روانشناسی کودک

[Mahan@]

ما والدینی که بدون در نظر گرفتن شرایط لازم، فقط به فکر نمره بالای درسی کودک هستند، باید منتظر نتایج بد آن مثل ترس، اضطراب و نگرانی، پنهان کاری و توسل کودک به دروغ و در نتیجه، عادت کردن به صفت مخرب دروغ گویی باشند که والدین ناخواسته آن را در اختیار کودک خود قرار می دهند.

 

[Mahan@]

راهکارهای موفقیت کودکان در تحصیل


1ـ محیطی مناسب برای درس و انجام تکلیف او ایجاد کنید. محیط مناسب، محیطی آرام است که سروصدای تلویزیون، رادیو، تلفن، گفتگوی افراد، مزاحمت خواهر و برادر و غیره در آن نباشد و بطور کلی، چیزی باعث حواس پرتی کودک نشود. کودک باید عادت کند که مطالعه و تکالیف درسی اش را در محلی خلوت که دارای نور کافی است، انجام دهد. این امر به او کمک می کند هنگام مطالعه و نوشتن تکالیف درسی، از تمرکز کافی برخوردار باشد.

 

[Mahan@]

2ـ تکالیف درسی و مطالعه باید به موقع انجام شود. والدین باید یک زمان ویژه را در نظر بگیرند که کودک فعالیت های درسی خود را در آن زمان خاص انجام دهد. کودک باید یاد بگیرد تمام فعالیت های دیگر خود از قبیل بازی، تماشای تلویزیون و غیره را در آن زمان تعطیل کند. لازم است یک برنامه مکتوب برای این کار تهیه شود و زمان آن نیز مشخص گردد، تا وقتی زمان آن فرا می رسد، هم والدین و هم کودکان موقعیت را درک کنند، به طوری که کودک به انجام وظیفه اش تشویق شود.

 

[Mahan@]

اگر در تعیین زمان تکلیف، از خود کودک نظرخواهی شود، بهتر است. توجه داشته باشید که زمان انجام تکلیف کاملاً باید به درس و مطالعه اختصاص داده شود، یعنی اگر مثلاً نوشتن با سرعت انجام شد، باید از باقی وقت برای مطالعه استفاده شود.

پس باید دقت کنید، هنگامی که زمان تکلیف فرا می رسد، کودک را متوجه کارش کنید و همه برنامه های جنبی او را تعطیل کنید. حتی اگر در آن زمان در منزل نیستید، توسط تلفن یا کمک گرفتن از همسایگان و آشنایان، بر این کار نظارت کنید. این قاطعیت و دقت، تأثیر روانی زیادی بر کودک و تشویق او به درس می کند.

 

[Mahan@]

بنابراین در راهکار دوم باید این کارها انجام شود:

ـ زمان بندی ساعت مطالعه به وسیله تهیه برنامه مکتوب؛

ـ تعطیل کردن برنامه های مزاحم؛

ـ اختصاص تمام وقت تعیین شده به مطالعه و عدم مبادرت به فعالیت های دیگر؛

ـ نظارت والدین بر کار کودک در ساعت مطالعه.

 

[Mahan@]

3ـ بچه ها باید تکالیف درسی را خودشان انجام دهند. گاهی بچه ها از سختی تکالیف شکایت دارند و توقع دارند والدین به جای آن ها قسمتی از تکالیف را انجام دهند. در این گونه موارد، باید بررسی کنید که آیا واقعاً این طور است یا به خاطر نداشتن اعتماد به نفس کافی از آن سر باز می زنند؟ در صورت اول، باید مهارت کافی را به او آموزش دهید، ولی در صورت دوم، احتیاج به تشویق و دلگرمی دارد تا آمادگی لازم را برای انجام تکالیفش به دست آورد. توجه داشته باشید، هرگز نباید تکالیف درسی او را به عهده بگیرید؛ زیرا اعتماد به نفس را در او تضعیف کرده و او را به این وضعیت عادت می دهید. حتی در صورتی که احساس کردید احتیاج به کمک دارد، ابتدا از او بخواهید راه حل پیشنهادی اش را ارائه کند، بعد درصدد تصحیح آن برآیید.

 

[Mahan@]

4ـ گاهی لازم است از کودکتان بخواهید هنگام انجام تکالیف درسی (اعم از مطالعه، نوشتن، نقاشی، کاردستی و غیره) ابتدا از تکلیفی که بیشتر مورد علاقه اش است، شروع کند، تا آمادگی بیشتری برای اتمام آن داشته باشد؛ زیرا برای شروع در انجام تکلیف درسی و دست کشیدن از بازی و سایر کارهای مورد علاقه کودک، نیاز به انگیزه قوی است که به وسیله آغاز کردن از تکالیف مورد علاقه، می توان انگیزه لازم را در او ایجاد کرد و لذت موجود در فعالیت های قبل از درس او را تا حدودی جبران نمود.

 

[Mahan@]

5ـ از انگیزه های خارجی برای تشویق کردن کودک به درس و مطالعه غفلت نکنید. معمولاً کودکان در سنی نیستند که اهمیت ذاتی درس و مطالعه را درک کنند، به همین جهت استفاده از تشویق برای ایجاد انگیزه در آن ها، بسیاری از مواقع لازم می شود. در اینجا، لازم است به طور مختصر، شرایط تشویق کردن کودک به درس را یادآور شویم؛ زیرا بدون در نظر گرفتن این شرایط، نتیجه تشویق معکوس خواهد شد:

 

[Mahan@]

ـ تشویق کودک نباید مستلزم صرف وقت و هزینه زیاد باشد، وگرنه به جای اینکه وسیله باشد، هدف می شود.

ـ تشویق باید برای کودک جذاب باشد تا بتواند انگیزه کودک را بالا ببرد. به طور مثال، تماشای تلویزیون و فیلم، شرکت در فعالیت های خانوادگی، گذراندن وقت با دوستان، رفتن به رستوران همراه با خانواده، شرکت در جشن تولد دوستان و مانند آن، می تواند از بهترین تشویق ها برای کودک باشد.

ـ تشویق باید به طور مستمر باشد، زیرا معمولاً با یکی دو بار ارائه مشوق، نتیجه ای حاصل نمی شود.

 

[Mahan@]

باید والدین این آمادگی را داشته باشند که با توجه به رفتارهای فرزندشان، آن ها را به طور مستمر و برای چندین روز تشویق کنند. البته برای مستمر شدن تشویق، می توان از تحسین هم استفاده کرد. به هر حال، برای این که بتوان انگیزه کودک را در درس و مطالعه افزایش داد، لازم است در تشویق او استمرار نشان دهیم و منتظر نتیجه فوری نباشیم.

ـ پس از این که تشویق ها تأثیر گذاشت، لازم است آن ها را مرحله به مرحله کاهش دهیم و اجازه ندهیم بچه ها نسبت به تشویق شرطی شوند، یعنی طوری شود که اگر تشویق قطع شد، فعالیت آن ها هم قطع شود. شما می توانید با کاهش دادن تدریجی تشویق، روحیه مسؤولیت پذیری را در آن ها به وجود آورید.