روانشناسی کودک

[Mahan@]

مشاهدات رفتاری در روانشناسی بالینی کودک

یكی از روشهای مشاهدات رفتاری نظام‌ كدگذاری رفتاری است كه پترسون (۱۹۷۱) و همكارانش ابداع كردند و مورد استفاده قرار دادند. این نظام مخصوص پسرانی بود كه در آستانه بزهكاری بسر می‌بردند و در زمینه پرخاشگری و نافرمانی مشكلاتی داشتند. مشاهده‌كنندگان آموزش دیده به كمك نظام كدگذاری رفتاری، یك تا دو ساعت را در خانه این پسرها صرف مشاهده و ثبت تعاملات خانوادگی آنان می‌كردند.

یك نظام مشاهده‌ای متداول دیگر، فرم مشاهده مستقیم فهرست رفتار كودك آخنباخ (۱۹۹۴) است. این فرم برای سنجش رفتارهای مشكل‌سازی به كار می‌رود كه در كلاس و دیگر مكان‌ها روی می‌دهند.

آزمون‌های هوش. رایج‌ترین آزمون‌ها در این زمینه عبارت‌اند از سومین ویراست مقیاس هوش كودكان وكسلر...

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.

 

[Mahan@]

سنجش عصبی – روانی در روانشناسی بالینی کودک

حوزه‌های تحقیقاتی فعلی موردعلاقه روان‌شناسان عصب‌نگر كودك عبارت‌اند از سنجش هم‌بسته‌های عصبی ـ روانی اختلال سلوك، بی‌توجهی / بیش‌فعالی، پرخاشگری / نافرمانی، اختلالات اضطرابی و بسیاری از بیماری‌های طبی.

آزمون‌هایی كه بیشتر در مورد كودكان در روانشناسی بالینی کودک استفاده می‌شوند عبارت‌اند از مجموعه آزمون‌های ریتان ـ ایندیانا، مجموعه آزمون‌های عصبی ـ روانی هالستید برای كودكان، سومین ویراست مقیاس هوش كودكان وكسلر و مجموعه آزمون‌های عصبی ـ روانی لوریا ـ نبراسكا.

سنجش شناختی. در این حوزه روزبه‌روز بیشتر متوجه می‌شویم كه بسیاری از مشكلات رفتاری، هیجانی و حتی طبی كودكان با میانجی‌گری عوامل شناختی روی می‌دهند.

خانواده‌سنجی. مشكلات كودكان تا حد...

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.

 

[Mahan@]

بازی‌درمانی. بعضی از درمانگرها به‌جای استفاده از رؤیاها یا تداعی‌های آزاد، زندگی روانی كودك را از زاویه بازی بررسی می‌كنند ـ اعم از بازی‌های آزاد یا ساخت‌دار.

نحوه بازی كردن كودكان، اشیایی كه برای بازی انتخاب می‌كنند و صحبت‌هایی آن‌ها در حین بازی می‌توانند مهم باشند و باعث تخلیه هیجانی و درمان شوند.

یك نمونه از بازی‌درمانی، رویكرد سولومون (۱۹۵۵) است. وی كودكان را به اتاقی می‌برد كه روی میز داخل آن، چند عروسك وجود دارد. یكی از عروسك‌ها را برمی‌دارد و از كودك می‌پرسد با آن چه‌کار كند. گاهی عروسك‌ها را به‌گونه‌ای انتخاب می‌كند كه معرف خانواده كودك باشند. درحالی‌که كودك،...

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.

 

[Mahan@]

پیش‌گیری در روانشناسی بالینی کودک

روان‌شناسان بالینی كودك و روان‌شناسان طب اطفال اهمیت زیادی برای پیشگیری از بروز مشكلات دوران كودكی قابل هستند. بی‌شك روان‌شناسان بالینی كودك و روان‌شناسان طب اطفال یا می‌خواهند جلوی مشكلات را پیش از وقوع بگیرند و یا حداقل آن‌ها را قبل از آنكه از كنترل خارج شوند، شناسایی كنند. به‌هرحال، روانشناسی بالینی كودك و روانشناسی طب اطفال، موضع پیشگیرانه دارند.

رابرتز (۱۹۸۶) در چارچوب روانشناسی طب اطفال از اصطلاح راهنمایی پیشگیرانه استفاده می‌كند؛ یعنی استفاده از مشاهده و آموزش پیشرفته شدن مشكلات.

همیشه یكی از اصول روانشناسی اجتماع‌نگر، شناسایی افرادی بوده است كه در معرض آسیب دیدن از مشكلات بعدی هستند. نمونه آن‌هم كودكی است كه بستری...

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.

 

[Mahan@]

تاثیر حرفهای منفی روی کودکان:


«تو آخرش چیزی نمی‌شی»، «تو فقط مایه دردسری»، «پشیمان‌می‌شی، حالا می‌بینی»، «خیلی ابلهی»، «تو هم مثل عمویت بداخلاق هستی» و …
بسیاری از كودكان بر مبنای همین شیوه گفتگو بزرگ می‌شوند. این روش تربیتی همیشه و برای هر نسلی مخرب است. درواقع كودكان با تمام نشاط و هوشی كه دارند، همان‌گونه كه ما از آن‌ها توقع داریم، بار می‌آیند و سرنوشتشان را پی‌ریزی می‌كنند. بنابراین به‌کارگیری هر جمله منفی واقعاً مخرب است.
حرف منفی به کودک ممنوع
كودكی را فرض كنید كه هنگام بازی از یك درخت بالا رفته است. مادرش با صدای بلند و عصبانی از توی اتاق فریاد می‌زند، می‌افتی، مراقب باش، چقدر تو احمقی، ابله، كودن، بی‌عرضه نفهم و…
همه این نوع خطاب‌ها نه‌تنها در همان...

لطفا برای مشاهده کامل مطالب در انجمن ثبت نام کنید.

 

[Mahan@]

تشویق کودکان به تحصیل ومطالعه:

نگران وضعیت تحصیلی فرزندان بودن، برای والدین امری طبیعی است. هر پدر و مادری دوست دارد کودکش در امر تحصیل موفق باشد ؛ زیرا آن را نشانه ای از رشد و پیشرفت کودک خود می داند. با یک نگاه ساده، می توان پذیرفت که پیشرفت در تحصیل، پیامدهای مثبتی برای کودکان دارد. برخی از این پیامدها به شرح زیر است:

 

[Mahan@]

«عزت نفس» و «حرمت خود» او را بالا می برد؛ زیرا کودک احساس می کند فردی ارزشمند و موفق است.

ـ اعتماد به نفس او را افزایش می دهد؛ زیرا با مشاهده توانایی تحصیلی خود، این احساس در او ایجاد می شود که برای انجام هر کاری از این قبیل، آمادگی دارد و هیچ چیز نمی تواند مانع پیشرفت او شود.

 

[Mahan@]

نیازهای روانی کودک، مثل نیاز به محبت و توجه و نیز نیاز به احترام، به سالمترین و بهترین شیوه، ارضا می شود. وقتی این دونیاز اساسی در کودک ارضا شود، دیگر دچار کمبود محبت نمی شود و ناچار نیست برای به دست آوردن توجه و محبت دیگران، دست به کارهای منفی و ناهنجار بزند. در واقع، علت بسیاری از انحراف های اجتماعی کودکان و نوجوانان، کمبودهای عاطفی است و پیشرفت تحصیلی بزرگترین عامل در جلوگیری از این انحرافات است

 

[Mahan@]

ـ مسؤولیت پذیری را در کودکان افزایش می دهد. وقتی کودکی به تحصیل و مطالعه و آماده کردن تکالیف درسی توجه داشته باشد، به این خاطر است که در خود نسبت به مدرسه و درس، احساس مسؤولیت می کند. وجود چنین احساس مثبتی، نشانه رشد فکری و شناختی کودک است. اگر کودک به درس و مطالعه عادت کند، به ناچار باید از افراط در بازیگوشی و وقت کشی چشم بپوشد و مانند بزرگسالان خود را نسبت به انجام مسؤولیت هایش ملزم بداند. همین احساس به او بزرگی می بخشد و ارزش وجودی او را نزد خودش بالا می برد. این همان چیزی است که به آن احساس مسؤولیت پذیری می گویند.

 

[Mahan@]

بنابراین، پیشرفت تحصیلی نه تنها خود یک موفقیت است، بلکه نشان دهنده تلاش، انگیزه و پشتکار کودک است؛ عزت نفس و اعتماد به نفس او را افزایش می دهد، نیاز روانی او به محبت را برطرف می کند، احساس مسؤولیت پذیری را در او ایجاد می کند و تضمین کننده آینده روشن اوست. از این جهت، والدین همیشه دوست دارند، فرزندانشان عالی ترین نمره درسی را به دست آورند.