

[Mahan@]

توجه داشته باشید، تهدیدهای بی معنا و مبهم مثل این که: «اگر تکلیفت را انجام ندهی، می دانم با تو چکار کنم»، یا «تو را سرجایت می نشانم»، تأثیری ندارد. همچنین این نکته را در نظر بگیرید که اگر کودک با داد و فریاد یا گریه کردن یا بی تفاوتی، قصد تهدید شما را داشت، به هیچ وجه تسلیم نشوید، بلکه آرام و محکم، خواسته تان را پیگیری کنید. مطمئناً او پس از مدتی تسلیم می شود و روش خود را تغییر می دهد.

شما با استفاده از این روش، هم او را مستقیماً مجبور به انجام تکلیف نکرده اید و هم با مخیر کردن او بین این دو کار، در نهایت، تصمیم به انجام تکلیف را بر عهده خود او گذاشته اید و به این طریق هم حس مسؤولیت پذیری او را تقویت کرده اید و هم اعتماد به نفس او را افزایش داده اید و هم با کمترین دردسر، مشکل به...

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.

 

[Mahan@]

رفتار اجتماعی اولیه کودک

توجه: تبیین علل رفتار اجتماعی اولیه کودکان، هیچ نیازی به توجیه تکاملی ندارد، اما چون نویسندگان چنین رویکردی را پذیرفته اند، هر چیزی را بر مبنای آن تفسیر می نمایند.

کودک معمولی در دو ماهگی با دیدن چهرهٔ مادر یا پدر خود لبخند می‌زند. والدین که از چنین واکنشی شادمان شده‌اند، دست به‌هر کاری می‌زنند تا لبخند کودک تکرار شود. در واقع، توانائی لبخندزدن در این سن و سال کم ممکن است از لحاظ تاریخی به این دلیل تکامل یافته باشد که پیوند والدین و کودک را تحکیم می‌بخشد. معنی این لبخندها برای والدین این است که نوزاد آنها را می‌شناسد و به آنها عشق می‌ورزد، و از این طریق والدین را تشویق می‌کند که در واکنش‌هایشان نسبت به او محبت بیشتری نشان دهند. به این ترتیب نظام تقویتی...

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.

 

[Mahan@]

در سراسر دنیا، کودکان خواه در روستای دورافتاده‌ای در آفریقا بزرگ شوند و خواه در خانوادهٔ طبقهٔ متوسط آمریکائی، همه در سن و سال مشابهی شروع به لبخندزدن می‌کنند. این امر نشانگر آن است که در این زمینه، رشد کودک نقشی مهمتر از شرایط پرورشی دارد. این واقعیت هم که لبخند زدن در نوزادان نابینا همزمان با کودکان برخوردار از بینائی آغاز می‌شود، باز دلالت بر آن دارد که لبخندزدن پاسخی فطری است (اطفال نابینا به‌جای چهرهٔ والدین در برابر صدای آنها لبخند می‌زنند). (ایبل - ایبس‌فلت - Eibl-Eibesfeldt در ۱۹۷۰).